DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

nuchescu

nuchescu (nu-chĭés-cu) vb IV nuchii (nu-chíĭ), nucheam (nu-chĭámŭ), nuchitã (nu-chí-tã), nuchiri/nuchire (nu-chí-ri) – scot dit cheptu un adiljat greu, cu lavã, ahãndos sh-niheamã ca lungu, multi ori cu plãnguti shi shcljimurãri, di itia cã aduchescu tu suflit un dor greu (unã dureari, nvirinari, cripari, etc.); uhtedz, uftedz, suschin, suschir, scãltiz, scãltsedz
{ro: suspina}
{fr: soupirer}
{en: sigh}
ex: feata nuchi (suschirã, uhtã) sh-dzãsi

§ nuchit (nu-chítŭ) adg nuchitã (nu-chí-tã), nuchits (nu-chítsĭ), nuchiti/nuchite (nu-chí-ti) – tsi ari scoasã dit cheptu un adiljat greu sh-ahãndos; (zbor, adiljat, etc.) scos dit cheptu, greu shi ahãndos; uhtat, uftat, suschinat, suschirat, scãltizat, scãltsidzat
{ro: suspinat}
{fr: soupiré}
{en: sighed}

§ nuchiri/nuchire (nu-chí-ri) sf nuchiri (nu-chírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nucheashti; uhtari, uftari, suschinari, suschirari, suschin, scãltizari, scãltsidzari
{ro: acţiunea de a suspina; suspin}
{fr: action de soupirer; soupir}
{en: action of sighing; sigh}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

scãltsedz

scãltsedz (scãl-tsédzŭ) vb I scãltsai (scãl-tsáĭ) shi scãltsidzai (scãl-tsi-dzáĭ), scãltsam (scãl-tsámŭ) shi scãltsidzam (scãl-tsi-dzámŭ), scãltsatã (scãl-tsá-tã) shi scãltsidzatã (scãl-tsi-dzá-tã), scãltsa-ri/scãltsare (scãl-tsá-ri) shi scãltsidzari/scãltsidzare (scãl-tsi-dzá-ri) – scot dit cheptu unã anasã greauã, cu lavã, ahãndoasã sh-niheamã ca lungã, multi ori cu plãnguti shi shcljimurãri, di itia cã aduchescu tu suflit un dor greu, unã dureari, nvirinari, cripari, etc.; scãltiz, scaltiz, uhtedz, uftedz, suschin, suschir, nuchescu
{ro: suspina}
{fr: soupirer}
{en: sigh}
ex: s-u veadã sh-sã scãltseadzã ficiorlu pãnã s-bãneadzã

§ scãltsat (scãl-tsátŭ) adg scãltsatã (scãl-tsá-tã), scãltsats (scãl-tsátsĭ), scãltsati/scãltsate (scãl-tsá-ti) – tsi ari scoasã dit cheptu un adiljat greu sh-ahãndos; scãltsidzat, scãltizat, uhtat, uftat, suschinat, suschirat, nuchit
{ro: suspinat}
{fr: soupiré}
{en: sighed}

§ scãltsidzat (scãl-tsi-dzátŭ) adg scãltsidzatã (scãl-tsi-dzá-tã), scãltsidzats (scãl-tsi-dzátsĭ), scãltsidzati/scãltsidzate (scãl-tsi-dzá-ti) – (unã cu scãltsat)

§ scãltsari/scãltsare (scãl-tsá-ri) sf scãltsãri (scãl-tsắrĭ) – tsea tsi s-fatsi cãndu cariva uhteadzã; uftari, uhtari, suschinari, nuchiri, scãltizari, scãltsidzari
{ro: acţiunea de a suspina}
{fr: action de soupirer}
{en: action of sighing}

§ scãltsidzari/scãltsidzare (scãl-tsi-dzá-ri) sf scãltsidzãri (scãl-tsi-dzắrĭ) – (unã cu scãltsari)

§ scãltsadzã (scãl-tsá-dzã) sf scãltsãdz (scãl-tsắdzĭ) – anasa (greauã, cu lavã, ahãndoasã sh-niheamã ca lungã, multi ori cu plãnguti shi shcljimurãri) tsi u scoati omlu tsi scãltseadzã; suschir, uhtat, uftat
{ro: oftat}
{fr: soupir}
{en: sigh}
ex: s-u videai, scãltsadza (uhtatlu, suschirlu) ti-acãtsa

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

suschir1

suschir1 (sus-chírŭ shi sús-chir) sn suschiri/suschire (sus-chí-ri shi sús-chi-ri) – anasa (greauã, cu lavã, ahãndoasã sh-niheamã ca lungã, multi ori cu plãnguti shi shcljimurãri) tsi u scoati omlu tsi aducheashti tu suflit un dor multu greu, unã dureari, nvirinari, cripari, etc.; uhtat, uftat, scãtsadzã;
(expr: suschir dit hicati = suschir ahãndos)
{ro: oftat}
{fr: soupir}
{en: sigh}
ex: mash suschir (uhtat) di muljeri; suschirlu (uhtatlu) ali mani; bãnash fãrã suschiri (uhtati, uhtãri); suschirili (uhtaturli) a meali va li avdã Dumnidzã; sã sculã cu mari suschir; scoasi un suschir amirãlu

§ suschirat1 (sus-chi-rátŭ) sn suschirati/suschirate (sus-chi-rá-ti) – (unã cu suschir1)
ex: va-nj ti duts cu sãnãtati, va-nj armãn pi suschirati (suschiri, uhtati)

§ suschiros (sus-chi-rósŭ) adg suschiroasã (sus-chi-rŭá-sã), suschirosh (sus-chi-róshĭ), suschi-roasi/suschiroase (sus-chi-rŭá-si) – cari uhteadzã multu, dipriunã; (fig: suschiros = tsi sh-u-adutsi cu unã boatsi tsi suschirã; adiljos, dolj, duljos, lãcrimos, duriros)
{ro: suspinător}
{fr: plaintif}
{en: who sighes often}
ex: cu-a ljei boatsi suschiroasã (tsi suschirã); s-ascultu njerla suschiroasã (fig: tsi pari cã suschirã dipriunã); shi valea-nj turnã grailu cu scljimuri, suschiros (fig: adiljos); cu vreari suschiroasã (mplinã di suschiri)

§ suschir2 (sus-chírŭ) vb I suschirai (sus-chi-ráĭ), suschiram (sus-chi-rámŭ), suschiratã (sus-chi-rá-tã), suschirari/suschirare (sus-chi-rá-ri) – scot dit cheptu unã anasã greauã, cu lavã, ahãndoasã sh-niheamã ca lungã, multi ori cu plãnguti shi shcljimurãri, di itia cã aduchescu tu suflit un dor greu, unã dureari, nvirinari, cripari, etc.; suschin, uftedz, uhtedz, nuchescu, scãltiz, scãltsedz;
(expr:
1: lu suschir = l-fac sã suschirã;
2: suschir dit hicati = suschir greu, ahãndos)
{ro: suspina}
{fr: soupirer}
{en: sigh}
ex: moi, curbane! trandafir, bana-nj tutã va-nj suschir (uhtedz); strigã suschirãnd, o, lai, dadã!; suschirã puljlji, suschirã; suschir ti tini; suschira sh-plãndzea, cã ti curma njilã mari; plãndzi, mãrata, shi suschirã (uhteadzã); aoa plãndzea, aoa suschira, cã taha nu u va bãrbat-su; cãtu-l simnarã tu tifteri shi suschirã grãmãticlu nãoarã; tuts gionjlji-l zilipsea shi tuti featili li suschira

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

uhtedz

uhtedz (uh-tédzŭ) vb I uhtai (uh-táĭ), uhtam (uh-támŭ), uhtatã (uh-tá-tã), uhtari/uhtare (uh-tá-ri) – scot dit cheptu unã anasã greauã, cu lavã, ahãndoasã sh-niheamã ca lungã, multi ori cu plãnguti shi shcljimurãri (di itia cã aduchescu tu suflit un dor greu, unã dureari, nvirinari, cripari, etc.); uftedz, suschin, suschir, nuchescu, scãltiz, scãltsedz;
(expr: veara tutã tu cãntari, sh-earna tutã tu uhtari = zbor tsi-lj si dzãtsi a atsilui tsi easti spatal, tsi aspardzi tut tsi ari, fãrã si s-mindueascã cã va yinã dzãli greali cãndu nu va s-aibã tsi s-aspargã)
{ro: suspina, ofta}
{fr: soupirer}
{en: sigh}
ex: shidzu mpadi sh-uhtã (suschirã) nãoarã; s-turna ncãrcatã cu leamni dit pãduri, shi uhtã (suschirã) dit ilji; uhta dit bairli dit inimã; nu uhteadzã sh-ahãt, cã nu-i ghini; shadi shi uhteadzã ti nãsã

§ uhtat1 (uh-tátŭ) adg uhtatã (uh-tá-tã), uhtats (uh-tátsĭ), uhtati/uhtate (uh-tá-ti) – tsi ari scoasã dit cheptu un adiljat greu sh-ahãndos; (zbor, adiljat, etc.) scos dit cheptu, greu shi ahãndos; uftat, suschinat, suschirat, nuchit, scãltizat, scãltsidzat
{ro: suspinat, oftat}
{fr: soupiré}
{en: sighed}

§ uhta-ri/uhtare (uh-tá-ri) sf uhtãri (uh-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva uhteadzã; uftari, suschinari, suschirari, nuchiri, scãltizari, scãltsidzari
{ro: acţiunea de a suspina, de a ofta}
{fr: action de soupirer}
{en: action of sighing}
ex: uhtarea bratslu-nj leagã; shi-lj dzãsi cu dor sh-cu uhtari dit frãndzili di hicati

§ uhtat2 (uh-tátŭ) sn uhtati/uhtate (uh-tá-ti) shi uhtaturi (uh-tá-turĭ) – anasa (greauã, cu lavã, ahãndoasã sh-niheamã ca lungã, multi ori cu plãnguti shi shcljimurãri) tsi u scoati omlu tsi uhteadzã; uftat, suschir
{ro: oftat}
{fr: soupir}
{en: sigh}
ex: bair di uhtati

§ uftedz (uf-tédzŭ) vb I uftai (uf-táĭ), uftam (uf-támŭ), uftatã (uf-tá-tã), uftari/uftare (uf-tá-ri) – (unã cu uhtedz)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn