(expr: cãt s-lj-agiungã, cãt loc va s-lja sãrma tu stumahi)?; cãndu mi minduescu cãt lucru am, mi-acatsã heavra
(expr: canda lãndzidzãscu); acãtsat casã
(expr: loat casã cu nichi)?; pri mini mi-acatsã
(expr: ãnchisi s-mi doarã) tu lingurici; li mãcã! si-lj s-acatsã!
(expr: s-lj-armãnã tu grumadz); cu nãs nu putem s-n-acãtsãm
(expr: s-nã ncãrligãm, s-nã nciupãm; s-n-acãtsãm la ntreatsiri); acãtsã
(expr: cãdzu greauã) eapa cu nãs; mi-acãtsai
(expr: dada-nj cãdzu greauã cu mini) tru paranomãlj; nu lu-acatsã mintea
(expr: nu-achicãseashti, nu aducheashti); s-acãtsã
(expr: sicã, dãmlusi) di mãnj sh-di cicioari; lu-acatsã
(expr: ãlj sta ghini) armatli; lj-acãtsã ghini
(expr: vidzu hãiri cu) minciuna; lãili stranji mi-acatsã
(expr: nj-sta ghini); apa nu lu-avea acãtsatã
(expr: nu lj-avea faptã ghini); mi-acatsã
(expr: mi fatsi s-vom) amarea; bãgarã s-acatsã aloaturli trã numtã
(expr: si sã ndreagã trã numtã); lu-acãtsarã dratslji di ureclji
(expr: s-nãiri multu, s-inãtusi multu, timusi multu); s-avea acãtsatã di peri
(expr: s-avea ncãrligatã, nciupatã); muljari tsi lj-acatsã mãna di tuti
(expr: shtii s-facã multi lucri, cu mãsturilji, lishor sh-cum lipseashti); s-afirea s-nu lj-acatsã luna
(expr: s-nu-agiungã noaptea-amãnat); nu lu-acãtsa loclu
(expr: nu putea si sta tu-un loc; nu-l tsãnea, nu lu-avea loclu); zboarãli a tali acãtsarã loc
(expr: avurã griutati, featsirã lucrul tsi lipsea); nj-spunea cã la izvur acãtsarã feata aestã
(expr: u ncãlicarã, u-ambãirarã); cãldãrusha easti-acãtsatã
(expr: s-arsi pri foc) cu lapti; biu unã scafã di yin shi lu-acãtsã
(expr: lu-andrãlãsi, l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga, lu mbitã); cum lu vidzu, acãtsã guvili
(expr: s-ascumsi); easti acãtsat cu mãyii
(expr: lj-si featsirã mãyi) di nu easti ghini; etc. etc.

§ acãtsat (a-cã-tsátŭ) adg acãtsatã (a-cã-tsá-tã), acãtsats (a-cã-tsátsĭ), acãtsati/acãtsate (a-cã-tsá-ti) – harea tsi u-ari un tsi easti acãtsat; tsi easti bãgat tu mãnã; loat, apucat, apcat, spindzurat, nchisit, etc.
{ro: agăţat, prins, ocupat}
{fr: accroché, attrapé, saisi, occupé}
{en: caught, occupied, started}
ex: suntu acãtsati (loati) cãljurli; cu mãnjli acãtsati (di lucru); ficiori acãtsats
(expr: a curi dadã avea cãdzutã greauã) Sãmbãta; tsi-ai di cãntsã acãtsat (mãrãnat)?

§ acãtsari/acãtsare (a-cã-tsá-ri) sf acãtsãri (a-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu acatsã cariva icã s-acatsã tsiva; loari, apucari, apcari, spindzurari, nchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a agăţa, de a prinde, de a ocupa; agăţare, prindere, ocupare}
{fr: action d’accrocher, d’attraper, de saisir, d’occuper}
{en: action of catching, of occupying, of starting}
ex: nã acãtsam cu acãtsarea; tãmbarea vrea acãtsari (spindzurari di penurã)

§ neacãtsat (nea-cã-tsátŭ) adg neacãtsatã (nea-cã-tsá-tã), neacãtsats (nea-cã-tsátsĭ), neacãtsati/neacãtsate (nea-cã-tsá-ti) – tsi nu easti acãtsat; tsi nu-ari lucru; niloat, neapucat, nispindzurat, ninchisit, etc.
{ro: care nu este agăţat (prins, ocupat); neagăţat}
{fr: qui n’est pas pris, qui ne pas attrapé; inoccupé, chômeur}
{en: who is not caught (occupied); unemployed}
ex: ãl leagã di doi calj neacãtsats (tsi nu eara acãtsats; dit irghilii); easti neacãtsat (nu-ari lucru, shadi tutã dzua)

§ neacãtsari/neacãtsare (nea-cã-tsá-ri) sf neacãtsãri (nea-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu-acatsã icã nu s-acatsã tsiva; niloari, neapucari, nispindzurari, ninchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a nu agăţa, de a nu prinde, de a nu ocupa}
{fr: action de ne pas attraper, de ne pas saisir, de ne pas occuper}
{en: action of not catching, of not occupying, of not starting}

§ acãtsãturã (a-cã-tsã-tú-rã) sf acãtsãturi (a-cã-tsã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva acatsã tsiva; atsea tsi ari acãtsatã un; apucãturã, hui, tabieti, nvets, hãri (uruti), etc.; (fig: acãtsãturã = (i) stihimã; (ii) itii, sibepi, furnjii; (iii) alatusi, nindriptati)
{ro: agăţătură, nărav}
{fr: prise, (mauvaise) manière}
{en: catch, grasp, bad habit}
ex: lj-aflai unã acãtsãturã (fig: furnjii)

§ discats (dis-cátsŭ) (mi) vb I discãtsai (dis-cã-tsáĭ), discãtsam (dis-cã-tsámŭ), discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) – scot (ljau, dipun, etc.) un lucru di-aclo iu easti acãtsat (spindzurat);
(expr: hiu discãtsat = nu-am lucru)
{ro: desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: décrocher}
{en: unhook, take down}
ex: discatsã-nj giuplu di pi penurã

§ discãtsat (dis-cã-tsátŭ) adg discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsats (dis-cã-tsátsĭ), discãtsati/discãtsate (dis-cã-tsá-ti) – (lucru) tsi easti scos di-aclo iu eara acãtsat; (loclu) di iu easti loat un lucru spindzurat; fui discãtsat
(expr: nu-avui lucru) tutã veara
{ro: desprins (de unde este agăţat)}
{fr: décroché}
{en: unhooked, taken down}

§ discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) sf discãtsãri (dis-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discatsã un lucru
{ro: acţiunea de a desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: action de décrocher}
{en: action of unhooking, of taking down}

{ro: acţiunea de a apuca, de a prinde, de a ajunge la timp, etc.; apucare, prindere, ajungere la timp, etc.}
{fr: action de saisir, de s’emparer de, etc.}
{en: action of seizing, of grabing, of catching, of getting, of being on time, etc.}
ex: cãmpul apucat (acãtsat) di somnu

§ apca-ri/apcare (ap-cá-ri) sf apcãri (ap-cắrĭ) – (unã cu apucari)

§ apucãturã (a-pu-cã-tú-rã) sf apucãturi (a-pu-cã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva apucã tsiva; atsea tsi apucã un; acãtsãturã, hui, tabieti, nvets, hãri (uruti), etc.
{ro: apucătură, obicei, nărav}
{fr: prise, (mauvaise) manière}
{en: grasp, catch; habit, bad behaviour}
ex: arali apucãturi (hui, hãri) vidzui la hilj-tu

§ neapucat (nea-pu-cátŭ) adj neapucatã (nea-pu-cá-tã), neapucats (nea-pu-cátsĭ), neapucati/neapucate (nea-pu-cá-ti) –
1: tsi nu easti acãtsat di cariva; tsi nu easti apruftusit tu oara tsi easti s-fugã; neacãtsat, neapruftusit, ninchisit, neahiursit, etc.;
2: numã tsi lj-u-aruts a cuiva tsi nu-l vrei dip (tsi nu vrei s-lu vedz dininti, tsi vrei s-lu lja neclu, tsi-l pitrets si s-ducã la drats, tu nec s-njargã, etc.); blãstimat, andihrist, etc.
{ro: neapucat, neprins, neajuns la timp, etc.; blestemat, afurisit, lua-l-ar dracul!}
{fr: qui n’est pas saisi, n’est pas emparé de, etc.; maudit; que le diable l’emporte!, qu’il s’en aille au diable!}
{en: who is not seized, not grabbed, not caught, etc.; cursed, damned; go to hell!}
ex: neapucata (blãstimata) va si s-mãritã; neapucata (blãstimata) di norã, tsi sh-nu sh-apucã!

§ neapcat (neap-cátŭ) adj neapcatã (neap-cá-tã), neapcats (neap-cátsĭ), neapcati/neapcate (neap-cá-ti) – (unã cu neapucat)
ex: s-plãteascã la hani berli a neapcatslor a lor bãrbats (a bãrbatslor a lor, s-lji lja neclu, si s-ducã la drats); mori, lai neapcatã (lai, blãstimatã, s-ti lja draclu)

§ neapucari/nea-pucare (nea-pu-cá-ri) sf neapucãri (nea-pu-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu s-apucã di tsiva; neacãtsari; neapruftusiri, ninchisiri, neahiursiri, etc.
{ro: acţiunea de a nu apuca, de a nu prinde, de a nu ajunge la timp, etc.; neapucare, neprindere, neajungere la timp, etc.}
{fr: action de ne pas saisir, de ne pas s’emparer, etc.}
{en: action of not seizing, of not grabing, of not catching, of not getting, of not being on time, etc.}

§ neapca-ri/neapcare (neap-cá-ri) sf neapcãri (neap-cắrĭ) – (unã cu neapucari)

1: ma multu i ma putsãn; multu-putsãn = tsi nu easti ni multu, ni putsãm ma aproapea tamam; aproapea di, deavãrliga di, ca, vãrã;
2: di multu tsi = di itia cã;
3: di multu = di-aoa sh-un chiro, di zãmani)
{ro: mult, foarte, mult timp}
{fr: beaucoup, trés, longtemps}
{en: much, very, long, for a long time}
ex: mi va multu; easti multu ghini la noi; scrii multu mushat; avea unã ayini multu (baea, vãrtos) bunã; imnash multu (un amar di cali, baea cali, lungu chiro); multu (vãrtos di, para-) analtu crescu tuts; di multu (di baea, di mal di chiro); om multu (vãrtos, baea) avut; di multu tsi (di itia cã) mi pãlãcãrsi, mi cãndãrsi s-mi duc cu el; multi shtii, multi va s-tradz; nu tricu multu, putsãn; ploaea tsi yini cu furtsati, nu tsãni multu; macã acãtsã pluinã, multu va tsãnã; atsel tsi alagã multu, va s-curmã curundu; cari lucreadzã shi tatsi, cama multu fatsi; zborlu dultsi, mult u-adutsi; macã-u tradz cioara multu, va s-arupã

§ dimultu (di-múl-tu) adv – di multu chiro; di-aoa sh-multu chiro
{ro: demult}
{fr: depuis longtemps}
{en: long (longtime) ago}
ex: pãrmitili di dimultu (di-aoa sh-multu chiro)

§ multimi/multime (mul-tí-mi) sf multinj(?) (mul-tínjĭ) – multsã oaminj adunats deadun tu-un loc; multi lucri (i yiets) di idyea soi i lugursiti cã au unã idyi hari; multeami, multeatsã, multsãmi, flumin, nãfamã, lumi, lao, plitizmo, plod, popul, pupul
{ro: mulţime, lume}
{fr: foule, multitude}
{en: crowd, multitude}
ex: multimi mari (lumi multã) nã featsi vizitã

§ multeami/multeame (mul-teá-mi) sf multenj(?) (mul-ténjĭ) – (unã cu multimi)
ex: cum va sã-nj ljartã Dumnidzã multeamea-a amãrtiilor (multili amãrtii) a meali?; ari multeami di (multu) fisulj

§ multeatsã (mul-teá-tsã) sf multets (mul-tétsĭ) – (unã cu multimi)

§ multsãmi/multsãme (mul-tsắ-mi) sf multsãnj (mul-tsắnjĭ) – (unã cu multimi)
ex: multsãmi mari (multã dunjai) nã featsi vizitã

§ multsãscu (mul-tsắs-cu) (mi) vb IV multsãi (mul-tsắĭ), multsam (mul-tsámŭ), multsãtã (mul-tsắ-tã), multsãri/multsãre (mul-tsắ-ri) – fac s-creascã numirlu di-atselj (atseali) tsi am (cu amintarea di paradz, amintarea di njits tu fumealji, etc. tra s-am ma multsã di cum aveam ma ninti); mi fac ma multu; crescu ca numir; anmultsãscu, nmultsãscu, crescu;
(expr: multsãscu dauã numiri; multsãscu un numir cu-un altu = l-fac s-creascã ma mari protlu numir di-ahãti ori cãt dzãtsi andoilu numir)
{ro: înmulţi}
{fr: multiplier}
{en: multiply}
ex: lumea s-multsã (s-featsi ma multã, criscu); s-bãneadzã, s-multsãrã dushmanjlji; s-multsascã cum multsãsc puljlji di-alghinj

§ multsãt (mul-tsắtŭ) adg multsãtã (mul-tsắ-tã), multsãts (mul-tsắtsĭ), multsãti/multsãte (mul-tsắ-ti) – tsi s-fac ma multsã di tsi eara; anmultsãt, nmultsãt, criscut
{ro: înmulţit}
{fr: multiplié}
{en: multiplied}

§ multsãri/multsãre (mul-tsắ-ri) sf multsãri (mul-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva s-multsashti; anmultsãri, nmultsãri, crishteari
{ro: acţiunea de a înmulţi; înmulţire, multiplicare}
{fr: action de multiplier; multiplication}
{en: action of multiplying; multiplication}

§ nmultsãscu (nmul-tsắs-cu) (mi) vb IV nmultsãi (nmul-tsắĭ), nmultsam (nmul-tsámŭ), nmultsãtã (nmul-tsắ-tã), nmultsãri/nmultsãre (nmul-tsắ-ri) – (unã cu multsãscu)
ex: avearea-a lor si nmultsa (crishtea); nmultsea-li aesti dauã numiri

§ nmultsãt (nmul-tsắtŭ) adg nmultsãtã (nmul-tsắ-tã), nmultsãts (nmul-tsắtsĭ), nmultsãti/nmultsãte (nmul-tsắ-ti) – (unã cu multsãt)
ex: (numirlu) doi nmultsãt cu (numirlu) trei fatsi shasi

§ nmultsãri/nmultsãre (nmul-tsắ-ri) sf nmultsãri (nmul-tsắrĭ) – (unã cu multsãri)

§ anmultsãscu (an-mul-tsắs-cu) (mi) vb IV anmultsãi (an-mul-tsắĭ), anmultsam (an-mul-tsámŭ), anmultsãtã (an-mul-tsắ-tã), anmultsãri/anmultsãre (an-mul-tsắ-ri) – (unã cu multsãscu)

§ anmultsãt (an-mul-tsắtŭ) adg anmultsãtã (an-mul-tsắ-tã), anmultsãts (an-mul-tsắtsĭ), anmultsãti/anmultsãte (an-mul-tsắ-ti) – (unã cu multsãt)

§ anmultsãri/anmultsãre (an-mul-tsắ-ri) sf anmultsãri (an-mul-tsắrĭ) – (unã cu multsãri)