![]() |
|
dispituredzu
RO:desface în foi, v … Dictsiunar Armãn-Romãn Data DB:33541>2014-05-14 22:31:04.452053 »
ispit
ispit (ís-pitŭ shi is-pítŭ) sm pl(?) – mutrirea tsi s-fatsi cu multã cãshtigã a unui lucru tra si s-cunoascã tamam, tsi easti, cum lucreadzã, etc.; xetasi
{ro: examen, cercetare}
{fr: examen}
{en: exam; search}
apitrusescu
apitrusescu (a-pi-tru-sés-cu) (mi) vb IV apitrusii (a-pi-tru-síĭ), apitruseam (a-pi-tru-seámŭ), apitrusitã (a-pi-tru-sí-tã), apitrusi-ri/apitrusire (a-pi-tru-sí-ri) – mi-alas cu tutã putearea, shi cu tutã greatsa-a truplui tsi u-am, pristi un lucru; ndes lucruri tu-unã cutii (dulapi, amaxi, etc.); calcu cu puteari pristi tsiva; mi pingu (mi ndes, mi-adun stog) cu altsã; mi-aruc (mi hiumusescu) cu tutã putearea pristi cariva; ngrop (anvilescu, acoapir) cu chetri un lucru; hiu acupirit di-un lucru (stizmã, casã, arburi, etc.) tsi cadi pristi mini; etc.; aputrusescu, aplucusescu, pitrusescu, putrusescu, plucusescu, pulcusescu; calcu, ndes, chisedz, stulcin, mi-aurnjescu, anãpãdescu, citãsescu, mi-arãzvuescu, etc., etc.; (fig: hiu apitrusit = hiu pitrumtu pãnã tu frãndzãli di inimã di sãmtsiminti di vreari, harauã, dureari, nvirinari, etc.)
{ro: presa, năpădi, copleşi, zdrobi, acoperi, îngrămădi, etc.}
{fr: presser, accabler, suffoquer, écraser, couvrir, fondre, se ruer sur, etc.}
{en: press, crush, overwhelm, cover, crowd, pounce, jump over, etc.}
ex: canda cãdzu casa di lu-apitrusi (lu-acupiri, lu ngrupã); canda cãdzu Dumnidzã di lj-apitrusi; aoa apitrusim nipãrtica (u ngru-pãm, u chisãm tu chetsrã); va mi-apitruseascã n casã (va mi ncljidã n casã tra s-nu pot s-es); va mi-apitrusescu (va mi-adun stog, va mi-ascundu) tu fearicã; lj-avea apitrusitã (lj-avea acãtsatã, curmatã) somnu greu; avea apitrusitã (avea anãpãditã) turtsilj; cara lu-apitrusi (lu-anvãli, lu-acupiri ghini) cu trei vilendzã, asudã shi lu-alãsã heavra; apitrusit (aplucusit, ngrupat) di borgi; lu-apitrusi fumealja; s-nu nã apitruseascã (s-nu cadã pristi noi) murlu; lj-apitrusi (cãdzu pristi nãsh sh-lj-acupiri) casa; s-apitrusirã (s-adunarã stog) unlu pisti-alantu; apitrusea-u ghini
§ apitrusit (a-pi-tru-sítŭ) adg apitrusitã (a-pi-tru-sí-tã), apitrusits (a-pi-tru-sítsĭ), apitrusiti/apitrusite (a-pi-tru-sí-ti) – tsi easti cãlcat cu puteari; tsi s-aflã sum unã greatsã mari; tsi easti acupirit (di-unã casã, stizmã, etc. tsi ari cãdzutã); aputrusit, aplucusit, pitrusit, putrusit, plucusit, pulcusit, etc., etc.
{ro: presat, năpădit, copleşit, zdrobit, acoperit, îngrămădit, etc.}
{fr: pressé, accablé, suffoqué, écrasé, couvert, fondu, rué sur, etc.}
{en: pressed, crushed, overwhelmed, covered, crowded, pounced, jumped over, etc.}
§ apitrusiri/apitrusire (a-pi-tru-sí-ri) sf apitrusiri (a-pi-tru-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-apitruseashti tsiva; aputrusiri, aplucusiri, pitrusiri, putrusiri, plucusiri, pulcusiri, etc.
culburecã
culburecã (cul-bu-ré-cã) sf culburetsi/culburetse (cul-bu-ré-tsi) – unã soi di pitã, dispituratã (cu multi peturi suptsãri), di carni, di spãnãts, di cash, etc.
{ro: plăcintă de carne, de spanac, de brânză, etc.}
{fr: galette feuilletée avec de la viande, du fromage, des légumes, etc.}
{en: Aromanian type of meat pie, cheese pie, spinach pie, etc.}
§ colburecã (col-bu-ré-cã) sf colburetsi/col-buretse (col-bu-ré-tsi) – (unã cu culburecã)
§ colpidi/colpide (cól-pi-di) sf pl(?) – unã soi di pitã tsi sh-u-adutsi cu culbureca
{ro: un fel de plăcintă}
{fr: espèce de galette}
{en: type of Aromanian pie}
dispitãlari/dispitãlare
dispitãlari/dispitãlare (dis-pi-tã-lá-ri) sf – vedz tu petalã
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: petalãdispitãlat
dispitãlat (dis-pi-tã-látŭ) adg – vedz tu petalã
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: petalãdispiticari/dispiticare
dispiticari/dispiticare (dis-pi-ti-cá-ri) sf – vedz tu peaticã
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: peaticãdispiticat
dispiticat (dis-pi-ti-cátŭ) adg – vedz tu peaticã
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: peaticãdispitrusescu
dispitrusescu (dis-pi-tru-sés-cu) (mi) vb IV – vedz tu apitrusescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: apitrusescudispitrusiri/dispitrusire
dispitrusiri/dispitrusire (dis-pi-tru-sí-ri) sf – vedz tu apitrusescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: apitrusescudispitrusit
dispitrusit (dis-pi-tru-sítŭ) adg – vedz tu apitrusescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: apitrusescudispiturari/dispiturare
dispiturari/dispiturare (dis-pi-tu-rá-ri) sf – vedz tu petur
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: peturdispitureadzã
RO:a dospi (un aluat, zugrăveala)
EN:to leaven, to ferment
FR:le gateau s’effeuille; le mur se boursoufle
Dictsiunar Armãn-Romãn-Englez-Francez - Mariana Bara 2015