DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

apalã1

apalã1 (a-pá-lã) sf apãlj (a-pắljĭ) – armã tsi ari-unã lipidã lungã sh-tãljitoasã (tsi sh-u-adutsi cu-un cutsut mari sh-multu lungu) shi cari di-aradã s-poartã di mesi shi spindzurã pãnã ma nghios di dzinuclji; coardã tsi ari lipida niheam ca shutsãtã; coardã cari talji di doauãli pãrtsã; palã, coardã, hoardã, spatã, spathã, cealãmi, lipidã; (fig:
1: tu-unã apalã = agonja, ca sfulgul, iurushi; expr:
2: dau (mi stringu, mi-alas, mi umplu tu) unã apalã = fug iurushi, ca zurlu, ca unã furtunã;
3: si-lj spindzuri apala di gushi = easti multu gioni sh-mushat)
{ro: sabie, paloş}
{fr: glaive, sabre recourbée}
{en: sword}
ex: tu cuciubã uscatã doarmi cãtsaua turbatã (angucitoari: apala); tru-unã crãpiturã uscatã sta nipãrticã mushatã, cãnd ti mushcã i turbatã (angucitoari: apala); si strimsirã sh-elj tu-apalã
(expr: fudzirã iurushi, ca zurlji) tra s-lj-agiungã; chicã apala di gushi shi sh-lo tufechea; arapi apala (coarda) s-lji talji caplu; trapsi apala si-lj lja caplu; feata trãdzea apala shi hãrsht! lã tãlja caplu; unã lj-ari cu-apala n cap; tu unã apalã s-dutsi
(expr: s-dusi iurushi, ca furtuna); sã ncaltsã shi apalã s-alasã
(expr: s-dusi ca furtuna) dupã minciunoshlji; doi circheji tu-apalã (fig: agonja ca sfulgul) s-alãsarã; ãlj deadirã un cal sh-un bucal s-lu umplã tu-unã apalã
(expr: s-fugã iurushi); s-arupã dzeana nsus tu-apãlj (fig: iurushi)

§ palã1 (pá-lã) sf pãlj (pắljĭ) – (unã cu apalã1)
ex: pala (coarda) zmulsirã din teacã; ma zmulg pãljli di tru teacã; cu pala-lj lo caplu diunãoarã; ded nã palã
(expr: fudzii iurushi, ca unã furtunã)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

cealãmi/cealãme

cealãmi/cealãme (cĭa-lắ-mi) sf cealãnj (cĭa-lắnjĭ) – armã tsi ari-unã lipidã lungã sh-tãljitoasã (tsi sh-u-adutsi cu-un cutsut mari sh-multu lungu), cari s-poartã di-aradã di mesi shi spindzurã pãnã sum dzinuclji; apalã, palã, coardã, hoardã, spatã, spathã, lipidã
{ro: sabie}
{fr: épée}
{en: sword}
ex: turcul cu cealãmi (cu coardã)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

coardã1

coardã1 (cŭár-dã) sf cordzã (cór-dzã) – armã tsi ari-unã lipidã lungã sh-tãljitoasã (tsi sh-u-adutsi cu-un cutsut mari sh-lungu multu) shi cari, di-aradã, spindzurã di mesi pãnã sum dzinuclji; apalã, palã, hoardã, spatã, spathã, cealãmi, lipidã;
(expr:
1: bag coarda = mãchilipsescu;
2: si-lj spindzuri (s-lji tsindzi) coarda (di gushi) = easti multu gioni sh-mushat)
{ro: sabie}
{fr: sabre}
{en: sword}
ex: talji limba ma-arãu di coardã; cari scoati coarda (apa-la), di coardã (di-apalã) va s-chearã; la poartã aviglja avigljitori cu coarda tu mãnã; scoati coarda shi-l fatsi filii-filii; lu tãlje cu coarda (cu-apala); un gioni, tsi s-lji tsindzi coarda
(expr: un gioni zveltu shi mushat); tsimsi coarda sh-deapoea sh-lo tufechea dinanumirea, trapsi coarda, shi s-arcã pri dushman; tini s-dai cu coarda pisti nãsh; tufechi sh-cordzã scot nãinti; v-ascãpã di coardã shi funi; bãgarã coardã
(expr: mãchilipsirã); ma-l vidzurã cã lãcri-meadzã shi uhteadzã, lj-tãlje prit inimã canda nã coardã

§ hoardã1 (hŭár-dã) sf hordzã (hór-dzã) – (unã cu coardã1)
ex: scoati hoarda (apala) shi-lj talji caplu; diunãoarã huzmichearlu trapsi hoarda shi-lj lu tãlje; ayilu trapsi hoarda (spata)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

spatã3

spatã3 (spá-tã) sf spãts (spắtsĭ) – armã tsi ari-unã lipidã lungã sh-tãljitoasã (tsi sh-u-adutsi cu-un cutsut mari sh-lungu tsi talji di dauãli pãrtsã) shi cari di-aradã s-poartã di mesi shi spindzurã pãnã sum dzinuclji; spathã, apalã, palã, coardã, hoardã, cealãmi, lipidã
{ro: sabie}
{fr: épée}
{en: sword}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã