{ro: acţiunea de a nu mătura; nemăturare}
{fr: action de ne pas balayer}
{en: action of not sweeping}

§ arnealã2 (ar-neá-lã) sf arneli (ar-nélĭ) – (unã cu arniri1)

§ arniri2/arnire (ar-ní-ri) sf arniri (ar-nírĭ) – hãlati (lungã di vãrã metru) faptã di-unã coadã tsi s-tsãni cu mãna shi un mãnuclju di hiri di arugoz (trescã i palji) cu cari s-arneashti (casa, avlia, etc.); meturã, arnealã
{ro: mătură}
{fr: balai}
{en: broom}

§ arnealã3 (ar-neá-lã) sf arneli (ar-nélĭ) – (unã cu arniri2)
ex: cu arneala (metura) arnim udãlu

§ arniturã (ar-ni-tú-rã) sf arnituri (ar-ni-túrĭ) – cupriili adunati cu metura; arniri, arnealã
{ro: măturătură}
{fr: balayure}
{en: sweep}

ex: shteardzi-ts ocljilj feata-a mea shi tsãni-ts plãmgul!; shteardzi-mi, lea maea-a mea; shteardzi-ti cu niheamã apã; shteardzi-lj ocljilj di lãcrãnj

§ shtersu (shtér-su) adg shtearsã (shteár-sã), shtershi (shtér-shi), shtearsi/shtearse (shteár-si) – (unã cu ashtersu)

§ shteardziri/shteardzire (shteár-dzi-ri) sf shteardziri (shteár-dzirĭ) – (unã cu ashteardziri)

§ shtirdzeari/shtirdzeare (shtir-dzeá-ri) sf shtirdzeri (shtir-dzérĭ) – (unã cu ashteardziri)

§ aspartu (as-pár-tu) adg aspartã (as-pár-tã), aspartsi (as-pár-tsi), asparti/asparte (as-pár-ti) –
1: tsi s-ari faptã cumãts (tsivali; tsi ari cripatã (plãscãnitã, stricatã, zdãngãnitã, etc.); tsi nu mata easti bun;
2: tsi s-ari bitisitã (adunari, numtã, cor, bi-searicã, etc.) sh-lumea ari vgatã (s-ari arãspãnditã, arãitã, scrup-sitã, etc.);
3: (paradz) tsi s-au datã trã lucri acumpãrati (tsi s-au xudipsitã, hãrgiuitã, etc.);
4: (casã, hoarã, grãdinã, etc.) tsi s-ari surpatã (azvãrnuitã, bãstisitã, prãpãditã, cãtãstrãpsitã, afãnisitã, etc.);
5: (om, pravdã, yeatsã, etc.) tsi fu vãtãmat (tãljat, spãstrit, etc.);
6: (paradz) cu tinjii ma mari (liri) alãxits trã paradz cu tinjii ma njicã (piastri, aslanj, etc.);
7: (lucru bun trã mãcari ca, bunãoarã, lapti, carni, ghelã, etc.) tsi s-ari faptã nibun trã mãcari (s-ari astãljatã, aludzãtã, etc.);
8: (purtarea-a unui om) tsi s-ari alãxitã shi s-ari faptã (di bunã tsi eara) lai (arushinoasã, di purnilji, etc.); palju-om, fatigei, dizmãlat, dizmãlãrat;
9: tsi sh-ari chirutã mintea, tsi ari glãritã;
10: tsi s-ari alãxitã la fatsã (di lãngoari, nidurnjiri, etc.) shi sh-ari chirutã hroma (tsi featsi sufri, ari aushitã, ari vishtidzãtã, ari mãrãnghisitã, etc.)
{ro: spart, stricat, terminat, dispersat, cheltuit, distrus, omorât, schimbat, corupt, înnebunit, ofilit}
{fr: cassé, brisé, dispersé, achevé, dépensé, détruit, tué, échangé, corrompu, toqué, fané}
{en: broken, finished, ended, dispersed, spent, distroyed, killed, exchanged, corrupted, who has lost his mind, faded, withered}
ex: casa-atsea asparta easti armasã di la pãrintsã; gardul eara aspartu (surpat); da di nã moarã aspartã, apãrghisitã; vedz un mãnãstir aspartu (surpat, azvãrnuit); aspartu om ishi (urut, dizmãlat, cu purtari arushinoasã); capra fu aspartã (vãtãmatã, disicatã) di ursã; sh-prit crãpiturã, s-ts-azboairi, aspartã gurã

§ aspardziri/aspardzire (as-pár-dzi-ri) sf aspardziri (as-pár-dzirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-aspardzi tsiva i cariva; cripari, plãscãniri, stricari, zdãngãniri; arãspãndiri, arãiri, scrupsiri; xudipsiri (paradz), hãrgiuiri (paradz); surpari (casã, gardu), azvãrnuiri (hoarã), bãstisiri, prãpãdiri, cãtãstrãpsiri, afãnisiri; vãtãmari (om), tãljari (om), spãstriri (om); alãxiri (di paradz), astãljari (di lapti), aludzãri (di carni); chireari (di minti), glãriri; aushiri, vishtidzãri (la fatsã), mãrãnghisiri (la fatsã), etc.
{ro: acţiunea de a sparge, de a strica, de a termina, de a dispersa, de a cheltui, de a distruge, de a omorî, de a schimba, de a corupe, de a înnebuni, de a ofili}
{fr: action de casser, de briser, de disperser, d’achever, de dépenser, de détruire, de tuer, d’échanger, de corrompre, de se toquer, de se faner}
{en: action of breaking, of finishing, of ending, of dispersing, of spending, of distroying, of killing, of exchanging, of corrupting, of losing one’s mind, of fading, of withering}
ex: tu-aspardzirea (bitisirea) a beariljei tsi-amintã un ciuciu nveasta noauã, ca un pilister

§ aspãrdzeari/as-pãrdzeare (as-pãr-dzeá-ri) sf aspãrdzeri (as-pãr-dzérĭ – (unã cu aspardziri)

§ aspartã (as-pár-tã) sf fãrã pl – spartã, stricatã, bitisitã (pãzarea), etc.
{ro: spart, spart (de târg)}
{fr: fin, terminaison (d’un marché)}
{en: end, end (of the market)}
ex: tu asparta (ishita) a pãzariljei fudzim acasã

§ aspãrgãciuni/aspãr-gãciune (as-pãr-gã-cĭú-ni) sf aspãrgãciunj (as-pãr-gã-cĭúnjĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-aspardzi, s-azvãrnueashti tsiva; aspãrgã-mintu, azvãrnuiri, aspãrdzeari, aspardziri, cãtãstrãpsiri, afãnsiri, prãpãdiri, etc.
{ro: distrugere; dezastru}
{fr: action de détruire; désastre}
{en: destruction; disaster}
ex: oaminj faptsã ti arãu shi aspãrgãciuni (aspãrdzeari, cãtãstrãpsiri); itsi aspãrgãciuni s-fãtsea n casã

§ neaspartu (neas-pár-tu) adg neaspartã (neas-pár-tã), neaspartsi (neas-pár-tsi), neasparti/neasparte (neas-pár-ti) –
1: tsi nu easti aspartu; tsi nu s-ari aspartã
{ro: nespart, nestricat, etc.}
{fr: qui n’est pas cassé, qui n’est pas détruit, etc.}
{en: which is not broken, distroyed, etc.}

§ neaspardziri/neaspardzire (neas-pár-dzi-ri) sf neaspardziri (neas-pár-dzirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-aspardzi tsiva
{ro: acţiunea de a nu sparge, de a nu strica, etc.}
{fr: action de ne pas casser, de ne pas détruire, etc.}
{en: action of not breaking, of not distroying}

§ neaspãrdzea-ri/neaspãrdzeare (neas-pãr-dzeá-ri) sf neaspãrdzeri (neas-pãr-dzérĭ – (unã cu neaspardziri)

§ neaspartã (neas-pár-tã) sf fãrã pl – tsi nu easti aspartã, nibitisitã (pãzarea), etc.
{ro: nespart, nespart (de târg)}
{fr: qui n’est pas fini}
{en: that has not ended}
ex: tu asparta (ishita) a pãzariljei fudzim acasã

§ neaspãrgã-ciuni/neaspãrgãciune (neas-pãr-gã-cĭú-ni) sf neaspãrgãciunj (neas-pãr-gã-cĭúnjĭ) – (unã cu neaspardziri)

§ aspãrgãturã (as-pãr-gã-tú-rã) sf aspãrgãturi (as-pãr-gã-túrĭ) – loclu iu un lucru easti aspartu (aruptu, tãljat, stricat, frãmtu, etc.); cumatã dit un lucru aspartu
{ro: spargere}
{fr: brisure, rupture, débris}
{en: break, crack, fragment}

§ aspãrgãtor (as-pãr-gã-tór) adg aspãrgãtoari/aspãrgãtoare (as-pãr-gã-tŭá-ri), aspãrgãtori (as-pãr-gã-tórĭ), aspãrgãtoari/aspãrgãtoare (as-pãr-gã-tŭá-ri) – atsel tsi-aspardzi un lucru; atsea cu cari s-aspardzi un lucru
{ro: spărgător}
{fr: briseur, destructeur, corrupteur}
{en: breaker, cracker, destroyer}

§ spargu (spár-gu) (mi) vb III shi II sparshu (spár-shĭu), spãrdzeam (spãr-dzeámŭ), spartã (spár-tã), spardzi-ri/spardzire (spár-dzi-ri) shi spãrdzeari/spãrdzeare (spãr-dzeá-ri) – (unã cu aspargu)
ex: va s-u spardzi

§ spartu (spár-tu) adg spartã (spár-tã), spartsi (spár-tsi), sparti/sparte (spár-ti) – (unã cu aspartu)
ex: canda easti spartã, ashi mãcã

§ spardzi-ri/spardzire (spár-dzi-ri) sf spardziri (spár-dzirĭ) – (unã cu aspardziri)

§ spãrdzeari/spãrdzeare (spãr-dzeá-ri) sf spãr-dzeri (spãr-dzérĭ – (unã cu aspardziri)

§ spãrgãmintu (spãr-gã-mín-tu) sn spãrgãmintu (spãr-gã-mín-turĭ) – (unã cu aspãrgã-ciuni)

§ spãrturã (spãr-tú-rã) sf spãrturi (spãr-túrĭ) – loclu iu s-ari aspartã un lucru
{ro: spărtură}
{fr: brèche}
{en: breach}
ex: tricum pit spãrtura-a murlui

§ apuaspargu (a-pŭas-pár-gu) (mi) vb III shi II apuasparshu (a-pŭas-pár-shĭu), apuaspãrdzeam (a-pŭas-pãr-dzeámŭ), apuaspartã (a-pŭas-pár-tã), apuaspardzi-ri/apuaspardzire (a-pŭas-pár-dzi-ri) shi apuaspãrdzeari/apuas-pãrdzeare (a-pŭas-pãr-dzeá-ri) – lu-aspargu (l-frãngu) lucrul aproapea ntreg
{ro: sparge aproape de tot}
{fr: briser (presque) intégralement}
{en: break (almost) entirely}

§ apuaspartu (a-pŭas-pár-tu) adg apuaspartã (a-pŭas-pár-tã), apuaspartsi (a-pŭas-pár-tsi), apuasparti/apuasparte (a-pŭas-pár-ti) – tsi easti dip aspartu (frãmtu)
{ro: spart aproape de tot}
{fr: brisé (presque) intégralement}
{en: broken (almost) entirely}

§ apuaspardzi-ri/apuaspardzire (a-pŭas-pár-dzi-ri) sf apuaspardziri (a-pŭas-pár-dzirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva s-aspardzi (s-frãndzi) aproapea ntreg
{ro: acţiunea de a sparge aproape integral}
{fr: action de briser (presque) intégralement}
{en: action of breaking (almost) entirely}

§ apuaspãrdzeari/apuaspãrdzeare (a-pŭas-pãr-dzeá-ri) sf apuaspãrdzeri (a-pŭas-pãr-dzérĭ – (unã cu apuaspardziri)

ex: vigljai (shidzui dishtiptat) tutã noaptea cã avea cãlduri sh-trãsãrea; ari doi oaminj dupã nãs cari lu veaglji (l-pãzescu); mi vigljai (mi-afirii) multu

§ vigljedz (vi-gljĭédzŭ) (mi) vb I vigljai (vi-gljĭáĭ), vigljam (vi-gljĭámŭ), vigljatã (vi-gljĭá-tã), vigljari/vigljare (vi-gljĭá-ri) – (unã cu aveglju)

§ vigljat (vi-gljĭátŭ) adg vigljatã (vi-gljĭá-tã), vigljats (vi-gljĭátsĭ), vigljati/vigljate (vi-gljĭá-ti) – (unã cu avigljat)

§ vigljari/vigljare (vi-gljĭá-ri) sf vigljeri (vi-gljĭérĭ) – (unã cu avigljari)
ex: plãtim multu sh-vigljari cum lipseashti nu avem; vigljarea (afirirea) ãlj lundzeashti bana

§ paraveglju (pá-ra-vé-gljĭu) (mi) vb I paravigljai (pá-ra-vi-gljĭáĭ), paravigljam (pá-ra-vi-gljĭámŭ), paravigljatã (pá-ra-vi-gljĭá-tã), paravigljari/paravigljare (pá-ra-vi-gljĭá-ri) – aveglju multu (ma multu dicãt easti-ananghi); aveglju multu di multu (ma multu dicãt u caftã-arada)
{ro: veghea prea mult}
{fr: veiller trop}
{en: watch too much}

§ paravigljedz (pá-ra-vi-gljĭédzŭ) (mi) vb I paravigljai (pá-ra-vi-gljĭáĭ), paravigljam (pá-ra-vi-gljĭámŭ), para-vigljatã (pá-ra-vi-gljĭá-tã), paravigljari/paravigljare (pá-ra-vi-gljĭá-ri) – (unã cu paraveglju)

§ paravigljat (pá-ra-vi-gljĭátŭ) adg paravigljatã (pá-ra-vi-gljĭá-tã), paravigljats (pá-ra-vi-gljĭátsĭ), para-vigljati/paravigljate (pá-ra-vi-gljĭá-ti) – tsi easti vigljat multu (ma multu dicãt lipseashti)
{ro: care este vegheat prea mult}
{fr: qui est trop veillé}
{en: watched too much}

§ paravigljari/para-vigljare (pá-ra-vi-gljĭá-ri) sf paravigljeri (pá-ra-vi-gljĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva paravigljadzã
{ro: acţiunea de a veghea prea mult}
{fr: action de veiller trop}
{en: action of watching too much}

§ avigljitor (a-vi-glji-tórŭ) adg avigljitoari/avigljitoare (a-vi-glji-tŭá-ri), avigljitori (a-vi-glji-tórĭ), avigljitoari/avigljitoare (a-vi-glji-tŭá-ri) – (atsel) tsi-aveaglji tsiva; tsi easti bãgat cu-arugã s-aveaglji un lucru (casã, ayinji, etc.); avlighitor, vigljitor, pãndar, drãgat, dãrgat, puljac, puleac
{ro: păzitor, pândar}
{fr: veilleur, gardien}
{en: watchman, guardian}
ex: bãgã avigljitori, s-nu-alasã s-intrã nitsi puljlu nãuntru; nipoata-a avigljitorlui (pãndarlui); ishi cu avigljitorlji a lui sã s-priimnã

§ avlighitor (a-vli-ghi-tórŭ) adg avlighitoari/avlighitoare (a-vli-ghi-tŭá-ri), avlighitori (a-vli-ghi-tórĭ), avlighitoari/avlighitoare (a-vli-ghi-tŭá-ri) – (unã cu avigljitor)

§ vigljitor (vi-glji-tórŭ) adg vigljitoari/vigljitoare (vi-glji-tŭá-ri), vigljitori (vi-glji-tórĭ), vigljitoari/vigljitoare (vi-glji-tŭá-ri) – (unã cu avigljitor)

§ viglã (ví-glã) sf vigli/vigle (ví-gli) –
1: un (multi ori un stratiot) tsi-aveaglji tsiva (un loc, unã cali, unã-ayinji, etc.); avigljitor, vigljitor, strajã, caraulã, cãrãulã, cãrãuli, cãrãulgi, caracoli, nubici;
2: dishcljidzãturã (guvã, firidã) njicã prit stizmã (dit unã casã, tsilar, cireap, mitirizi, etc.) prit cari omlu poati s-veadã tsi s-fatsi di-alantã parti (poati s-aminã cu tufechea, etc.)
{ro: strajă, sentinelă, ferăstruică în zid}
{fr: garde, sentinelle; vigie, trou d’observation dans un rampart; trou latéral dans un four; petite ouverture dans le mur}
{en: guard, sentry, small opening in a wall, fortification, oven, etc.}
ex: lj-bãgarã vigli (avigljitori) tra s-nu fugã; vigla (caracolea) nu duchi tsi vrea s-facã; o, Doamne, Dumnidzale shi viglã scãpãtoari

§ veclju2 (vé-cljĭu) (mi) vb I vicljai (vi-cljĭáĭ), vicljam (vi-cljĭámŭ), vicljatã (vi-cljĭá-tã), vicljari/vicljare (vi-cljĭá-ri) – (unã cu aveglju)

§ vicljat2 (vi-cljĭátŭ) adg vicljatã (vi-cljĭá-tã), vicljats (vi-cljĭátsĭ), viclja-ti/vicljate (vi-cljĭá-ti) – (unã cu avigljat)

§ vicljari2/vicljare (vi-cljĭá-ri) sf vicljeri (vi-cljĭérĭ) – (unã cu avigljari)

§ vleghi (vléghĭŭ) (mi) vb I vligheai (vli-ghĭáĭ), vligheam (vli-ghĭámŭ), vligheatã (vli-ghĭá-tã), vligheari/vligheare (vli-ghĭá-ri) – (unã cu aveglju)
ex: shi las si vleaghi (s-aveaglji) vetea-a lor spãstritã

§ vligheat (vli-ghĭátŭ) adg vligheatã (vli-ghĭá-tã), vligheats (vli-ghĭátsĭ), vligheati/vligheate (vli-ghĭá-ti) – (unã cu avigljat)

§ vligheari/vligheare (vli-ghĭá-ri) sf vligheri (vli-ghĭérĭ) – (unã cu avigljari)

§ vlighitor (vli-ghi-tórŭ) adg vlighitoa-ri/vlighitoare (vli-ghi-tŭá-ri), vlighitori (vli-ghi-tórĭ), vlighitoa-ri/vlighitoare (vli-ghi-tŭá-ri) – (unã cu avigljitor)

§ priveglju (pri-vé-gljĭu) vb I privigljai (pri-vi-gljĭáĭ), privigljam (pri-vi-gljĭámŭ), privigljatã (pri-vi-gljĭá-tã), privigljari/privigljare (pri-vi-gljĭá-ri) – stau dishtiptat s-aveglju (s-lu pizescu) un lucru tra s-nu-l lja vãrnu; nu dormu noaptea shi stau la caplu a unui lãndzit tra s-lu mutrescu (ma s-aibã ananghi di tsiva); u trec noaptea s-aveglju mortul; aveglju, avigljedz, veglju, vigljedz
{ro: veghea}
{fr: veiller}
{en: watch during normal sleeping hours}
ex: bãgã s-priveaglji noaptea tutã

§ privigljat (pri-vi-gljĭátŭ) adg privigljatã (pri-vi-gljĭá-tã), privigljats (pri-vi-gljĭátsĭ), privigljati/privigljate (pri-vi-gljĭá-ti) – (lãndzit, mortu) tsi-lj sta cariva noaptea la cap s-lu-aveaglji; avigljat, vigljat
{ro: vegheat}
{fr: veillé, surveillé}
{en: watched over}

§ privigljari/privigljare (pri-vi-gljĭá-ri) sf privigljeri (pri-vi-gljĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-priveaglji cariva; avigljari, vigljari, nihteri
{ro: acţiunea de a veghea; veghere, priveghi}
{fr: action de veiller; veille, vigile}
{en: action of watching during sleeping hours; vigil}

§ apreaveglju (a-prea-vé-gljĭu) (mi) vb I apreavigljai (a-prea-vi-gljĭáĭ), apreavigljam (a-prea-vi-gljĭámŭ), apreavigljatã (a-prea-vi-gljĭá-tã), apreaviglja-ri/apreavigljare (a-prea-vi-gljĭá-ri) – nj-bag ghini oarã (mintea) sh-mi-aveglju, mi-afirescu ghini
{ro: păzi bine}
{fr: (se) garder, surveiller attentivement}
{en: be very careful in protecting himself}
ex: si s-apreaveaglji di Gioea (si sh-bagã mintea shi si s-aveaglji ghini)

§ apreavigljat (a-prea-vi-gljĭátŭ) adg apreavigljatã (a-prea-vi-gljĭá-tã), apreavigljats (a-prea-vi-gljĭátsĭ), apreaviglja-ti/apreavigljate (a-prea-vi-gljĭá-ti) – tsi easti avigljat ghini
{ro: păzit bine}
{fr: gardé, surveillé attentivement}
{en: be very careful and protect himself}

§ apreavigljari/apreavigljare (a-prea-vi-gljĭá-ri) sf apreavigljeri (a-prea-vi-gljĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva easti apreavigljat
{ro: acţiunea de a fi atent şi de a se păzi bine}
{fr: action de (se) garder, de surveiller attentivement}
{en: action of being very careful in protecting himself}

§ cãtãrisit (cã-thã-ri-sítŭ) adg cãtãrisitã (cã-thã-ri-sí-tã), cãtãrisits (cã-thã-ri-sítsĭ), cãtãrisiti/cãtãrisite (cã-thã-ri-sí-ti) – (unã cu cãtãrãsit)

§ cãtãrisiri/cãtãrisire (cã-thã-ri-sí-ri) sf cãtãrisiri (cã-thã-ri-sírĭ) – (unã cu cãtãrãsiri)

§ catartic (ca-thár-ticŭ) sn catartitsi/ca-tartitse (ca-thár-ti-tsi) – lucrul (mãcarea, yitria) tsi guleashti (lj-curã) pãntica (matsãli) di tuti tsi s-aflã nuntru; yitria tsi u lja omlu tra s-easã nafoarã cãndu easti astupat, cãndu easti cu capsi; chinitco, chinisi
{ro: pugativ}
{fr: purgatif}
{en: purgative}

{fr: qui n’est pas contussionné (aplati, écrasé)}
{en: who is not crushed (flattened, bruised)}

§ niciupliri/niciuplire (ni-cĭu-plí-ri) sf niciupliri (ni-cĭu-plírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu s-ciupleashti
{ro: acţiunea de nu a stâlci, de a nu zdrobi; nestâlcire, nezdrobire}
{fr: action de ne pa contussionner, de ne pas aplatir, de ne pas écraser}
{en: action of not crushing, of not flattening, of not bruising}

§ ciupliturã (cĭu-pli-tú-rã) sf ciuplituri (cĭu-pli-turĭ) – atsea tsi fatsi omlu cãndu ciupleashti; atsea tsi-armãni (shi urmili tsi-armãn pi truplu-a omlui) dupã ciupliri
{ro: stâlcitură, zdrobitură}
{fr: aplatissement}
{en: crushing}

§ curat3 (cu-rátŭ) adg curatã (cu-rá-tã), curats (cu-rátsĭ), curati/curate (cu-rá-ti) – tsi nu easti murdar; tsi nu-ari vãrã cusuri; tsi nu easti-amisticat cu tsiva; tsi easti dealihea, ntreg; limpidi, spastru, etc.;
(expr:
1: nu li am curati zmeanili = am tsiva pri suflit tsi mi mãcã; am tsiva tr-ascundeari tsi nu voi si sã shtibã; mini stipsescu;
2: lja-ts curatili = lja-ts mintea di la un lucru, agãrsha-l, s-nu mata ai vãrã ilpidã cã va si s-facã)
{ro: curat, clar, pur}
{fr: propre, pur, clair}
{en: clean, clear, pure}
ex: hiu curatã (neamãrtioasã) ca Stã-Mãria; cu cloputli curati (cu boatsea limpidi); nu sh-fu somnu, corbe, cã sh-fu moarti curatã (dealihea, ntreagã); nu hiu ligat di giurat shi aspun alihea curatã (limpidi, dealihea); tserlu easti curat (lãgarã, limpidi, sirin); tserlu curat (sirin) di-ascãpirari nu s-aspari [zbor tsi s-dzãtsi tra s-nu n-aspãrem di-un lucru, cãndu nu suntu seamni cã va si s-facã]; aduchi nãs, cã nu-i lucru curat (bun, limpidi, nitulburi); iu si-lj si ducã mintea-a lui, cã aoa nu curã lucru curat!; nu li-ari curati zmeanili
(expr: ari tsiva tsi-l mãcã tu suflit); lja-ts curatili
(expr: agãrsha-li, lja-ts nãdia) sh-tini, gione!; di multu sh-loarã curatili
(expr: lã fudzi elpida) tra s-veadã lumi

§ curat4 (cu-rátŭ) adv – limpidi (tra si s-aducheascã ghini)
{ro: curat, clar, limpede, cu claritate}
{fr: nettement, clairement}
{en: clearly}
ex: s-nj-aspunj ndreptu sh-curat (limpidi, tra s-pot s-aduchescu ghini); dzã-nj curat (limpidi), tsi vrei?

§ nicurat2 (ni-cu-rátŭ) adg nicuratã (ni-cu-rá-tã), nicurats (ni-cu-rátsĭ), nicura-ti/nicurate (ni-cu-rá-ti) – tsi easti murdar; tsi easti-amisticat cu tsiva; tsi nu easti dealihea (ntreagã; limpidi, spastru, etc.); (zboarã) arushinoasi sh-pãngãniti scoasi din gurã; (fig: nicuratlu (sm) = draclu)
{ro: necurat, neclar, inpur}
{fr: malpropre, immonde, qui n’est pas clair, impur}
{en: unclean, unclear, impure}
ex: imnã cu stranjili nicurati (murdari); nu tsãnu tsiva tu cãldãrusha-aestã cã eara nicuratã (murdarã); bãgash tu ghelã urizlu nicurat (tsi nu fu curat di murdãrii); fatsi tsi fatsi sh-cu nicuratlu (fig: draclu) n gurã easti; loclu aestu va hibã mãyipsit, va hibã loc nicurat sh-cãntat

§ nicurari2/nicurare (ni-cu-rá-ri) sf nicurãri (ni-cu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-curã tsiva di murdãrilji (cãndu easti alãsat murdar); nispãstriri, ninãscãrsiri, ninãschirsiri, neanãschirsiri, neanischirsiri
{ro: acţiunea de a nu curăţa, de a nu coji, de a nu dezghioca, de a nu desfăca (porumbul), etc.}
{fr: action de ne pas nettoyer, de ne pas peler, de ne pas éplucher, de ne pas écosser, de ne pas égrener}
{en: action of not cleaning, of not peeling, of not skinning, of not shelling, of not hulling}

§ nicurãteatsã (ni-cu-rã-teá-tsã) sf nicurãtets (ni-cu-rã-tétsĭ) – atsea tsi-l fatsi un lucru tra s-nu hibã curat; lãvushiturã, lãvãshiturã, murdãrilji, murdãrii, murdãrlãchi, lerã, liche, lãvilji, lãvushii, smagã, damcã, minghina-dã
{ro: murdărie}
{fr: saleté}
{en: dirt}
ex: cum pot s-bãneadzã tu-ahãtã nicurãteatsã (murdãrii); lj-ishi pri cap sh-pi fatsã nicurãteatsã (lucri nicurati)

{fr: faire; commettre; produire; évaluer, valoir; marchander; échanger; transformer; acquérir, gagner; dépenser; (s’)amuser; décider; réaliser; colorer; mûrir; se diriger, s’acheminer, parcourir; descendre, aller en pente; rester, demeurer; c’est égal; feindre; dire; naître; être, s’occuper; falloir, etc.}
{en: do; make; cost, value, bargain, change (money), transform; win, spend; decide; realize; mature; go to; descend; stay, live; say; be born; be; must; etc.}
ex: Dumnidzã featsi lumea tu shasi dzãli; di aguridã s-fatsi (s-adarã) njari, ma cu arãvdari; feci (adrai, anãltsai, sculai) unã casã; omlu tsi vrea s-facã (tsi eara s-adarã)?; picatlu tsi avea faptã (adrã) ca muljari; di un lemnu fats (adari) sh-crutsi sh-lupatã; estan agrili featsirã
(expr: deadirã) grãni buni; cãts paradz fac
(expr: tsi tinjii au, cãt custisescu) aesti cãrtsã?; dusirã s-facã pãzari
(expr: s-pãzãripseascã); groshlji-lj fatsi nã lirã (fig: lj-alãxeashti tu nã lirã); lucreadzã macã vrei s-fats aveari
(expr: s-avutsãshti); nãoarã mi featsi (fig: mi amintã) mu-mea; tsi featsi (fig: tsi amintã, ficior i featã) sor-ta?; cãts s-au faptã (fig: s-au amintatã); fatsi (dzãsi) el cu-arãslu n gurã; s-toarnã cãtrã cãtushi shi-lj fatsi (fig: shi-lj dzãtsi); trã putsãn chiro-lj lj-featsi tuts paradzlji ghini
(expr: lj-asparsituts paradzlji, lj-hãrgiui); du-ti sh-fãts chefea
(expr: du-ti sh-fã tsi vrei, cum tsi sã ndreadzi huzmetea); va-l fac (fig: va-l cãndãrsescu, va lu-apuaduc) s-u acumpãrã; sh-aoa featsirã
(expr: fudzirã, u cãrtsãnirã) sotslji cãtrã tu pãduri; aoa fac (fig: pri-aoa fudzirã, dusirã) sotslji, acatsã-lj ma s-hii gioni; shi-lj da nã arãpeari, sh-aoa fac alantsã
(expr: sh-unãshunã fug)!; cãtrã aoa featsirã
(expr: fudzirã)!; tut u fac calea (fig: tut mi duc calea), cã u fac; cari s-aspãrearã cãprili nãoarã, di fac naparti
(expr: fug, li cãr-tsãnescu), acatsã-li ma s-pots
(expr: di fug ahãntu-agonja cã nu pots s-li-acats); fã aripidina nghios (fig: fudz nghios, dipuni); feci
(expr: nchisii, fudzii) cãtrã pãduri; fuga featsi traplu, ca tserbul avinat; fã muntsãlj padi
(expr: alagã pristi tut); auãli s-featsirã (s-coapsirã, asirã); nu fatsi (nu-i ghini, nu prindi) s-fugã; tsi nyisash, s-featsi (ishi, s-axi); yisili s-fac (s-axescu, es); s-nu fats (s-nu stai, s-nu-armãnj) multsã anj tu xeani; fã-ti (prifã-ti, dzã taha) cã hii niputut; s-featsi (s-prifeatsi, s-featsi taha cã easti) glar; njiclu featsi (s-cãcã) tu culpani; armasi di cãndu feci (fui) araftu; ãlj fatsi aushlu unã
(expr: lu-agudeashti aushlu) cu cãrliglu pristi zvercã; s-lj-aducã troarã hilja-a amirãlui, cã aljumtrea nu s-fatsi
(expr: cã vrea i cã nu vrea, lipseashti s-u-aducã feata); dusirã cu nveasta, ca s-u aflã shi s-u facã cumãts
(expr: s-u vatãmã); s-dispãrtsãrã shi-sh featsirã zbor
(expr: shi s-aduchirã, sh-deadirã zbor); dupã tsi featsirã aestu zbor
(expr: s-aduchirã ashi); lji si pãru cã s-fatsi ningã nãoarã
(expr: eara multu ghini); unã videari tsi lã featsi
(expr: cum li vidzu); sharpili a ficiorlui eara di mumã faptu
(expr: eara multu gioni); featsi carti
(expr: s-dusi la sculii, nvitsã carti) multã sh-agiumsi yeatru; fã-ti ncoa (minã-ti ncoa, aproachi-ti) s-ti ved ma ghini; tsi prindi s-fats, fã-u nã oarã cama ninti

§ faptu1 (fáp-tu) adg faptã (fáp-tã), faptsã (fáp-tsã), fapti/fapte (fáp-ti) – ((lucru) tsi ari (s-ari) adratã; adrat
{ro: făcut, comis; produs; evaluat, etc., etc.; născut}
{fr: fait; commis; produit; évalué; etc., etc.; accompli; né}
{en: done; made; valued; etc., etc.; born}
ex: n pãduri faptu (amintat) fui, sh-tut ãn pãduri criscui; cerga-a ta di lãnã groasã faptã (adratã); lucru faptu (fig: adrat, bitisit); eara di mumã faptu
(expr: amintat di mumã; om gioni, tsi ahãrzeashti multu); easti faptã (fig: amintatã) toamna; njiclu easti-l faptu (ishi nafoarã, s-cãcã) tu culpani

§ fatsiri/fatsire (fá-tsi-ri) sf fatsiri (fá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva adarã tsiva; fãtseari, adrari
{ro: acţiunea de a face; de a comite; de a produce; de a evalua; etc., etc.; facere; comitere; producere; evaluare; etc., etc.; creaţie, naştere}
{fr: action de faire; de commettre; de produire; d’évaluer; etc., etc.; création, accouchement, couche, sali d’excréments; etc.}
{en: action of doing; of making; of costing, of valuing; etc., etc.; creation, birth, etc.}
ex: di fatsiri nu-am ni limbã, nitsi gurã sã zburãscu, ma la tuts lã spun sã shtibã, cusurli-a lor shi nu s-nãirescu (angucitoari: yilia); tsi au trã fatsiri (adrari); amãnai multu cu fatsirea-a tigãnjlor; avu fatsiri (fig: amintari) greauã sh-vidzu moartea cu ocljilj

§ fãtseari/fãtseare (fã-tseá-ri) sf fãtseri (fã-tsérĭ) – (unã cu fatsiri)

§ faptã (fáp-tã) sf fapti/fapte (fáp-ti) – lucrul tsi s-ari faptã di cariva; lucru tsi s-featsi tu lumi; facã
{ro: faptă}
{fr: fait}
{en: fact}
ex: di la dzãcã pãnã la faptã (fãtseari) easti diparti; s-facã totna fapti (lucri) buni; Dumnidzã va lj-u pãlteascã dupã faptili (lucrili tsi-ari faptã) a lui; tsi suntu faptili-aesti tsi fats?; va s-dai giuvapi (va s-dai isapi) di faptili-a tali (di-atseali tsi-adari); dzãca shi fapta

§ facã (fá-cã) sf fãrã pl – lucru tsi s-fatsi; faptã, fatsiri, fãtseari, adrari
{ro: acţiunea de a face; faptă, acţiune, fapt}
{fr: action de faire; action, fait}
{en: action of doing, of making; action, fact}
ex: tsi-i ti-a facã (fãtseari)?; am trã facã (fãtseari) multi m pãzari; cu dzãcã (dzãtseari, zbor) sh-cu facã (fãtseari), s-featsi bubulica vacã

§ fãcãtor (fã-cã-tórŭ) adg fãcãtoarã (fã-cã-tŭá-rã), fãcãtori (fã-cã-tórĭ), fãcãtoari/fãcãtoare (fã-cã-tŭá-ri) – atsel tsi fatsi tsiva
{ro: făcător, creator}
{fr: qui fait, créateur}
{en: who does or makes things, creator}
ex: di Dumnidzã fãcãtoarã (tsi lu-ari faptã pri Dumnidzã, Stãmãria)

§ fãpturã (fãp-tú-rã) sf fãpturi (fãp-túrĭ) – lucru faptu di fisi; hiintsã faptã di Dumnidzã; yeatsã, yiitati, plasi, prici
{ro: făptură, fiinţă, creatură}
{fr: être, créature}
{en: being, creature}
ex: tuti cãti suntu, suntu fãpturli (yiitãtsli, pricili) al Dumnidzã

§ fãptuescu (fãp-tu-ĭés-cu) vb IV fãptuii (fãp-tu-íĭ), fãptueam (fãp-tu-ĭámŭ), fãptuitã (fãp-tu-í-tã), fãptuiri/fãptuire (fãp-tu-í-ri) – (unã cu fac)
ex: s-aflã cã nãs avea fãptuitã (faptã, adratã) tuti cãti si spunea

§ fãptuit (fãp-tu-ítŭ) adg fãptuitã (fãp-tu-í-tã), fãptuits (fãp-tu-ítsĭ), fãptuiti/fãptuite (fãp-tu-í-ti) – (unã cu faptu1)
ex: i fãptuitã gumãrlichea

§ fãptuiri/fãptuire (fãp-tu-í-ri) sf fãptuiri (fãp-tu-írĭ) – (unã cu fatsiri)

§ nifaptu (ni-fáp-tu) adg nifaptã (ni-fáp-tã), nifaptsã (ni-fáp-tsã), nifapti/nifapte (ni-fáp-ti) – tsi nu-ari (nu s-ari) adratã; tsi nu s-ari amintatã (faptã); neadrat, nibitisit; etc.;
(expr:
1: (lucri) nifapti (pl) = lucri tsi nu s-au avdzãtã pãnã tora, tsi nu s-au faptã ninga tu-aestã lumi;
2: di dada nifaptu s-hiu ma…= s-nu-nj si dzãcã cã nu hiu faptu di dadã ma…; zbor tsi easti ca unã soi di giurat, cã atseali spusi (i) suntu dealihea icã (ii) va si s-facã fãr di altã)
{ro: nefăcut, nenăscut, etc.}
{fr: qui n’est pas fait; qui n’est pas né; etc.}
{en: not done; not made; not born; etc.}
ex: tatãl ninga nifaptu (neamintat); lj-avdzã tuti nifaptili
(expr: lucri uruti, nafoarã di-aradã, tsi nu s-au faptã pãnã tora); di dada nifaptu s-hiu, s-nu lj-aspãrdzeam lucrul

§ nifatsiri/nifatsire (ni-fá-tsi-ri) sf nifatsiri (ni-fá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu-adarã tsiva; nifãtseari, neadrari, nibitisiri; etc.
{ro: acţiunea de a nu face; de a nu (se) naşte; etc.}
{fr: action de ne pas faire; de ne pas être né, de ne pas accoucher; etc.}
{en: action of not doing; of not making; of not being born; etc.}
ex:

§ nifãtseari/nifãtseare (ni-fã-tseá-ri) sf nifãtseri (ni-fã-tsérĭ) – (unã cu nifatsiri)

§ disfac (dis-fácŭ) (mi) vb III shi II disfeci (dis-fécĭŭ), disfãtseam (dis-fã-tseámŭ), disfaptã (dis-fáp-tã), disfatsiri/disfatsire (dis-fá-tsi-ri) shi disfãtseari/disfãtseare (dis-fã-tseá-ri) – l-dispartu un lucru sh-lu fac s-aspunã ahoryea pãrtsãli di cari easti faptu; li fac lucrili s-hibã ashi cum eara ninti di-adrarea-a lor; dizleg un lucru acãtsat (ligat) di tsiva; dishcljid unã shishi (cutii, fachir, etc. tra s-ved i si scot tsi easti nuntru); dishcljid unã cali ncljisã (tra s-u fac bunã trã urdinarea di lumi, lucri, vimtu, etc.); l-dispindzur un lucru tsi easti acãtsat di tsiva; diznod unã funi ligatã di tsiva; etc., etc.; dishcljid, dispartu, ndipãrtedz, dizleg, diznod, discalnu, dizdar, etc.;
(expr:
1: disfã-ts ocljilj patru = mutrea ghini, ai-tsã cãshtigã, bagã ghini oarã tsi s-fatsi, etc.; s-disfatsi tserlu = s-dishcljidi chirolu, sã nsirineadzã, easi soarili;
3: easti un om disfaptu = easti un om dishteptu, mintimen, tsi-lj talji caplu)
{ro: desface, deschide, detaşa, separa, etc.}
{fr: défaire, ouvrir, entr’ouvrir, détacher, séparer, etc.}
{en: undo, open, detach, separate, etc.}
ex: disfac noadili (diznod); tsi sh-fatsi omlu, nitsi draclu nu-lj disfatsi (dizleagã); si-nj disfac (discoapir, dishcljid) mushatlu-nj cheptu; disfã (dishcljidi) firidzli s-yinã vimtu; cãmeasha s-acãtsã di penurã, disfã-nj-u (discalnã-nj-u, dispindzurã-nj-u); nã disfeatsim di sots (nã dispãrtsãm di sots; nu mata him urtats); di cal nu mi disfac (dispartu); lj-disfeci (lj-aspush, lj-dishcljish) multi lucri; s-disfeatsi (s-dispãrtsã) di urtaclu-lj; disfã (dishcljidi) botsa di yin s-bem niheamã; disfã (ndipãrteadzã, discãcãreadzã) cicioarili

§ disfaptu (dis-fáp-tu) adg disfaptã (dis-fáp-tã), disfaptsã (dis-fáp-tsã), disfapti/disfapte (dis-fáp-ti) – tsi easti dispãrtsãt (mpãrtsãt) tu cumãts; tsi fu faptu s-hibã ashi cum eara lucrul ninti di-adrarea-a lui; tsi easti dishcljis, dizligat, diznudat, etc.); dishcljis, dispãrtsãt, ndipãrtat, dizligat, diznudat, discãlnat, etc., etc.
{ro: desfăcut, deschis, detaşat, separat, etc.}
{fr: défait, ouvert, entr’ouvert, détaché, séparé, etc.}
{en: undone, opened, detached, separated, etc.}
ex: sutsata lã fu disfaptã (aspartã); cheptul a lui disfaptu (discupirit, dishcljis); ducheani disfaptã (dishcljisã); ficior disfaptu
(expr: dishteptu, pirã)

§ disfatsiri/disfatsire (dis-fá-tsi-ri) sf disfatsiri (dis-fá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva disfatsi tsiva; dishcljideari, dispãrtsãri, ndipãrtari, dizligari, diznudari, discãlnari, etc., etc.
{ro: acţiunea de a desface, de a deschide, de a detaşa, de a separa; desfacere, deschidere, detaşare, separare, etc.}
{fr: action de défaire, d’ouvrir, d’entr’ouvrir, de détacher, de séparer, etc.}
{en: action of undoing, of opening, of detaching, of separating, etc.}

§ disfãtseari/disfãtseare (dis-fã-tseá-ri) sf disfãtseri (dis-fã-tsérĭ) – (unã cu disfatsiri)

§ disfari/disfare (dis-fá-ri) sf disfãri (dis-fắrĭ) – (unã cu disfatsiri)

§ apufac (a-pu-fácŭ) (mi) vb III shi II apufeci (a-pu-fécĭŭ), apufãtseam (a-pu-fã-tseámŭ), apufaptã (a-pu-fáp-tã), apufatsiri/apufatsire (a-pu-fá-tsi-ri) shi apufãtseari/apufãtseare (a-pu-fã-tseá-ri) – bitisescu aproapea tut; mi curmu multu tra s-fac tsiva; fac tut tsi pot trã cariva
{ro: termina (aproape) în întregime; face orice pentru cineva}
{fr: finir (presque) intégralement; (se) fatiguer; (se) mettre en quattre}
{en: finish (almost) completely; get tired; do anything for}
ex: apufã-ti (fã tut tsi pots) trã nãsã; apufeatsi di plãngu (plãmsi multu di multu; avursi di-ahãntã plãndzeari)

§ apufaptu (a-pu-fáp-tu) adg apufaptã (a-pu-fáp-tã), apufaptsã (a-pu-fáp-tsã), apufapti/apufapte (a-pu-fáp-ti) – tsi ari faptã tut
{ro: terminat (aproape) în întregime; făcut orice pentru cineva}
{fr: fini (presque) intégralement; fatigué; mis en quattre}
{en: finished (almost) completely; got tired; done anything for}

§ apufatsiri/apu-fatsire (a-pu-fá-tsi-ri) sf apufatsiri (a-pu-fá-tsirĭ) – atsea tsi fatsi cãndu cariva apufatsi tsiva
{ro: acţiunea de a termina (aproape) în întregime; de a face orice pentru cineva}
{fr: action de finir (presque) intégralement; de (se) fatiguer; de (se) mettre en quattre}
{en: action of finishing (almost) completely; of getting tired; of doing anything for}

§ apufãtseari/apufãtseare (a-pu-fã-tseá-ri) sf apufãtseri (a-pu-fã-tsérĭ) – (unã cu apufatsiri)

§ parafac (pá-ra-fácŭ) (mi) vb III shi II parafeci (pá-ra-fécĭŭ), parafãtseam (pá-ra-fã-tseámŭ), parafaptã (pá-ra-fáp-tã), parafatsiri/parafatsire (pá-ra-fá-tsi-ri) shi parafãtseari/parafãtseare (pá-ra-fã-tseá-ri) – fac ma multu dicãt lipseashti icã easti arada s-fac; fac multu di multu; prifac
{ro: face peste măsură; depăşi}
{fr: trop faire; passer la mesure}
{en: do too much; do more than necessary}
ex: parafeci (feci ma multu ca altiori) lucru asãndzã

§ parafaptu (pá-ra-fáp-tu) adg parafaptã (pá-ra-fáp-tã), parafaptsã (pá-ra-fáp-tsã), pa-rafapti/parafapte (pá-ra-fáp-ti) – tsi easti faptu ma multu dicãt lipseashti; prifaptã
{ro: făcut peste măsură; depăşit}
{fr: trop fait; qui a passé la mesure}
{en: done too much; done more than necessary}

§ parafatsiri/parafatsire (pá-ra-fá-tsi-ri) sf para-fatsiri (pá-ra-fá-tsirĭ) – atsea tsi fatsi cãndu cariva parafatsi un lucru; parafãtseari, prifatsiri, prifãtseari
{ro: acţiunea de a face peste măsură; de a depăşi}
{fr: action de trop faire; de passer la mesure}
{en: action of doing too much; of doing more than necessary}

§ parafãtseari/parafãtseare (pá-ra-fã-tseá-ri) sf parafãtseri (pá-ra-fã-tsérĭ) – (unã cu parafatsiri)

§ prifac (pri-fácŭ) (mi) vb III shi II prifeci (pri-fécĭŭ), prifãtseam (pri-fã-tseámŭ), prifaptã (pri-fáp-tã), prifatsiri/prifatsire (pri-fá-tsi-ri) shi prifãtseari/prifãtseare (pri-fã-tseá-ri) –
1: fac ma multu dicãt lipseashti icã easti arada s-fac; fac multu di multu; parafac;
2: l-fac un lucru s-aspunã altã soi di cum eara ninti (s-nu-aspunã cum easti dealihea, s-hibã altã soi, s-hibã ma bun, s-pot s-fac alti lucri cu el, etc.); fac
{ro: face peste măsură; preface, transforma}
{fr: trop faire; feindre, contrefait, transformer}
{en: do too much; pretend, feign; transform}
ex: el s-prifeatsi (s-featsi), cã nu-lj bagã oarã; pãreasinjli li featsish mãri, mãri, pãnã li prifeatsish (li featsish multu lundzi, li parafeatsish); s-prifeatsi (s-featsi s-aspunã ca) un pulj mushat; laea di featã s-prifeatsi nã scãntealji shi azbuirã; cum biu dzama di lilici, dinãoarã s-prifeatsi (featsi, s-alãxi tu) un pulj; ncljidi ocljilj shi s-prifatsi cã (s-fatsi cã taha) doarmi; vulpea s-prifeatsi cã (s-featsi cã taha) s-dutsi sã ndreagã shi trapsi nãinti; s-prifatsi (s-fatsi) cã nu poati; s-nu-lj badz oarã cã s-prifatsi (cã nu s-aspuni cum easti dealihea); tuti li prifeci (li feci s-aspunã altã soi), nu li alãsai cum nji li deadi

§ prifaptu (pri-fáp-tu) adg prifaptã (pri-fáp-tã), prifaptsã (pri-fáp-tsã), prifapti/prifapte (pri-fáp-ti) – tsi easti faptu ma multu dicãt lipseashti; tsi s-ari faptã s-aspunã altã soi di cum eara ninti; parafaptu, faptu
{ro: făcut peste măsură; prefăcut, transformat}
{fr: trop fait; feigned, contrefait, transformé}
{en: done too much; pretended, feigned; transformed}
ex: cã ai s-mi vedz tu pulj prifaptu (faptu); mula prifaptã (adratã) ca vãrã nveastã di sum zãvon, lu ntribã

§ prifatsiri/prifatsire (pri-fá-tsi-ri) sf prifatsiri (pri-fá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva prifatsi un lucru; pri-fãtseari, parafatsiri, parafãtseari, fatsiri, fãtseari
{ro: acţiunea de a face peste măsură; de a preface, de a transforma}
{fr: action de trop faire; de feindre, de contrefaire, de transformer}
{en: action of doing too much; of pretending, of feigning; of transforming}

§ prifãtseari/prifãtseare (pri-fã-tseá-ri) sf prifãtseri (pri-fã-tsérĭ) – (unã cu prifatsiri)

§ xifac (csi-fácŭ) (mi) vb III shi II xifeci (csi-fécĭŭ), xifãtseam (csi-fã-tseámŭ), xifaptã (csi-fáp-tã), xifatsi-ri/xifatsire (csi-fá-tsi-ri) shi xifãtseari/xifãtseare (csi-fã-tseá-ri) – vindu tut (di-arada tuptani, cu-unã tinii ma njicã), tra s-ascap di tut tsi am shi s-nu-armãn cu tsiva; apuvindu, spãstrescu
{ro: vinde tot, lichida}
{fr: défaire, vendre complètement, liquider}
{en: sell everything, liquidate}
ex: sã xifacã (s-vindã) tut tsi-avea; xifatsi (vindi) tuti oili

§ xifaptu (csi-fáp-tu) adg xifaptã (csi-fáp-tã), xifaptsã (csi-fáp-tsã), xifapti/xifapte (csi-fáp-ti) – tsi s-ari vindutã tut; apuvindut, spãstrit
{ro: vândut în întregime, lichidat}
{fr: défait, vendu complètement, liquidé}
{en: sold completely, liquida-ted}

§ xifatsiri/xifatsire (csi-fá-tsi-ri) sf xifatsiri (csi-fá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu si xifatsi tsiva; apuvindiri, apuvindeari, spãstriri
{ro: acţiunea de a vinde tot, de a lichida}
{fr: action de défaire, de vendre complètement, de liquider}
{en: action of selling completely, of, liquidating}

§ xifãtseari/xifãtseare (csi-fã-tseá-ri) sf xifãtseri (csi-fã-tsérĭ) – (unã cu xifatsiri)

{ro: acţiunea de a murdări; murdărire}
{fr: action de salir, de souiller}
{en: action of soiling}

§ dizlirusescu (diz-li-ru-sés-cu) (mi) vb IV dizlirusii (diz-li-ru-síĭ), dizliruseam (diz-li-ru-seámŭ), dizlirusitã (diz-li-ru-sí-tã), dizlirusiri/dizlirusire (diz-li-ru-sí-ri) – cur lera (murdãrilja, lãvushitura) tsi s-aflã pri-un lucru; spel, lau, spãstrescu
{ro: curăţi de murdărie}
{fr: nettoyer la saleté}
{en: wash the dirt}
ex: ma s-dizlirusea yeaca-a paltului

§ dizlirusit (diz-li-ru-sítŭ) adg dizliru-sitã (diz-li-ru-sí-tã), dizlirusits (diz-li-ru-sítsĭ), dizlirusiti/dizlirusite (diz-li-ru-sí-ti) – tsi-lj s-ari curatã lera; spilat, lat, spãstrit
{ro: curăţi de murdărie}
{fr: nettoyer la saleté}
{en: wash the dirt}

§ dizlirusiri/dizlirusire (diz-li-ru-sí-ri) sf dizlirusiri (diz-li-ru-sírĭ) – atsea tsi fatsi atsel tsi dizliruseashti tsiva; spilari, lari, spãstriri
{ro: curăţi de murdărie}
{fr: nettoyer la saleté}
{en: wash the dirt}
ex: chirui dauã oari cu dizlirusirea-a stranjilor

§ liyicit (li-yi-cítŭ) adg liyicitã (li-yi-cí-tã), liyicits (li-yi-cítsĭ), liyiciti/liyicite (li-yi-cí-ti) – (unã cu lãyicit)

§ liyiciri/liyicire (li-yi-cí-ri) sf liyiciri (li-yi-círĭ) – (unã cu lãyiciri)