|
|
acãchisit
acãchisit (a-cã-chi-sítŭ) adg – vedz tu achicãsescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: achicãsescuachicãsescu
achicãsescu (a-chi-cã-sés-cu) (mi) vb IV achicãsii (a-chi-cã-síĭ), achicãseam (a-chi-cã-seámŭ), achicãsitã (a-chi-cã-sí-tã), achicãsi-ri/achicãsire (a-chi-cã-sí-ri) – am unã idei limpidi trã tsi va s-dzãcã un lucru (trã unã idei, trã tsi easti zborlu, etc.); aduchescu, duchescu, acãchisescu, chicãsescu, apucupescu, apucupsescu, agrãxescu
{ro: înţelege, simţi}
{fr: comprendre, sentir}
{en: understand, feel}
ex: nãsã nu putea s-achicãseascã; s-achicãsi (s-aduchi) agonja; deadun zburãm, ahoryea-acãchisim
§ achicãsit (a-chi-cã-sítŭ) adg achicãsitã (a-chi-cã-sí-tã), achicãsits (a-chi-cã-sítsĭ), achicãsiti/achicãsite (a-chi-cã-sí-ti) – ashi cum easti un tsi-ari acãchisitã (aduchitã); ashi cum easti lucrul tsi easti ghini aduchit; cari mindueashti ghini; cari giudicã ghini cu mintea; aduchit, duchit, acãchisit, chicãsit, apucupit, apucupsit, agrãxit
{ro: înţeles, simţit}
{fr: compris, senti, judicieux}
{en: understood, sensible, discerning}
ex: oaminjlji atselj nai ma achicãsits (cu nai ma buna minti, giudicatã)
§ achicãsiri/achicãsire (a-chi-cã-sí-ri) sf achicãsiri (a-chi-cã-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu lumea (s-)achicãseashti (aducheashti); aduchiri, duchiri, acãchisiri, chicãsiri, apucupiri, apucupsiri, agrãxiri
{ro: acţiunea de a înţelege, de a simţi; înţelegere, simţire}
{fr: action de comprendre, compréhension}
{en: action of understanding}
§ neachicãsit (nea-chi-cã-sítŭ) adg neachicãsitã (nea-chi-cã-sí-tã), neachicãsits (nea-chi-cã-sítsĭ), neachicãsiti/neachicãsite (nea-chi-cã-sí-ti) – tsi nu easti achicãsit
{ro: neînţeles}
{fr: incompréhensible, chaotique}
{en: incomprehensible, chaotic}
ex: trã minduitlu, sh-mushconjlu i trumbetã, trã neachicãsitlu, sh-tãmpãna i ncot
§ neachicãsiri/neachicãsire (nea-chi-cã-sí-ri) sf neachicãsiri (nea-chi-cã-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-achicãseashti (nu s-aducheashti) tsiva
agrãxescu
agrãxescu (a-ghrãc-sés-cu) vb IV agrãxii (a-ghrãc-síĭ), agrãxeam (a-ghrãc-seámŭ), agrãxitã (a-ghrãc-sí-tã), agrãxiri/agrãxire (a-ghrãc-sí-ri) – aduchescu, duchescu, acãchisescu, achicãsescu, chicãsescu, apucupescu, ntsileg, simtu
{ro: înţeleg, simt}
{fr: comprendre, sentir}
{en: understand, feel}
ex: easti njic, nu agrãxeashti (nu aducheashti)
§ agrãxit (a-ghrãc-sítŭ) adg agrãxitã (a-ghrãc-sí-tã), agrãxits (a-ghrãc-sítsĭ), agrãxiti/agrãxite (a-ghrãc-sí-ti) – ashi cum easti un tsi-ari aduchitã un lucru; aduchit, duchit, acãchisit, achicãsit, chicãsit, apucupit, ntsileptu, simtsãt
{ro: înţeles, simţit}
{fr: compris, senti}
{en: understood, felt}
§ agrãxiri/agrãxire (a-ghrãc-sí-ri) sf agrãxiri (a-ghrãc-sírĭ) – atsea tsi-ari faptã un care ari agrãxitã; aduchiri, duchiri, acãchisiri, achicãsiri, chicãsiri, apucupiri, ntsileadziri, simtsãri
{ro: acţiunea de a înţelege; înţelegere}
{fr: action de comprendre, de sentir; compréhension}
{en: action of understanding, of feeling}
apucupescu
apucupescu (a-pu-cu-pés-cu) vb IV apucupii (a-pu-cu-píĭ), apucupeam (a-pu-cu-peámŭ), apucupitã (a-pu-cu-pí-tã), apu-cupiri/apucupire (a-pu-cu-pí-ri) – aduchescu, acãchisescu, achicãsescu, chicãsescu, agrãxescu
{ro: înţelege}
{fr: comprendre}
{en: understand}
ex: tuts apucupim (aduchim)
§ apucupit (a-pu-cu-pítŭ) adg apucupitã (a-pu-cu-pí-tã), apucupits (a-pu-cu-pítsĭ), apucupiti/apucupite (a-pu-cu-pí-ti) – ashi cum easti un tsi ari aduchitã; aduchit, acãchisit, achicãsit, chicãsit, agrãxit
{ro: înţeles}
{fr: compris}
{en: understood}
§ apucupiri/apucupire (a-pu-cu-pí-ri) sf apucupiri (a-pu-cu-pírĭ) – atsea tsi-ari faptã un care ari apucupitã; aduchiri, acãchisiri, achicãsiri, chicãsiri, agrãxiri
{ro: acţiunea de a înţelege; înţelegere}
{fr: action de comprendre, compréhension}
{en: action of understanding}
neacãchisit
neacãchisit (nea-cã-chi-sítŭ) adg – vedz tu achicãsescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: achicãsescuniacãchisit
niacãchisit (ni-a-cã-chi-sítŭ) adg niacãchisitã (ni-a-cã-chi-sí-tã), niacãchisits (ni-a-cã-chi-sítsĭ), niacãchisiti/niacãchisite (ni-a-cã-chi-sí-ti) – scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar; vedz neacãchisit
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãntsileg
ntsileg (ntsi-légŭ) vb III shi II ntsilepshu (ntsi-lép-shĭu), ntsili-dzeam (ntsi-li-dzeámŭ), ntsileaptã (ntsi-leáp-tã), ntsileadziri/ntsi-leadzire (ntsi-leá-dzi-ri) shi ntsilidzeari/ntsilidzeare (ntsi-li-dzeá-ri) – am unã idei limpidi trã tsi va s-dzãcã un lucru (trã unã idei, trã tsi easti zborlu, etc.); aduchescu, duchescu, acãchisescu, achicãsescu, chicãsescu, apucupescu, apucupsescu, agrãxescu
{ro: înţelege}
{fr: comprendre}
{en: understand}
§ ntsileptu (ntsi-lép-tu) adg ntsileaptã (ntsi-leáp-tã), ntsileptsã (ntsi-lép-tsã), ntsileapti/ntsileapte (ntsi-leáp-ti) – ashi cum easti un tsi-ari acãchi-sitã (aduchitã); ashi cum easti lucrul tsi easti ghini aduchit; cari mindueashti ghini; cari giudicã ghini cu mintea; aduchit, duchit, acãchisit, achicãsit, chicãsit, apucupit, apucupsit, agrãxit
{ro: înţeles}
{fr: qui est compris; qui a compris}
{en: who has understood; which is understood}
§ ntsileadziri/ntsileadzire (ntsi-leá-dzi-ri) sf ntsileadziri (ntsi-leá-dzirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu lumea si ntsileadzi; aduchiri, duchiri, acãchisiri, achicãsiri, chicãsiri, apucupiri, apucupsiri, agrãxiri
{ro: acţiunea de a înţelege, înţelegere}
{fr: action de comprendre, compréhension}
{en: action of understanding}
§ ntsilidzeari/ntsilidzeare (ntsi-li-dzeári) sf ntsilidzeri (ntsi-li-dzéri) – (unã cu ntsileadziri)