{fr: briser, casser, rompre; surcharger; hésiter, bouder; déguerpir, s’en aller au diable; se dandiner, trémousser; serpenter, biaiser; baisser, decroître, diminuer, décliner; reculer; affliger, chagriner; humilier; leurrer, tromper (la faim); accabler; vaincre; anéantir; remuer; sérancer, carder; jeter un sort, porter malheur; etc.}
{en: break, smash, shatter; overcharge; hesitate, sulk; clear out, decamp; have a rolling gait; turn, bend; lower, diminish; step back; grieve; humiliate; stop (hunger); overwhelm; vanquish; destroy; etc.}
ex: ciucuti stamnili sh-li frãmsi (li featsi tsivali); s-frãmsi geamea di la casã; lj-frãmsim di shcop
(expr: ãlj bãtum multu; lj-astimsim di bãteari); ts-freadzish
(expr: ts-agudish multu) caplu; sh-frãmsi
(expr: lj-criparã) dintsãlj; s-frãndzea
(expr: eara ahãntu ncãrcats di pãrea cã va s-frãngã) merlji di meari aroshi; nj-easti s-nu frãndzi coasti
(expr: s-nu shuvãeshti, s-nu stai s-ti mindueshti cã nu para shtii tsi s-fats); lji si freadzi
(expr: sh-alãxi) mintea; apirã sh-u frãngu la oi
(expr: mi duc, fug, u cãlescu, u cãrtsãnescu, etc. la oi); frãmsirã
(expr: fudzirã, u cãlirã) nãpoi cãtã la hani; frãndzi-ti di-aoa!
(expr: fudz, cã nu voi s-ti ved ãn fatsã; arupi-ts gusha!); gionjlji trec, va s-lji frãngu oasili
(expr: va-lj dau un shcop) s-lu acãtsari; eali s-frãngu (fig: sh-leagãnã truplu, s-cãmãrusescu); u vidzu ahãt mushatã shi cum lji si frãndzea truplu (fig: shi cum sh-mina shi sh-ligãna truplu); el frãndzea
(expr: strãmba, alãxea, turna) calea; trã mirindi freadzi
(expr: scãdzu, njicshurã) cãroarea; unã tsi frãndzi
(expr: scadi) noaptea; vedz, frãmshu
(expr: scãdzui la fatsã sh-la trup) tora, hoge, yiramatli mi loarã; apoea, fregi chiola
(expr: slãghii, nu-am puteari s-fac tsiva); dzua lo ca s-frãngã
(expr: sã scadã); di aestã cali freadzi nãpoi
(expr: aestã oarã deadi nãpoi); nu prindea s-lji frãngã inima
(expr: s-u nvirineadzã); eali sh-frãndzea mãnjli
(expr: si zbãtea di dureari); lã avea frãmtã nãrli
(expr: lji tãpinusirã, lji cãtãdixirã, lj-arushinarã); dats si-nj frãngu
(expr: si-nj curmu, s-nj-astãmãtsescu) foamea; cãndu somnul lja s-mi frãngã
(expr: s-mi curmã, s-mi-aplucuseascã); frãmsirã vurtutea a apishtilor
(expr: lj-azvimsirã apishtilj); trei ori ãl freadzi
(expr: lu-azvimsi) Burã; vãrtos arãi shi nimbinats, nu-lj frãndzi noaptea somnul
(expr: nu lj-azvindzi, nu lj-aplucuseashti noaptea somnul); cãmbãnjli s-frãngu
(expr: nu-astãmãtsescu) di bãteari; laptili shi-l frãngu cãntãndalui cãsharlji; apãlj cari va frãngã
(expr: apãlj di lãnã, cari va li tragã)?; cãntã cuclu si-nj mi frãngã
(expr: si-nj numãtseascã, si-nj cubãeascã); s-frãngã
(expr: s-u-aru-shineadzã) vruta-nj tu-ashtirnut; shi-sh frãmsirã zverca
(expr: fu-dzirã ampatrulea) dratslji; s-vãtãmã shi s-frãmsi
(expr: fudzi ampatrulea) pãnã s-ascapã; giucai pãnã mi frãmshu di gioc
(expr: giucai multu); acãtsarã s-gioacã shi sã s-frãngã (fig: si-sh leagãnã truplu sh-gofurli); lumea s-ciudusea ma multu shi s-frãndzea (fig: ligãna truplu sh-gofurli)

§ frãmtu (frắm-tu) adg frãmtã (frắm-tã), frãmtsã (frắm-tsã), frãmti/frãmte (frắm-ti) – tsi s-ari faptã dauã (i ma multi) cumãts dit un lucru (cu arupearea, agudirea, nduplicarea, arcarea, plãscãnirea, apitrusirea, etc. a lucrului); aruptu, aspartu, disicat, etc.
{ro: frânt, înfrânt; supraîncărcat; ezitat; etc.}
{fr: brisé, cassé, rompu; surchargé; hésité; etc.}
{en: broken, smashed, shattered; overcharged; hesitated; etc.}
ex: doauãli poaci suntu frãmti (suntu cumãts); cupili frãmti (asparti); s-easti cã nutsli suntu frãmti shi puximãdzli muljati; loclu easti frãmtu (nu easti ndreptu ma cu njits alinãri shi dipuneri di locuri); cu inimã frãmtã
(expr: afãnsitã, nvirinatã, cripatã), u pitricu n pãduri; vinji frãmtu di cali
(expr: multu avursit); frãmtsã di cãnjinã
(expr: nvirinats, multu cripats, sãcãldãsits); feati ca frãmti
(expr: zmuticati) di nãvai; frãmtã-frãmtã
(expr: tsi s-cãmãru-seashti, pirifanã di cari easti nãsã); paradz frãmtsã
(expr: faptsã minuts, ljanumã)

§ frãndziri/frãndzire (frắn-dzi-ri) sf frãndziri (frắn-dzirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-frãndzi tsiva; arupeari, aspãrdzeari, disicari, etc.
{ro: acţiunea de a frânge, de a înfrânge; de a supraîncărca; de a ezita, etc.; frângere, înfrângere; supraîncărcare; ezitare, etc.}
{fr: action de briser; de surcharger; d’hésiter; etc.}
{en: action of breaking; of overcharging; of hesitating; etc.}

§ frãndzeari/frãndzeare (frãn-dzeá-ri) sf frãndzeri (frãn-dzérĭ) – (unã cu frãndziri)
ex: cu calu frãndzeari (ligãnari, cãmãrusiri pri cal)

§ nifrãmtu (ni-frắm-tu) adg nifrãmtã (ni-frắm-tã), nifrãmtsã (ni-frắm-tsã), nifrãmti/nifrãmte (ni-frắm-ti) – tsi nu easti frãmtu; nearuptu, neaspartu, nidisicat, etc.;
(expr: nifrãmtu = cari nu easti (nu s-alasã) azvimtu)
{ro: nefrânt, neînfrânt; etc.}
{fr: non brisé; qui n’est pas défait; etc.}
{en: not broken; not vanquished; etc.}
ex: cum i-alghina-atsea nifrãmtã
(expr: tsi nu s-alãsã-azvimtã); nifrãmtã dzua ghini
(expr: ninga tu lunjina-a ljei); chirutlu di lup, ascãpã nãoarã nifrãmtu (ascãpã cu bana, neaspartu) shi s-lo dupã mintea-ali vulpi

§ nifrãndzi-ri/nifrãndzire (ni-frắn-dzi-ri) sf nifrãndziri (ni-frắn-dzirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-frãndzi tsiva; nearupeari, neaspãr-dzeari, nidisicari, etc.
{ro: acţiunea de a nu (se) frânge, de a nu înfrânge; etc.}
{fr: action de ne pas (se) briser; de ne pas être vaincu; etc.}
{en: action of not breaking; of not being vanquished; etc.}

§ nifrãndzeari/nifrãndzeare (ni-frãn-dzeá-ri) sf nifrãndzeri (ni-frãn-dzérĭ) – (unã cu nifrãndziri)

§ frãmturã (frãm-tú-rã) sf frãmturi (frãm-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-frãndzi tsiva; cumatã tsi-armãni dupã frãndzearea-a unui lucru; cumatã tsi cadi (easi) dit un lucru; shutsãturã di cali; ligãnari di trup shi gofuri tu imnari (gioc, cãntic, etc.); frãndzeari, arupeari, aspãrdzeari, cumatã, ashclji, luschidã, etc.; (fig: frãmturã = (i) ligãnari lishoarã sh-dultsi cu truplu sh-cu gofurli, di-unã parti sh-di-alantã; (ii) minari di mãnã, cicior, cap, fatsã, etc. tsi u fatsi cariva cãndu va s-aspunã tsi mindueashti, tsi aducheashti, tsi nieti ari, etc.; (iii) minari sh-trimburãturi a boatsiljei)
{ro: frântură; cotitură; legănare (de şolduri); modulare}
{fr: brisure, cassure; tournant, crochet; dandinement, trémoussement; modulation, trille; etc.}
{en: fracture; broken fragment, (road) bend; dandling, waddling; trill, shake, etc.}
ex: nã frãmturã di (cumatã aruptã dit unã) cheatrã, lu-agudi tu frãmti; adunai tuti frãmturli tra s-li alichescu; s-featsi mari frãmturã (frãndzeari, aspãrdzeari); cãrarea ari multi frãmturi (shutsãturi); multi frãmturi (fig: ligãnãri) ãlj dãdea a truplui; frãmturli (fig: trimurãturli, ligãnãrli, shutsãturli) a cãnticlui; tuti eara frãmturi (zboarã dzãsi tra s-ascundã, si nvileascã alithea); spunea cu nãshti frãmturi (fig: minãri sh-trimurãturi a boatsiljei) mushati cãnticlu-aestu; multi frãmturi (minãri di cap, mãnã, etc.) ari aestã featã

ex: druga (lãna albã trã pãrpodz) nyeadzã shi chiureadzã (angucitoari: oulu); yiulu fatsi mortul sh-mortul fatsi yiulu (angucitoari: gãljina shi oulu); yinlu-a meu shi yinlu-a tãu, tr-unã buti sun turnats shi tut sta neamisticats (angucitoari: oulu); tr-unã buti sunt turnati shi tut sta neamisticati (angucitoari: oulu); yinlu-al amirã cu yinlu-al pãshe, tu unã buti sh-nu s-ameasticã (angucitoari: oulu); njic escu, njicuts escu, tu palji mi-arucutescu (angucitoari: oulu); gãljina-i albã sh-oauãli lãi (angucitoari: cartea); tsi-i njic cãt oulu sh-poati cãt boulu? (angucitoari: cãntarea, ziga); cum i oulu di gãljinã albã, ashi-i sh-oulu di gãljinã lai; nã deadi ti Pashti cãti doauã oauã; oauãli tsi s-ciucutescu, s-frãngu; surghish un ou proaspit; nu yinj tini trã oauã-aroshi
(expr: nu yini tini ncot, ai tini tsiva tu minti); mi tsãni trã mostrã shi trã oauã aroshi
(expr: nu shtiu trã tsi mi tsãni, cã nu-ari-ananghi di mini); tu stranji noauã, ca scos dit ou
(expr: chischin curat, ndreptu); nu s-ducheashti, easti ca di doauã oauã
(expr: easti ca tivichel); oulu di cathã easti cãt un bel

§ oauã (ŭá-ŭã) vb I unipirs (pirs 3-a) uuã (u-ŭắ), uoa (u-ŭá), uoatã (u-ŭá-tã), uoari/uoare (u-ŭá-ri) – (gãljina) fatsi un ou
{ro: oua}
{fr: pondre}
{en: lay eggs}
ex: gãljina tsi cãrcãreadzã nu oauã (nu fatsi oauã); gãljina tsi nu oauã (nu fatsi oauã), tutã dzua cãrcãreadzã; gãljina tsi cãrcãreadzã di cu seara, nu oauã (nu fatsi oauã) dimneatsa; gãljinjli aesti uoarã (featsirã oauã), a noastri nu oauã (nu fac oauã); sh-oauã (sh-fatsi oauã) ca gãljinã; tini noaptea uoash (featsish un ou); canda lu-uuã mã-sa (canda-l featsi ca ou, nu lu-amintã ca om cum fac muljerli tuti)

§ ou2 (óŭ) vb I uoai (u-ŭáĭ), uoam (u-ŭámŭ), uoatã (u-ŭá-tã), uoari/uoare (u-ŭá-ri) – fac un ou (ca gãljina)
{ro: oua}
{fr: pondre}
{en: lay eggs}
ex: gãljina uuã (featsi oauã)

§ uoat (u-ŭátŭ) adg uoatã (u-ŭá-tã), uoats (u-ŭátsĭ), uoati/uoate (u-ŭá-ti) – (gãljina) tsi-ari faptã oauã; (oulu) tsi easti faptu di gãljinã
{ro: ouat}
{fr: pondu}
{en: layed egg}
ex: ou uoat, oauã uoati; gãljinã uoatã; ou nifrãmtu, cã dzãtseai, cã tora-i uoat di gãljinã; suntu oaminj uoats, nu amintats [zbor trã pezã]

§ uoari/uoare (u-ŭá-ri) sf uuãri (u-ŭắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu gãljina fatsi oauã
{ro: acţiunea de a oua}
{fr: action de pondre}
{en: action of laying eggs}
ex: gãljinjli cãcãreadzã la uoari (cãndu fac oauã)

§ niuoat (ni-u-ŭátŭ) adg niuoatã (ni-u-ŭá-tã), niuoats (ni-u-ŭátsĭ), niuoati/niuoate (ni-u-ŭá-ti) – (gãljina) tsi nu-ari faptã ninga oauã; (oulu) tsi nu easti ninga faptu di gãljinã
{ro: neouat}
{fr: qui n’est pas pondu; qui n’a pas pondu}
{en: (chicken) that has not layed eggs; (egg) that has not been layed yet}
ex: nã pulji niuoatã (tsi nu-ari faptã ninga oauã); ou niuoat (tsi nu easti ninga faptu di gãljinã)

§ niuoari/niuoare (ni-u-ŭá-ri) sf niuuãri (ni-u-ŭắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu gãljina nu-adarã oauã
{ro: acţiunea de a nu oua}
{fr: action de ne pas pondre}
{en: action of not laying eggs}