|
|
sufaru
RO:masă mică joasă … Dictsiunar Armãn-Romãn Data DB:46731>2014-05-14 22:31:13.062254 »
sufari1
sufari1 (su-fa-rí) sm sufaradz (su-fa-rádzĭ) – om tsi shadi ncãlar (pri-un cal) tra sã-sh facã lucrul (ascherli, nizam) i si s-ducã iuva, etc.; suvari, cãvãlar, cãlãrets
{ro: călăreţ}
{fr: cavalier}
{en: rider, horseman, horsewoman}
§ suvari (su-va-rí) sm suvaradz (su-va-rádzĭ) – (unã cu sufari1)
ex: avea doi suvaradz (cãvãlari, gindari ncãlar) dupã el
sufari2
sufari2 (su-fa-rí) sm sufaradz (su-fa-rádzĭ) – cap di stat (amirã, vãsilje, etc.) tsi caftã a oaminjlor di sum el tra s-adarã tut tsi va el (shi s-lji pidipseascã greu ma s-nu lu-ascultã); omlu (dascalu, pãrintili, etc.) tsi caftã a alãntor oaminj s-facã mash tsi lã dzãtsi el; tiran
{ro: tiran}
{fr: tyran}
{en: tyran}
ex: ca vãrã sufari (tiran) lu-avem
sufãrlãchi/sufãrlãche
sufãrlãchi/sufãrlãche (su-fãr-lắ-chi) sf – vedz tu sufrã2
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: sufrã2misali/misale
misali/misale (mi-sá-li) sf misãlj (mi-sắljĭ) – lucru adrat di pãndzã tra s-acoapirã measa (trã mãcari i trã mushuteatsã); fatsã di measã; sufãrlãchi, measã (cu mãcari);
(expr:
1: bag misalea = ashternu misalea pri measã tra s-mãcãm; bag mãcarea pri measã;
2: yini pi misali = yini tu oara di measã tra s-mãcã cu noi; yini la measã;
3: fac misali = fac unã dari; bag measã trã oaminjlji ftohi, di-aradã trã suflitlu-a mortsãlor)
{ro: faţă de masă; masă}
{fr: nappe, table}
{en: table cloth; table}
ex: timsirã misalea
(expr: bãgarã measa); misãljli (fãtsli di measã) vor lari; dratslji armasirã pri misali
(expr: la measã); bagã misalea
(expr: ashtearni measa); ashtearni nã misali; s-ursits s-yinits pi misali
(expr: s-yinits la measã)
sufrã2
sufrã2 (su-frắ) sm sufradz (su-frádzĭ) – unã soi di measã cu cicioari shcurti pri cari s-mãca tu chirolu-a turtsãlor; sofrã, sufãr, sufric, measã; (fig: sufrã = mãcarea di pi sufrã, measa, tsina, etc.)
{ro: sofra, masă scundă}
{fr: table basse à manger}
{en: low eating table}
ex: s-bãgã sum sufrã; u bãgã pita sum sufrã, u pluscuchi cu apã aratsi; bagã sufrãlu (fig: mãcarea, measa) s-mãcãm
§ sufãr (sú-fãrŭ) sm pl(?) – (unã cu sufrã2)
§ sofrã (só-frã) sf sofri/sofre (só-fri) – (unã cu sufrã2)
ex: bãgai sofra (fig: misalea, measa) s-mãcãm pãni; ãn casã veadi sofra; s-ursits pi sofrã (fig: la measã); aflã sofra bãgatã; lu am pi sofrã (lu-am pi tsinã) astarã
§ sufric (su-frícŭ) sm sufrits (su-frítsĭ) – sufrã njic
{ro: sofră mică}
{fr: petite table basse à manger}
{en: small and low eating table}
ex: sufriclu di mirindari eara ashtirnut
§ sufãrlãchi/sufãrlãche (su-fãr-lắ-chi) sf sufãrlãchi (su-fãr-lắchĭ) – lucru adrat di pãndzã tra s-acoapirã measa (trã mãcari i trã mushuteatsã); fatsã di measã; sufrãlãchi, misali
{ro: faţă de masă}
{fr: nappe}
{en: table cloth}
ex: am shasi sufãrlãchi (fãts di measã) shi patrusprãyinghits pitseti
§ sufrãlãchi/sufrãlãche (su-frã-lắ-chi) sf sufrãlãchi (su-frã-lắchĭ) – (unã cu sufãrlãchi)
suvari
suvari (su-va-rí) sm – vedz tu sufari1
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: sufari1tiran
tiran (ti-ránŭ) sm, sf tiranã (ti-rá-nã), tiranj (ti-ránjĭ), tirani/tirane (ti-rá-ni) – cap di stat (amirã, vãsilje, etc.) tsi lã dimãndã a oaminj-lor di sum el tra s-adarã tut tsi va el (shi s-lji pidipseascã greu ma s-nu lu-ascultã); omlu (dascalu, pãrintili, etc.) tsi caftã a alãntor oaminj s-facã mash tsi lã dzãtsi el; sufari
{ro: tiran}
{fr: tyrant}
{en: tyran}
ex: om tiran (sufari, arãu, crud); tiranlu-aestu nu pots s-lu fats s-aibã njilã; nu para ljartã pri-un tiran
§ tiranj (ti-ránjĭŭ) sn tiranji/tiranje (ti-rá-nji) – atsea tsi-lj si fatsi a unui cãndu easti culãsit (pidipsit) di-un tiran pri cari nu lu-avea ascultatã; atsea tsi-aducheashti un tsi easti multu munduit (vãsãnipsit, pidipsit, etc.); tirãnii, pidimo, vãlãndurã, vasan, schingiu, mundã, munduiri
{ro: chin, tortură}
{fr: supplice, torture}
{en: torture, severe corporal punishment}
ex: tsi tiranj (pidimo) s-lji facã?; s-bagã anghidz shi s-facã tiranj a muljari-sai (s-u vãsãnipseascã muljari-sa); nu bãnedz tu aestã lumi dicãt trã tiranji (vasani); cãti greali lucri sh-cãti tiranji ãlj tritsea prit minti
§ tirãnii/tirãnie (ti-rã-ní-i) sf tirãnii (ti-rã-níĭ) – turlia di crat (stat) iu caplu easti un tiran; haractirlu-a atsilui tsi easti tiran; atsea tsi lã fatsi un tiran a oaminjlor a lui
{ro: tiranie}
{fr: tyrannie}
{en: tyranny}
ex: tirãnia-a aishtui om easti cunuscutã
§ tirãnisescu (ti-rã-ni-sés-cu) vb IV tirãnisii (ti-rã-ni-síĭ), tirãniseam (ti-rã-ni-seámŭ), tirãnisitã (ti-rã-ni-sí-tã), tirãnisiri/tirãnisire (ti-rã-ni-sí-ri) – lj-dimãndu (caftu) a unui s-adarã tut tsi voi mini (fãrã s-lu ntreb cã va i cã nu va); mi portu cu cariva dip ca un tiran; l-fac pri cariva s-aducheascã unã mari dureari trupeascã i sufliteascã; l-fac pri cariva s-tragã vasani, si s-pidipseascã, s-mundueascã (trã chefea-a mea, i cã nu mi-ari ascultatã); tirãnsescu, pidipsescu, munduescu, vãsãnipsescu
{ro: tiraniza}
{fr: tyranniser}
{en: tyrannize over (someone)}
ex: mi tirã-nipseashti (pidipseashti, vãsãnipseashti multu) cu fumealja ti dzatsi paradz