§ ngãrlimari/ngãrlimare (ngãr-li-má-ri) sf ngãrlimãri (ngãr-li-mắrĭ) – (unã cu angãrlimari)

{en: action of hooking, of hanging up}

§ ascalin (as-cá-linŭ) (mi) vb I ascãlinai (as-cã-li-náĭ), ascãlinam (as-cã-li-námŭ), ascãlinatã (as-cã-li-ná-tã), ascãlinari/ascãlinare (as-cã-li-ná-ri) – (unã cu ascalnu)

§ ascãlinat (as-cã-li-nátŭ) adg ascãlinatã (as-cã-li-ná-tã), ascãlinats (as-cã-li-nátsĭ), ascãlinati/ascãlinate (as-cã-li-ná-ti) – (unã cu ascãlnat)

§ ascãlinari/ascãlinare (as-cã-li-ná-ri) sf ascãlinãri (as-cã-li-nắrĭ) (unã cu ascãlnari)

§ ascãlnãturã1 (as-cãl-nã-tú-rã) sf ascãlnãturi (as-cãl-nã-túrĭ) – lucru tsi easti ascãlnat (acãtsat, spindzurat, etc.) di tsiva
{ro: lucru atârnat}
{fr: chose qui est accrochée, suspendue}
{en: thing that is hooked, that hangs up}

§ ascãlnãtor (as-cãl-nã-tórŭ) adg ascãlnãtoari/ascãlnãtoare (as-cãl-nã-tŭá-ri), ascãlnãtori (as-cãl-nã-tórĭ), ascãlnãtoari/ascãlnãtoare (as-cãl-nã-tŭá-ri) – tsi acatsã un lucru di tsiva ca s-aspindzurã; tsi s-acatsã di tsiva (tra si sta mprostu shi s-nu s-tragã azvarna), tsi spindzurã, etc.
{ro: căţărător}
{fr: qui s’accroche}
{en: that hangs up}
ex: clivãtãrei ascãlnãtoari (tsi s-acatsã di tsiva)

§ discalnu (dis-cál-nu) (mi) vb I discãlnai (dis-cãl-náĭ), discãlnam (dis-cãl-námŭ), discãlnatã (dis-cãl-ná-tã), discãlnari/discãlnare (dis-cãl-ná-ri) – l-disfac un lucru (l-dizleg, l-trag sh-lu-alas s-cadã, etc.) di-aclo iu eara ascãlnat (acãtsat, spindzurat); scot un lucru dit cãrliglu iu easti spindzurat; lu-alas dit mãnã un lucru di cari escu acãtsat (angãrlimat, spindzurat); dispindzur, disfac
{ro: desprinde, dezagăţa}
{fr: décrocher}
{en: unhook}
ex: discãlnã (dispindzurã) trastul

§ discãlnat (dis-cãl-nátŭ) adg discãlnatã (dis-cãl-ná-tã), discãlnats (dis-cãl-nátsĭ), discãlnati/discãlnate (dis-cãl-ná-ti) – tsi easti disfaptu di-atsea di cari easti spindzurat (acãtsat); dispindzurat, disfaptu
{ro: desprins, dezagăţat}
{fr: décroché}
{en: unhooked}

§ discãlnari/discãlnare (dis-cãl-ná-ri) sf discãlnãri (dis-cãl-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu un lucru s-discalnã; dispindzurari, disfãtseari
{ro: acţiunea de a desprinde, de a dezagăţa; desprindere, dezagăţare}
{fr: action de décrocher}
{en: action of unhooking}

ex: cãsili anvãrligati di clivãtãrei ascãlnãtoari

§ climã3 (clí-mã) sf climati/climate (clí-ma-ti) – (unã cu climãtãryeauã)

§ ngãlbinescu (ngãl-bi-nés-cu) vb IV ngãlbinii (ngãl-bi-níĭ), ngãlbineam (ngãl-bi-neámŭ), ngãlbinitã (ngãl-bi-ní-tã), ngãlbiniri/ngãlbinire (ngãl-bi-ní-ri) – dau cu bueauã galbinã; s-dutsi bueaua tsi u-ari un lucru (shi s-fatsi niheamã ca galbinã) di itia cã sta multu tu soari (u lja soarili, u-acatsã soarili, s-fatsi galbinã i algheashti); (fig: ngãlbinescu = mi fac galbin (salbit) tu fatsã); gãlbinescu
{ro: îngălbeni, deveni palid la faţă}
{fr: jaunir, rendre jaune; changer de couleur, pâlir}
{en: become yellow, grow pale, change color, fade color}
ex: muma, tutã ngãlbini (s-featsi galbinã la fatsã); ma ghini s-arushascã dicãt sã ngãlbineascã fatsa; frãndzãli ngãlbinirã (s-featsirã galbini, s-uscarã); si ngãlbini, s-featsi turtã di tsearã; li umplu zmeanili di fricã shi ngãlbini ca tseara; mãrata di muljari, cu cãt spunea shi grea, cu-ahãntu ngãlbinea

§ ngãlbinit (ngãl-bi-nítŭ) adg ngãlbinitã (ngãl-bi-ní-tã), ngãlbinits (ngãl-bi-nítsĭ), ngãlbiniti/ngãlbinite (ngãl-bi-ní-ti) – tsi sh-ari alãxitã hroma tu galbin; (fig: tsi s-ari faptu galbin, salbit tu fatsã); gãlbinit
{ro: îngălbenit, palid}
{fr: jauni, rendu jaune; pâli}
{en: who became yellow or pale, faded (color)}

§ ngãlbini-ri/ngãlbinire (ngãl-bi-ní-ri) sf ngãlbiniri (ngãl-bi-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva i tsiva s-fatsi galbin i salbit; gãlbiniri
{ro: acţiunea de a îngălbeni, de a deveni palid la faţă; îngălbenire}
{fr: action de jaunir; de pâlir}
{en: action of becoming yellow, of growing pale, of fading (color)}

§ gãlbinescu (gãl-bi-nés-cu) vb IV gãlbinii (gãl-bi-níĭ), gãlbineam (gãl-bi-neámŭ), gãlbinitã (gãl-bi-ní-tã), gãlbiniri/gãlbinire (gãl-bi-ní-ri) – (unã cu ngãlbinescu)
ex: gãlbinirã frãndzãli

§ gãlbinit (gãl-bi-nítŭ) adg gãlbinitã (gãl-bi-ní-tã), gãlbinits (gãl-bi-nítsĭ), gãlbiniti/gãlbinite (gãl-bi-ní-ti) – (unã cu ngãlbinit)

§ gãlbiniri/gãlbinire (gãl-bi-ní-ri) sf gãlbiniri (gãl-bi-nírĭ) – (unã cu ngãlbiniri)

§ gãlbiniturã (gãl-bi-ni-tú-rã) sf gãlbinituri (gãl-bi-ni-túrĭ) – luguria galbinã tsi sã scoati dit stumahi cãndu voami omlu
{ro: vomitură galbenă}
{fr: vomissement}
{en: vomiting}

§ gãlbinush1 (gãl-bi-núshĭŭ) adg gãlbinushi/gãlbinushe (gãl-bi-nú-shi), gãlbinush (gãl-bi-núshĭ), gãlbinushi/gãlbinushe (gãl-bi-nú-shi) – (unã cu gãlbinjor)
ex: earã ascãlnati gãlbinushi (cumãts galbini) di ghunã moali; gãljinã gãlbinushi (tsi da ca pi galbinã)

§ gãlbinush2 (gãl-bi-núshĭŭ) sn gãlbinushi/gãlbinushe (gãl-bi-nú-shi) – partea galbinã tsi s-aflã tu mesea-a unui ou; gãlbineatsã; gãlbush, croc (di ou)
{ro: gălbenuş de ou}
{fr: jaune d’oeuf}
{en: yolk of eggs}
ex: lipsea s-bats shi ndauã gãlbinushi di oauã

§ gãlbush (gãl-búshĭŭ) sn gãlbushi/gãl-bushe (gãl-bú-shi) – (unã cu gãlbinush2)
ex: di la ou, gãlbushlu-nj platsi

§ gãlbineatsã1 (gãl-bi-neá-tsã) sf gãlbinets (gãl-bi-nétsĭ) – hroma galbinã (tsi u-ari un lucru, fatsa, etc.); (fig: gãlbineatsã = hroma tsi u-ari tu fatsã un tsi easti salbit)
{ro: gălbeneală; paliditate}
{fr: couleur jaune; pâleur}
{en: yellow; paleness, pallor}

§ gãlbineatsã2 (gãl-bi-neá-tsã) sf gãlbinets (gãl-bi-nétsĭ) – (unã cu gãlbinush2)

§ gãlbonj (gãl-bónjĭŭ) sm gãlbonj (gãl-bónjĭ) – unã soi di earbã tsi s-tradzi azvarna pristi loc (dit fumealja-a curcubetiljei shi a hiumuniclui) cari fatsi lilici njits galbini sh-yimishi mãri tsi s-mãcã (cu chealea galbinã-veardi sh-tu mesi cu multi simintsã njits tsi pot sh-eali si s-mãcã); peapini, piponj, puponj, chirchira
{ro: pepene galben}
{fr: melon jaune}
{en: melon}
ex: mãcai gãlbonj

§ gãlbinari1/gãlbinare (gãl-bi-ná-ri) sf gãlbinãri (gãl-bi-nắrĭ) – lãngoari di hicat tsi s-aspuni cu ngãlbinirea-a chealiljei shi a ocljilor
{ro: gălbinare}
{fr: ictère}
{en: icterus, jaundice}
ex: gãlbinarea ti slãgheashti; dzãcu multu chiro di gãlbinari

§ gãlbinari2/gãlbinare (gãl-bi-ná-ri) sf gãlbinãri (gãl-bi-nắrĭ) – unã soi di earbã (cu lilici tsi da pi-unã hromã ca morcã) dit cari si scoati unã bueauã galbinã
{ro: gălbinare}
{fr: sarrette}
{en: a plant with purple flowers from which we obtain an yellow paint}
ex: floari sh-gãlbinari