|
|
disimigari/disimigare
disimigari/disimigare (di-si-mi-gá-ri) sf – vedz tu sumig
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: sumigdisimigat
disimigat (di-si-mi-gátŭ) adg – vedz tu sumig
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: sumiglughearic
lughearic (lu-ghĭá-ricŭ) adg lughearicã (lu-ghĭá-ri-cã), lughearits (lu-ghĭá-ritsĭ), lughearitsi/lughearitse (lu-ghĭá-ri-tsi) – tsi easti cu gustu tu zburãri (fatsi shicadz, ti fatsi s-arãdz, etc.); cari, cu purtarea-a lui, l-fatsi omlu s-lu-arãseascã shi s-va ta sã-sh treacã oara cu el; cu hari; cu gustu; simpatic, simbatic, haresh, harish, nostim, nustimac; (fig: lughearic = siluyearic, mintimen)
{ro: simpatic}
{fr: sympatique}
{en: likable}
ex: doilji nã suntu lughearits; cara s-eara cãt simiga di ac lughearicã (fig: mintimenã), nu fãtseai tsi featsish
mitcã1
mitcã1 (míth-cã) sf mittsi/mittse (mith-tsi) – partea di nai ma nsus a unui lucru (munti, arburi, casã, pirgu, etc.), multi ori (ma nu totna) chipitoasã (surlutoasã, ntsãpãlicoasã); angheauã, cacealiu, cãrciliu, creashtic, creashtid, creashtit, ciuciulã, cuculj, culmã, chiscu, cingãrliu, cipit, ciucã, ciulubet, ciumã, ciungani, huhutã, pic, pifilic, tãmpã, tsãpãlic, tsipilic, tsulubet, chirchinedz, chipitã, mãyeauã, gucilii, gugiulii
{ro: pisc, creştet}
{fr: pic, sommet}
{en: (mountain) peak, summit}
ex: muntsãlj mash tu mittsi (creashtiti) au neauã
§ mitcã2 (míth-cã) sf mittsi/mittse (mith-tsi) – capitlu (ma multili ori chipitos) a unui lucru lungu shi suptsãri (ca aclu, bunãoarã); chipitã, chirchinedz, sumig, sumigã, simigã, tsutsuleu, tsutsulic
{ro: vârf}
{fr: bout, pointe}
{en: end, tip, point}
ex: u lja cu mitca (dintana) shi ai! s-u aducã a aushlui
nsimigari/nsimigare
nsimigari/nsimigare (nsi-mi-gá-ri) sf – vedz tu sumig
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: sumignsimigat
nsimigat (nsi-mi-gátŭ) adg – vedz tu sumig
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: sumigsumig
sumig (su-mígŭ) sn sumidzi/sumidze (su-mí-dzi) – capitlu (ma multili ori chipitos) a unui lucru lungu shi suptsãri; sumigã, si-migã, chipitã, chirchinedz, mitcã, tsutsuleu, tsutsulic
{ro: vârf (munte, ac)}
{fr: sommet, faîte, bout, pointe (aiguille)}
{en: summit, top, end, tip, (needle) point}
§ sumigã (su-mí-gã) sf sumidzi/su-midze (su-mí-dzi) – (unã cu sumig)
§ simigã (si-mí-gã) sf simidz (si-mídzĭ) – (unã cu sumig)
ex: mi ntsãpai cu simiga (chipita, mitca) di ac; aclu-aestu nu-ari simigã (mitcã); di tutã avearea armasã di la pãrintsã nu s-aleapsi cu tsiva, ni cu-unã simigã di ac
§ sumigos (su-mi-gósŭ) adg sumigoasã (su-mi-gŭá-sã), sumigosh (su-mi-góshĭ), sumigoasi/sumigoase (su-mi-gŭá-si) – tsi easti cu sumigã shi poati si ntsapã; simigos, ãntsãpulicos, ntsãpãlicos, ntsãpulicos, chipitos, surlutos, turyisit
{ro: ascuţit, vârfuit}
{fr: aigu, pointu}
{en: sharp, pointed}
ex: pishtirei sumigoasi (ntsãpãlicoasi) ca sãita; chinj zveltsã shi sumigosh (chipitosh); Elimbul cu ciuciulili sumigoasi (surlutoasi)
§ simigos (si-mi-gósŭ) adg simigoasã (si-mi-gŭá-sã), simigosh (si-mi-góshĭ), simigoasi/simigoase (si-mi-gŭá-si) – (unã cu sumigos)
§ nsimig (nsi-mígŭ) vb I nsimigai (nsi-mi-gáĭ), nsimigam (nsi-mi-gámŭ), nsimigatã (nsi-mi-gá-tã), nsimigari/nsimigare (nsi-mi-gá-ri) – l-fac un lucru lungu shi suptsãri (par, cundilj, etc.) s-hibã cama simigos; nturyisescu
{ro: ascuţi (creion, par, etc.)}
{fr: aiguiser (crayon, pieu, etc.)}
{en: sharpen (pencil, stake, etc.}
ex: nsimiga (nturyisea) parlji; nu putui s-lu nsimig ghini (s-lji fac s-aibã nã mitcã bunã)
§ nsimigat (nsi-mi-gátŭ) adg nsimigatã (nsi-mi-gá-tã), nsimigats (nsi-mi-gátsĭ), nsimigati/nsimigate (nsi-mi-gá-ti) – tsi easti faptu s-hibã cama simigos; nturyisit
{ro: ascuţit}
tsutsuleu
tsutsuleu (tsu-tsu-léŭ) sn tsutsuleai/tsutsuleae (tsu-tsu-leá-i) – capitlu (ma multili ori chipitos) a unui lucru lungu shi suptsãri; chipitã, chirchinedz, mitcã, sumig, sumigã, simigã, tsutsulic
{ro: vârf}
{fr: pointe}
{en: point}
§ tsutsulic (tsu-tsu-lícŭ) sn tsutsuli-tsi/tsutsulitse (tsu-tsu-lí-tsi) – (unã cu tsutsuleu)