DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

dizvireadzã

dizvireadzã (diz-vi-reá-dzã) vb I unipirs dizvirã (diz-vi-rắ), diz-vira (diz-vi-rá), dizviratã (diz-vi-rá-tã), dizvirari/dizvirare (diz-vi-rá-ri) – (tserlu) s-lãgãrseashti, s-fatsi sirin (niorlji s-duc, chirolu s-lunjineadzã, easi soarili); (chirolu) s-dishcljidi, s-lunjineadzã; gãleashti, nsirineadzã, ãnsirineadzã, lunjineadzã
{ro: (se) însenina}
{fr: devenir serein; se rasséréner}
{en: clear (sky, weather)}
ex: ndridzets-vã, cã va dizvireadzã (va si nsirineadzã); avea dizviratã (s-avea nsirinatã, lunjinatã) tu mesea di vearã

§ dizvirat2 (diz-vi-rátŭ) adg dizviratã (diz-vi-rá-tã), dizvirats (diz-vi-rátsĭ), dizvira-ti/dizvirate (diz-vi-rá-ti) – (tserlu) tsi s-ari nsirinatã (lunjinatã, gãlitã); (chirolu) tsi s-ari dishcljisã (lunjinatã, nsirinatã); gãlit, nsirinat, ãnsirinat, lunjinat
{ro: înseninat}
{fr: rasséréné}
{en: cleared (sky, weather)}

§ dizvirari2/dizvirare (diz-vi-rá-ri) sf dizvirãri (diz-vi-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu dizvireadã; gãliri, nsirinari, ãnsirinari, lunjinari
{ro: acţiunea de a se însenina; înseninare}
{fr: action de (se) rasséréner; rassérénement}
{en: action of clearing (sky, weather)}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

gãlescu

gãlescu (gã-lés-cu) (mi) vb IV gãlii (gã-líĭ), gãleam (gã-leámŭ), gãlitã (gã-lí-tã), gãliri/gãlire (gã-lí-ri) – (tserlu) s-lãgãrseashti (s-fatsi sirin, niorlji s-duc, easi soarili); (chirolu) s-dishcljidi, s-lunjineadzã; nsirin, nsirinedz, ãnsirinedz, ãnsirin, nvireadzã, lunjinedz; (fig: mi gãlescu (la fatsã) = fatsa-nj s-lunjineadzã, si nsirineadzã sh-aspuni arihatea tsi u am tu suflit)
{ro: însenina}
{fr: devenir serein; se rasséréner; se remettre au beau}
{en: clear (sky, weather)}
ex: cãndu arãdea, tserlu s-gãlea (sã nsirina) shi soarili didea; ni tserlu s-gãlea, ni soarili insha; ca s-nu niureadzã, necã nu gãleashti; gãli (nã nsirinã) nafoarã; mi sculai cãndu gãlea, nu s-videa nica ghini; nu nj-u fricã di ploai, cã gãli; dupã niheamã, ea s-gãli
(expr: s-lunjinã, s-dishcljisi) la fatsã; lji si gãli fatsa
(expr: si nsirinã la fatsã) dinãoarã

§ gãlit (gã-lítŭ) adg gãlitã (gã-lí-tã), gãlits (gã-lítsĭ), gãliti/gãlite (gã-lí-ti) – (tserlu, chirolu) tsi s-ari lunjinatã shi easti sirin dupã tsi niorlji sh-negura dusirã shi s-chirurã; nsirinat, ãnsirinat; nvirat, lunjinat
{ro: înseninat}
{fr: rasséréné}
{en: cleared (sky, weather)}
ex: tserlu easti gãlit (nsiri-nat); di-nj fatsi noaptea-a mea gãlitã

§ gãliri/gãlire (gã-lí-ri) sf gãliri (gã-lírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva (tserlu, chirolu) s-gãleashti; nsirinari, ãnsirinari, nvirari, lunjinari
{ro: acţiunea de a se însenina; înseninare}
{fr: action de (se) rasséréner; rasséré-nement}
{en: action of clearing (sky, weather)}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

sirin

sirin (si-rínŭ) adg sirinã (si-rí-nã), sirinj (si-rínjĭ), sirini/sirine (si-rí-ni) – (tser) tsi easti fãrã niori, lãgãros, limpidi, cu soari, isih;
(expr: (fatsã, om) sirin(ã) = tsi-aspuni unã fatsã (fãrã niori), cu isihii, lunjinã, ifhãrãstisiri sufliteascã, hãrãcupilji, etc.)
{ro: senin}
{fr: serein}
{en: serene (sky)}
ex: tserlu easti sirin (fãrã niori); sh-cãndu-i sirin (tserlu-i fãrã niori), bumbuneadzã; tsã-l curã tserlu sirin lãgarã (fãcãnda-l sirin, limpidi); tser sirin, furtunã nu-adutsi; tserlu atsel sirinlu nu s-aspari di furtunã; dzãli nu-avem dot sirini; ari fatsa sirinã
(expr: lunjinoasã, isihã); diparti treatsi luna sirinã
(expr: lunjinoasã, isihã, fãrã niori)

§ nsirinedz (nsi-ri-nédzŭ) (mi) vb I nsirinai (nsi-ri-náĭ), nsirinam (nsi-ri-námŭ), nsirinatã (nsi-ri-ná-tã), nsirinari/nsirinare (nsi-ri-ná-ri) – (tserlu) s-fatsi sirin (niorlji s-duc, chirolu s-lunjineadzã, easi soarili); nsirin, ãnsirinedz, ãnsirin; gãlescu;
(expr: mi nsirinedz (la fatsã) = fatsa-nj isihãseashti, si nsurineadzã, s-lunjineadzã sh-aspuni arihatea tsi u am tu suflit)
{ro: (se) însenina}
{fr: (se) rasséréner}
{en: clear (sky, weather)}
ex: tserlu si nsirinã; s-videa cã zboarãli-a tali lji nsirinarã fatsa
(expr: lji lunjinarã, lj-isihãsirã)

§ nsirin (nsi-rínŭ) (mi) vb I nsirinai (nsi-ri-náĭ), nsirinam (nsi-ri-námŭ), nsirinatã (nsi-ri-ná-tã), nsirinari/nsirinare (nsi-ri-ná-ri) – (unã cu nsirinedz)
ex: frãmtea nu-lj s-ari nsirinatã

§ nsirineadzã (nsi-ri-neá-dzã) (si) vb unipirs I nsirinã (nsi-ri-nắ), nsirina (nsi-ri-ná), nsirinatã (nsi-ri-ná-tã), nsirinari/nsirinare (nsi-ri-ná-ri) – (unã cu nsirinedz)

§ nsirinat (nsi-ri-nátŭ) adg nsirinatã (nsi-ri-ná-tã), nsirinats (nsi-ri-nátsĭ), nsirinati/nsirinate (nsi-ri-ná-ti) – (tserlu, chirolu) tsi s-ari lunjinatã shi easti sirin dupã tsi niorlji dusirã shi s-chirurã; gãlit; ãnsirinat
{ro: înseninat}
{fr: rasséréné}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn