|
|
apudidit
apudidit (a-pu-di-dítŭ) adg – vedz tu apudidescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: apudidescuapudidescu
apudidescu (a-pu-di-dés-cu) vb IV apudidii (a-pu-di-díĭ), apu-dideam (a-pu-di-deámŭ), apudiditã (a-pu-di-dí-tã), apudidi-ri/apudidire (a-pu-di-dí-ri) –
1: ifhãristisescu cariva cu bunlu tsi-lj fac; satur, fãnãtescu, fãnitescu, nãfãtescu;
2: (ploaea multã) neacã loclu cu apã; (di ploai multã i neauã tuchitã, apa dit un arãu easi dit cupanji shi) s-vearsã pristi loclu di deavãrliga;
3: (lãcrinj, sãndzi, etc.) nchiseashti s-curã dinapandiha, agonja sh-cu puteari
{ro: satisface, mulţumi; inunda, podidi}
{fr: satisfaire, contenter; inonder}
{en: satisfy, content; flood, overcome}
ex: s-tuchea tu lucru ca si-sh apudideascã (ifhãrãstiseascã, hrãneascã) fumealja; u-apudidi (u nicã) plãngul
§ apudidit (a-pu-di-dítŭ) adg apudiditã (a-pu-di-dí-tã), apudidits (a-pu-di-dítsĭ), apudiditi/apudidite (a-pu-di-dí-ti) –
1: tsi easti ifhãrãstisit; sãturat, fãnãtit, fãnitit, nãfãtit;
2: (loc) nicat di ploai (apã dit arãu);
2: tsi easti acupirit di apa tsi s-vearsã dit arãurli umflati di multã ploai;
3: (lãcrinj, sãndzi) tsi nchisirã s-curã dinapandiha sh-cu puteari
{ro: satisfăcut, mulţumit; inundat}
{fr: satisfait, content; inondé}
{en: satisfied, contented; flooded}
§ apudidiri/apudidire (a-pu-di-dí-ri) sf apudidiri (a-pu-di-dírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu (i) un easti ifhãrãstisit di tsiva i cariva; sãturari, fãnãtiri, fãnitiri, nãfãtiri; icã (ii) apa dit arãurli umflati (di ploai) s-vearsã pristi multu loc; nicarea-a unui loc; shi (iii) lãcrinjli (sãndzili, etc.) nchiseashti s-curã dinapandiha sh-cu puteari; pudidiri
{ro: acţiunea de a satis-face, de a mulţumi, de a inunda; satisfacere, mulţumire; inundare; inundaţie}
{fr: action de satisfaire, de contenter; d’inonder; inondation}
{en: action of satisfying, of contenting, of flooding; flood}
§ pudidescu (pu-di-dés-cu) (mi) vb IV pudidii (pu-di-díĭ), pudideam (pu-di-deámŭ), pudiditã (pu-di-dí-tã), pudidi-ri/pudidire (pu-di-dí-ri) – (unã cu apudidescu)
§ pudidit (pu-di-dítŭ) adg pudiditã (pu-di-dí-tã), pudidits (pu-di-dítsĭ), pudidi-ti/pudidite (pu-di-dí-ti) – (unã cu apudidit)
distur
distur (dis-túrŭ) adg, adv (invar) disturã (dis-tú-rã), disturã (dis-tú-rã), disturi (dis-túrĭ), disturi/disture (dis-tú-ri) – ahãntu cãt lipseashti (trã un lucru tsi-avem ananghi, trã scupolu tsi lu-avem tu minti, etc.); disturi, distul, duri, nimal, nimalo, nemalo, namalo, nãmalo; agiundzi!, astãmãtsea!
{ro: destul, suficient, ajunge!, opreşte!}
{fr: assez, suffisamment, ça suffit!, arrête-toi!}
{en: enough, stop!}
ex: n casã eara cãldurã disturã; ti minduish distur?
§ disturi/disture (dis-tú-ri) adg, adv – (unã cu distur)
ex: disturi az imnarã; lapti acru avem disturi
§ duri1/dure (dú-ri) adv – (unã cu distur)
ex: vãrnãoarã omlu nu dzãtsi duri (agiundzi); o, lai, Aslanbegã, duri!; duri, duri, (distur, distur,) feci picati; duri s-timsi sh-duri (sh-agiundzi) banã; nu vrea s-hibã nicã duri; duri-nj furã tuti tsi-nj trapshu; duri-nj suntu (nj-agiungu) fãrmatsili; duri-ts-u, sh-tini, cu cãrtsãli-a tali; pãnã-aclotsi, sh-ti ma, duri (sh-ti ma multu, agiundzi); duri-nj (agiundzi cãtu-nj) deadish
§ dur1 (dúrĭ) adv – (unã cu distur)
§ distul (dis-túlŭ) adv – (unã cu distur)
§ destul (des-túlŭ) adv – (unã cu distur)
§ ndistuledz (ndis-tu-lédzŭ) (mi) vb I ndistulai (ndis-tu-láĭ), ndistulam (ndis-tu-lámŭ), ndistulatã (ndis-tu-lá-tã), ndistulari/ndistulare (ndis-tu-lá-ri) – fac un lucru s-aibã ahãt cãt ãlj lipseashti (di-atseali tsi ari ananghi); fac un lucru s-aibã di tuti tsi-ari ananghi (poati sh-di primansus); satur, tipurescu, fãnãtescu, nãfãtescu, fãnitescu, apudidescu, etc.
{ro: îndestula, sătura}
{fr: satisfaire, rassassier}
{en: provide with, satisfy, satiate}
ex: cara lu ndistulai (fãnãtii, sãturai) cu lapti, pot s-lu-alas; u ndistulã (u-apudidi, u sãturã) cu tuti bunetsli
§ ndistulat (ndis-tu-látŭ) adg ndistulatã (ndis-tu-lá-tã), ndistulats (ndis-tu-látsĭ), ndistulati/ndistulate (ndis-tu-lá-ti) – tsi ari di tuti tsi-lj lipsescu; sãturat; suturat, tipurit, fãnãtit, nãfãtit, fãnitit, apudidit, etc.
efharisto
efharisto (ef-ha-ris-tó) adv – zborlu tsi-l dzãtsi un tri pricu-nushtearea-a bunlui tsi-lj s-ari faptã; shuchir
{ro: mulţumesc}
{fr: merci, grace, remerciement}
{en: thanks, acknowledgement}
ex: noi lã dzãsim efharisto; lj-dzãsh efharisto trã tuti tsi featsi trã mini
§ efharistisescu (ef-ha-ris-ti-sés-cu) (mi) vb IV efharistisii (ef-ha-ris-ti-síĭ), efharistiseam (ef-ha-ris-ti-seámŭ), efharistisitã (ef-ha-ris-ti-sí-tã), efharistisiri/efharistisire (ef-ha-ris-ti-sí-ri) – lj-pricunoscu a unui bunlu tsi-nj lu featsi shi-lj dzãc efharisto
{ro: mulţumi}
{fr: (se) contenter, satisfaire}
{en: content, satisfy}
ex: mi efharistisi cu-un zbor bun sh-la loclu-a lui mi efharistisii, tsi s-fac
§ efharistisit (ef-ha-ris-ti-sítŭ) adg efharistisitã (ef-ha-ris-ti-sí-tã), efharistisits (ef-ha-ris-ti-sítsĭ), efharistisiti/efharistisite (ef-ha-ris-ti-sí-ti) – tsi easti apudidit di bunlu tsi-lj s-ari faptã
{ro: mulţumit}
{fr: contenté, satisfait}
{en: content, satisfied}
ex: mi hãrsescu s-ti ved efharistisit
§ efharistisiri/efharistisire (ef-ha-ris-ti-sí-ri) sf efharistisiri (ef-ha-ris-ti-sírĭ) – atsea tsi fatsi un tsi ifhãristiseasti pri cariva
{ro: acţiunea de a mulţumi; mulţumire}
{fr: action de contenter, de satisfaire; satisfaction}
{en: action of contenting, of satisfying; satisfaction}
§ efhãristisescu (ef-hã-ris-ti-sés-cu) (mi) vb IV efhãristisii (ef-hã-ris-ti-síĭ), efhãristiseam (ef-hã-ris-ti-seámŭ), efhãristisitã (ef-hã-ris-ti-sí-tã), efhãristisi-ri/efhãristisire (ef-hã-ris-ti-sí-ri) – (unã cu efharistisescu)
§ efhãristisit (ef-hã-ris-ti-sítŭ) adg efhãristisitã (ef-hã-ris-ti-sí-tã), efhãristisits (ef-hã-ris-ti-sítsĭ), efhãristisiti/efhãristisite (ef-hã-ris-ti-sí-ti) – (unã cu efharistisit)
§ efhãristisiri/efhãristisire (ef-hã-ris-ti-sí-ri) sf efhãristisiri (ef-hã-ris-ti-sírĭ) – (unã cu efharistisiri)
fãnãtescu
fãnãtescu (fã-nã-tés-cu) (mi) vb IV fãnãtii (fã-nã-tíĭ), fãnãteam (fã-nã-teámŭ), fãnãtitã (fã-nã-tí-tã), fãnãtiri/fãnãtire (fã-nã-tí-ri) – mãc ahãt cãt ãnj lipseashti tra s-nu-nj mata hibã foami; mãc ma multu dicãt lipseashti pãnã nu mata pot s-mãc altã; afãnãtescu, fãnitescu, satur, andop, ndop, nãfãtescu, pristãnisescu, prãstãnes-cu, pristãnescu, tipurescu, apudidescu;
(expr: l-fãnãtii di bãteari, di pãrjinã, di shcop = l-sãturai di bãteari, l-bãtui multu)
{ro: îndopa, sătura}
{fr: (se) rassassier, (se) gorger, (se) gaver}
{en: satiate, satisfy}
ex: nu s-fãnãtea (nu s-sãtura) pri measã; mi fãnãtii (mi sãturai) di-ahãti pãrãvulii; nu-nj mi fãnãteam (sãturam) di zbor
§ fãnãtit (fã-nã-títŭ) adg fãnãtitã (fã-nã-tí-tã), fãnãtits (fã-nã-títsĭ), fãnãtiti/fãnãtite (fã-nã-tí-ti) – afãnãtit, fãnitit, sãturat, an-dupat, ndupat, nãfãtit, prãstãnisit, pristãnisit, pristãnit, tipurit, apudidit
{ro: îndopat, săturat}
{fr: rassassié, gorgé, gavé}
{en: satiated, satisfied}
ex: easti fãnãtit (sãturat) di tuti bunetsli, poati s-moarã
§ fãnãtiri/fãnãtire (fã-nã-tí-ri) sf fãnãtiri (fã-nã-tírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva s-fãnãteashti; afãnãtiri, fãnitiri, sãturari, andupari, ndupari, nãfãtiri, prãstãnisiri, pristãnisiri, pris-tãniri, tipuriri, apudidiri
{ro: acţiunea de a îndopa, de a sătura; îndopare, săturare}
{fr: action de rassassier (de (se) gorger, de (se) gaver)}
{en: action of satiating, of satisfying}
§ afãnãtescu (a-fã-nã-tés-cu) (mi) vb IV afãnãtii (a-fã-nã-tíĭ), afãnãteam (a-fã-nã-teámŭ), afãnãtitã (a-fã-nã-tí-tã), afãnãtiri/afãnãtire (a-fã-nã-tí-ri) – (unã cu fãnãtescu)
§ afãnãtit (a-fã-nã-títŭ) adg afãnãtitã (a-fã-nã-tí-tã), afãnãtits (a-fã-nã-títsĭ), afãnãtiti/afãnãtite (a-fã-nã-tí-ti) – (unã cu fãnãtit)
§ afãnãtiri/afãnãtire (a-fã-nã-tí-ri) sf afãnãtiri (a-fã-nã-tírĭ) – (unã cu fãnãtiri)
pristaneu
pristaneu (pris-ta-néŭ) adv [zbor tsi ari di-aradã zborlu “di” dininti, “di pristaneu”, sh-cari poati s-hibã scriat shi dipris-taneu] –
1: primansus, diprisuprã, parapanish, bashã;
2: (faptu) fãrã vreari, di zori, cu silã
{ro: prea mult, de prisos; (făcut) în silă}
{fr: superflu, surplus; à contre-coeur, forcé}
{en: superfluous, surplus; reluctantly, forced}
ex: mãc di pristaneu (di primansus); arãslu di pristaneu (faptu di primansus, di zori, cu sila) a spindzuratlui; avui pristaneu (ma multu di cã ãnj lipseashti); lj-ded s-mãcã pristaneu (di primansus, cu zorea, di nu mata putu s-mãcã altã); s-nu mãts pristaneu (cu zorea)
§ pistaneu (pis-ta-néŭ) adv – (unã cu pristaneu)
§ pristãnisescu (pris-tã-ni-sés-cu) (mi) vb IV pristãnisii (pris-tã-ni-síĭ), pristãniseam (pris-tã-ni-seámŭ), pristãnisitã (pris-tã-ni-sí-tã), pristãnisiri/pristãnisire (pris-tã-ni-sí-ri) – nj-umplu pãntica cu mãcari sh-beari; mãc ma multu dicãt lipseashti pãnã nu mata pot s-mãc altã (cãndu nchisescu s-mãc cu silã, cu zorea, di primansus); mãc ahãt cãt ãnj lipseashti tra s-nu-nj mata hibã foami; mi fac tsayi, ciufleacã; pristinisescu, prãstãnescu, pristãnescu, satur, andop, tipurescu, tipãrescu, nãfãtescu, fãnãtescu, apudidescu
{ro: sătura, îndopa, mânca mai mult decât trebuie}
{fr: rassassier, gaver, gorger}
{en: satisfy, satiate, gorge}
ex: mumãnjli pristãnisescu (nãfãtescu) natslji cu sinlu di vom totãna
§ pristãnisit (pris-tã-ni-sítŭ) adg pristãnisitã (pris-tã-ni-sí-tã), pristãnisits (pris-tã-ni-sítsĭ), pristãnisiti/pristãni-site (pris-tã-ni-sí-ti) – tsi easti mãcat di primansus; tsi ari mãcatã pãnã s-ari sãturatã; pristinisit, prãstãnit, pristãnit, sãturat, andupat, tipurit, tipãrit, nãfãtit, fãnãtit, apudidit
{ro: săturat, îndopat}
{fr: rassassié, gavé, gorgé}
{en: satisfied, gorged, satiated}
§ pristãnisiri/pristãnisire (pris-tã-ni-sí-ri) sf pristãnisiri (pris-tã-ni-sírĭ) – pristinisiri, prãstãniri, pristãniri, sãturari, andupari, tipuriri, tipãriri, nãfãtiri, fãnãtiri, apudidiri
{ro: acţiunea de a sătura, de a îndopa; săturare, îndopare}