(expr: cãt s-lj-agiungã, cãt loc va s-lja sãrma tu stumahi)?; cãndu mi minduescu cãt lucru am, mi-acatsã heavra
(expr: canda lãndzidzãscu); acãtsat casã
(expr: loat casã cu nichi)?; pri mini mi-acatsã
(expr: ãnchisi s-mi doarã) tu lingurici; li mãcã! si-lj s-acatsã!
(expr: s-lj-armãnã tu grumadz); cu nãs nu putem s-n-acãtsãm
(expr: s-nã ncãrligãm, s-nã nciupãm; s-n-acãtsãm la ntreatsiri); acãtsã
(expr: cãdzu greauã) eapa cu nãs; mi-acãtsai
(expr: dada-nj cãdzu greauã cu mini) tru paranomãlj; nu lu-acatsã mintea
(expr: nu-achicãseashti, nu aducheashti); s-acãtsã
(expr: sicã, dãmlusi) di mãnj sh-di cicioari; lu-acatsã
(expr: ãlj sta ghini) armatli; lj-acãtsã ghini
(expr: vidzu hãiri cu) minciuna; lãili stranji mi-acatsã
(expr: nj-sta ghini); apa nu lu-avea acãtsatã
(expr: nu lj-avea faptã ghini); mi-acatsã
(expr: mi fatsi s-vom) amarea; bãgarã s-acatsã aloaturli trã numtã
(expr: si sã ndreagã trã numtã); lu-acãtsarã dratslji di ureclji
(expr: s-nãiri multu, s-inãtusi multu, timusi multu); s-avea acãtsatã di peri
(expr: s-avea ncãrligatã, nciupatã); muljari tsi lj-acatsã mãna di tuti
(expr: shtii s-facã multi lucri, cu mãsturilji, lishor sh-cum lipseashti); s-afirea s-nu lj-acatsã luna
(expr: s-nu-agiungã noaptea-amãnat); nu lu-acãtsa loclu
(expr: nu putea si sta tu-un loc; nu-l tsãnea, nu lu-avea loclu); zboarãli a tali acãtsarã loc
(expr: avurã griutati, featsirã lucrul tsi lipsea); nj-spunea cã la izvur acãtsarã feata aestã
(expr: u ncãlicarã, u-ambãirarã); cãldãrusha easti-acãtsatã
(expr: s-arsi pri foc) cu lapti; biu unã scafã di yin shi lu-acãtsã
(expr: lu-andrãlãsi, l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga, lu mbitã); cum lu vidzu, acãtsã guvili
(expr: s-ascumsi); easti acãtsat cu mãyii
(expr: lj-si featsirã mãyi) di nu easti ghini; etc. etc.

§ acãtsat (a-cã-tsátŭ) adg acãtsatã (a-cã-tsá-tã), acãtsats (a-cã-tsátsĭ), acãtsati/acãtsate (a-cã-tsá-ti) – harea tsi u-ari un tsi easti acãtsat; tsi easti bãgat tu mãnã; loat, apucat, apcat, spindzurat, nchisit, etc.
{ro: agăţat, prins, ocupat}
{fr: accroché, attrapé, saisi, occupé}
{en: caught, occupied, started}
ex: suntu acãtsati (loati) cãljurli; cu mãnjli acãtsati (di lucru); ficiori acãtsats
(expr: a curi dadã avea cãdzutã greauã) Sãmbãta; tsi-ai di cãntsã acãtsat (mãrãnat)?

§ acãtsari/acãtsare (a-cã-tsá-ri) sf acãtsãri (a-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu acatsã cariva icã s-acatsã tsiva; loari, apucari, apcari, spindzurari, nchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a agăţa, de a prinde, de a ocupa; agăţare, prindere, ocupare}
{fr: action d’accrocher, d’attraper, de saisir, d’occuper}
{en: action of catching, of occupying, of starting}
ex: nã acãtsam cu acãtsarea; tãmbarea vrea acãtsari (spindzurari di penurã)

§ neacãtsat (nea-cã-tsátŭ) adg neacãtsatã (nea-cã-tsá-tã), neacãtsats (nea-cã-tsátsĭ), neacãtsati/neacãtsate (nea-cã-tsá-ti) – tsi nu easti acãtsat; tsi nu-ari lucru; niloat, neapucat, nispindzurat, ninchisit, etc.
{ro: care nu este agăţat (prins, ocupat); neagăţat}
{fr: qui n’est pas pris, qui ne pas attrapé; inoccupé, chômeur}
{en: who is not caught (occupied); unemployed}
ex: ãl leagã di doi calj neacãtsats (tsi nu eara acãtsats; dit irghilii); easti neacãtsat (nu-ari lucru, shadi tutã dzua)

§ neacãtsari/neacãtsare (nea-cã-tsá-ri) sf neacãtsãri (nea-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu-acatsã icã nu s-acatsã tsiva; niloari, neapucari, nispindzurari, ninchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a nu agăţa, de a nu prinde, de a nu ocupa}
{fr: action de ne pas attraper, de ne pas saisir, de ne pas occuper}
{en: action of not catching, of not occupying, of not starting}

§ acãtsãturã (a-cã-tsã-tú-rã) sf acãtsãturi (a-cã-tsã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva acatsã tsiva; atsea tsi ari acãtsatã un; apucãturã, hui, tabieti, nvets, hãri (uruti), etc.; (fig: acãtsãturã = (i) stihimã; (ii) itii, sibepi, furnjii; (iii) alatusi, nindriptati)
{ro: agăţătură, nărav}
{fr: prise, (mauvaise) manière}
{en: catch, grasp, bad habit}
ex: lj-aflai unã acãtsãturã (fig: furnjii)

§ discats (dis-cátsŭ) (mi) vb I discãtsai (dis-cã-tsáĭ), discãtsam (dis-cã-tsámŭ), discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) – scot (ljau, dipun, etc.) un lucru di-aclo iu easti acãtsat (spindzurat);
(expr: hiu discãtsat = nu-am lucru)
{ro: desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: décrocher}
{en: unhook, take down}
ex: discatsã-nj giuplu di pi penurã

§ discãtsat (dis-cã-tsátŭ) adg discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsats (dis-cã-tsátsĭ), discãtsati/discãtsate (dis-cã-tsá-ti) – (lucru) tsi easti scos di-aclo iu eara acãtsat; (loclu) di iu easti loat un lucru spindzurat; fui discãtsat
(expr: nu-avui lucru) tutã veara
{ro: desprins (de unde este agăţat)}
{fr: décroché}
{en: unhooked, taken down}

§ discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) sf discãtsãri (dis-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discatsã un lucru
{ro: acţiunea de a desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: action de décrocher}
{en: action of unhooking, of taking down}

{ro: nesimţit}
{fr: insensible, indolent}
{en: insensitive, indolent}
ex: easti un om neaduchit (tsi nu-l mealã di-alantsã, tsi dzãc i tsi fac)

§ neaduchiri/neaduchire (nea-du-chí-ri) sf neaduchiri (nea-du-chírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu aducheashti; atsea tsi s-fatsi cãndu cariva fatsi un lucru shi nu-l mealã di tsi minduescu alantsã; niduchiri, neachicãsiri
{ro: acţiunea de a nu înţelege, de a fi nesimţit}
{fr: action de ne pas comprendre, de ne pas sentir}
{en: action of not understanding, of not feeling for others}

§ nea-ducheari/neaducheare (nea-du-chĭa-ri) sf neaducheri (nea-du-chĭérĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ neaduchiti/neaduchite (nea-du-chí-ti) adv – (cu pripuzitsia “pi” nãinti) tsi fatsi tsiva fãrã tra s-hibã aduchit
{ro: pe nesimţite}
{fr: insensiblement}
{en: imper-ceptibly}
ex: intrã pri neaduchiti (fãrã s-lu-aducheascã cariva)

§ aduchitor (a-du-chi-tórŭ) adg aduchitoari/aduchitoare (a-du-chi-tŭá-ri), aduchitori (a-du-chi-tórĭ), aduchitoari/aduchitoare (a-du-chi-tŭá-ri) – un tsi-aducheashti, tsi sãmti, angucitor, mintimen, etc.
{ro: înţelegător, simţitor}
{fr: sagace, sensible}
{en: wise man, one who can understand (feel, guess)}
ex: easti-un om aduchitor (tsi aducheashti lishor, tsi sãmti)

§ aduchiturã (a-du-chi-tú-rã) sf aduchituri (a-du-chi-túrĭ) – aduchiri, sãmtsãri, mintiminilji
{ro: pricepere, înţelegere}
{fr: sagacité, comprehension}
{en: wisdom, understanding}

§ duchescu (du-chĭés-cu) (mi) vb IV shi II duchii (du-chíĭ), ducheam (du-chĭamŭ), duchitã (du-chí-tã), duchiri/duchire (du-chí-ri) shi ducheari/ducheare (du-chĭa-ri) – (unã cu aduchescu)
ex: ducheam un dor di sini; easti un om tsi nu s-ducheashti; duchescu multu ghini; amãnat duchi lumea tsi easti; atumtsea duchii cari easti Gardani; tãmpãna s-bats, nu ducheashti cãndu doarmi; duchii cãndu vinjish; cara-l duchi, lu-acumpãrã; lj-bãtu fatsa ma nu s-duchi; easti di doauã oauã, nu s-ducheashti

§ duchit (du-chítŭ) adg duchitã (du-chí-tã), duchits (du-chítsĭ), duchiti/duchite (du-chí-ti) – (unã cu aduchit)
ex: s-ducheashti troarã vulpea, cã nu-ari ma duchitã

§ duchiri/du-chire (du-chí-ri) sf duchiri (du-chírĭ) – (unã cu aduchiri)
ex: vãrnu nu-avea ahãtã duchiri ca el

§ ducheari/ducheare (du-chĭa-ri) sf ducheri (du-chĭérĭ) – (unã cu aduchiri)

§ niduchit (ni-du-chítŭ) adg niduchitã (ni-du-chí-tã), niduchits (ni-du-chítsĭ), niduchiti/niduchite (ni-du-chí-ti) – (unã cu neaduchit)
ex: niduchitã (fãrã s-u-aducheascã vãr, nisãmtsitã) fudzi din casã; anj di dzãli niduchit bãnã tu hoara-a noastrã; bre, lae, niduchitã!

§ niduchiri/niduchire (ni-du-chí-ri) sf niduchiri (ni-du-chírĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ niducheari/niducheare (ni-du-chĭa-ri) sf niducheri (ni-du-chĭérĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ duchitor (du-chi-tórŭ) adg duchitoari/duchitoare (du-chi-tŭá-ri), duchitori (du-chi-tórĭ), duchitoari/duchitoare (du-chi-tŭá-ri) – (unã cu aduchitor)

§ duchiturã (du-chi-tú-rã) sf duchituri (du-chi-túrĭ) – (unã cu aduchiturã)

ex: armãnã agnãndipseashti (mutreashti ca di diparti la unã armãnã)

§ agnãndipsit (agh-nãn-dip-sítŭ) adg agnãndipsitã (agh-nãn-dip-sí-tã), agnãndipsits (agh-nãn-dip-sítsĭ), agnãndipsiti/agnãndipsite (agh-nãn-dip-sí-ti) – (unã cu agnãn-ghipsit)

§ agnãndipsiri/agnãndipsire (agh-nãn-dip-sí-ri) sf agnãndipsiri (agh-nãn-dip-sírĭ) – (unã cu agnãnghipsiri)

§ alithina (a-lí-thi-na) adv – (unã cu alihea2)

§ arihina (a-rí-hi-na) adv – (unã cu alihea2)

§ dealihea (dea-lí-hĭa) adv – (unã cu alihea2)

§ dealihealui (dea-lí-hĭa-luĭ) adv – (unã cu alihea2)

§ dealithea (dea-líth-hĭa) adv – (unã cu alihea2)

{ro: aiurat, delirat}
{fr: déliré}
{en: delirious}

§ alju-rari/aljurare (a-ljĭu-rá-ri) sf aljurãri (a-ljĭu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva aljureadzã
{ro: acţiunea de a aiura, de a delira; aiurare, delir}
{fr: action de délirer; délire}
{en: action of being delirious; delirium}