DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

spumã

spumã (spó-mã) sf spumi/spume (spú-mi) – petur ca albu (sh-multi ori cu njits fushti) tsi s-fatsi pri fata-a multor lucri cãndu suntu-ascuturati vãrtos; unã muljiturã cu fushti tu nãsã, ca yinlu, bunãoarã, cãndu s-ascuturã i s-distupã shisha-ascuturatã; spumãturã;
(expr:
1: easti spuma (a unui lucru) = easti partea-atsea ma buna-a unui lucru;
2: fac spumi la gurã (di inati, etc.) = mi-ari acãtsatã unã mari inati; mi-ariciuescu, mi arcedz multu di multu; mi-acãtsarã dratslji)
{ro: spumă}
{fr: écume, mousse}
{en: froth, foam}
ex: fatsa-lj albã ca spuma; arãslu ca spuma di lapti; nu lj-ari loatã spuma di la carni; featsi spumã laptili; di griri shi strigari avea faptã spumã la gurã

§ spumãturã (spu-mã-tú-rã) sf spumãturi (spu-mã-túrĭ) – atsea tsi-avem pri fatsa-a unui lucru tsi fatsi spumi; spumã
{ro: spumă}
{fr: écume}
{en: foam, froth}
ex: yinlu-aestu easti spumãturã (mash spumã)

§ spumos (spu-mósŭ) adg spumoasã (spu-mŭá-sã), spumosh (spu-móshĭ), spumoa-si/spumoase (spu-mŭá-si) – (amarea cu chimati, yinlu, laptili, etc.) tsi easti cu spumã; spumat, aspumat
{ro: spumos}
{fr: écumeux}
{en: foamy, frothy}

§ spumedz (spu-médzŭ) vb I spumai (spu-máĭ), spumam (spu-mámŭ), spumatã (spu-má-tã), spuma-ri/spumare (spu-má-ri) – (apa, yinlu, chima, etc.) fatsi spumi; (omlu, calu, etc.) scoati spumi la gurã cãndu alagã multu; aspum;
(expr: spumedz (di inati) = dip canda scot spumi la gurã cãndu mi nãirescu multu pri cariva)
{ro: spuma}
{fr: écumer, mousser}
{en: skim, foam, froth}
ex: laptili si spumã (featsi spumã); undzãli spuma ningã; calu avea spumatã (avea faptã spumã la gurã) di multã alãgari

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

cãimac

cãimac (cãĭ-mácŭ) sn cãimatsi/cãimatse (cãĭ-má-tsi) – partea (spuma, danela, etc.) tsi easi pisuprã tu-unã muljiturã (lapti, cafe, etc.); caimac, cãimachi, aicã, tearã, aterã, danelã; (fig: cãimac = ma buna parti dit unã lugurii; ma bunjlji dit unã multimi di oaminj)
{ro: elită, cremă, smântână}
{fr: elite, crême}
{en: elite, cream}
ex: lã loarã cãimaclu (danela, aica)

§ caimac (caĭ-mácŭ) sn caimatsi/caimatse (caĭ-má-tsi) – (unã cu cãimac)
ex: lja caimaclu (peaja, aica) di la lapti; nj-bãgã tu cafei multu caimac (multã spumã)

§ cãimachi/cãimache (cãĭ-má-chi) sf cãimatsi/cãi-matse (cãĭ-má-tsi) – (unã cu cãimac)
ex: laptili a meu shi cafelu a tãu suntu fãrã cãimachi (aicã, trã lapti, shi spumã, trã cafe)

§ caimacci (cai-mac-cí) sm caimacceadz (caĭ-mac-cĭádzĭ) – un tsi vindi caimaclu di lapti (aica, teara)
{ro: vânzător de smântână}
{fr: vendeur de la crême de lait}
{en: man selling milk cream}

§ caimãcãrii/caimãcãrie (caĭ-mã-cã-rí-i) sf caimãcãrii (caĭ-mã-cã-ríĭ) – ducheanea iu s-vindi cãimachi di lapti (aicã, tearã)
{ro: prăvălia unde se vinde smântâna}
{fr: magazin où on vend la crême de lait}
{en: store selling milk cream}
ex: caimãcãria dit chioshi

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

cãndilã2

cãndilã2 (cãn-dí-lã) sf cãndili/cãndile (cãn-dí-li) – umflãturã mplinã di vimtu tsi s-fatsi cãndu omlu s-aspealã cu sãpuni, cãndu apa fatsi spumã; fultacã, fuscã, bishicã, pluscutã, hãboatã, tsipur
{ro: băşică}
{fr: bulle}
{en: bubble}
ex: di ploai, pri baltã s-adarã cãndili (bishits)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

fultacã

fultacã (ful-tá-cã) sf fultãts (ful-tắtsĭ) – umflãturã mplinã di vimtu tsi s-fatsi pri fatsa-a apiljei cãndu hearbi sh-clucuteashti, icã atumtsea cãndu apa fatsi spumã; umflãturã mplinã di dzamã pi chealea-a omlui cãndu s-ardi; mãdular dit truplu-a omlui tsi sh-u-adutsi cu unã pungã mplinã di dzamã i chishat; fãltacã, fuscã, bishicã, pluscutã, cãndilã, tsipur, hãboatã
{ro: băşică}
{fr: ampou-le, bulle}
{en: blister, bubble}
ex: scosh fultãts tu mãnã

§ fãltacã (fãl-tá-cã) sf fãltãts – (unã cu fultacã)
ex: scoasi fãltãts (bishits) pri trup

§ pluscutã (plús-cu-tã) sf pluscuti/pluscute (plús-cu-ti) – (unã cu fultacã)
ex: pluscutili (bishitsli) arsãrea albi

§ fultãchedz (ful-tã-chĭédzŭ) (mi) vb I fultãcai (ful-tã-cáĭ), fultãcam (ful-tã-cámŭ), fultãcatã (ful-tã-cá-tã), fultãcari/fultãcare (ful-tã-cá-ri) – fac (scot) bishits; bishichedz, bishchedz
{ro: băşica, face (se umple de) băşici}
{fr: produire des ampoules, se couvrir de cloques}
{en: cause blisters, break with blisters}
ex: nji si fultãcã (scosh fultãts la) mãna

§ fultãcat (ful-tã-cátŭ) adg fultãcatã (ful-tã-cá-tã), fultãcats (ful-tã-cátsĭ), fultãcati/fultãcate (ful-tã-cá-ti) – tsi ari faptã fãltãts; bishicat, bishcat
{ro: băşicat, umplut de băşici}
{fr: couvert d’ampoules, de cloques}
{en: broken with blisters}

§ fultãcari/fultãcare (ful-tã-cá-ri) sf fultãcãri (ful-tã-cắrĭ) – atsea tsi pati un cãndu fatsi fãltãts; bishicari, bishcari
{ro: acţiunea de a băşica; băşicare}
{fr: action de produire des ampoules, de se couvrir de cloques}
{en: action of causing blisters, of breaking with blisters}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

fuscã

fuscã (fús-cã) sf fushti/fushte (fúsh-ti) –
1: umflãturã mplinã di vimtu tsi s-fatsi pri fatsa-a apiljei cãndu hearbi sh-clucuteashti, icã atumtsea cãndu apa fatsi spumã; umflãturã mplinã di dzamã pi chealea-a omlui cãndu s-ardi;
2: mãdular dit truplu-a omlui tsi sh-u-adutsi cu unã pungã mplinã di dzamã i chishat; fultacã, fãltacã, bishicã, pluscutã, cãndilã, tsipur, hãboatã
{ro: băşică, băşica udului}
{fr: ampoule, bulle, vessie}
{en: blister, bubble, bladder}
ex: dit fusca-a chishatlui

§ fuscãlitrã (fus-cã-lí-thrã) sf fuscãli-tri/fuscãlitre (fus-cã-lí-thri) – fuscã faptã cãndu s-freacã sãpunea tu apã
{ro: clăbuc}
{fr: bulle}
{en: bubble}
ex: sãpunea tsi-nj deadish fatsi multi fuscãlitri (fushti)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

hãboatã

hãboatã (hã-bŭá-tã) sf hãboati/hãboate (hã-bŭá-ti) – umflãturã (fãltacã) mplinã di vimtu tsi s-fatsi cãndu omlu s-aspealã cu sãpuni, cãndu apa fatsi spumã; umflãturã mplinã di dzamã pi chealea-a omlui cãndu s-ardi; fultacã, fãltacã, faltacã, pluscutã, fuscã, bishicã, cãndilã, tsipur
{ro: băşică}
{fr: ampoule, bulle de savon}
{en: blister, soap bubble}
ex: hãboati (bishits) di sãpuni

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã