{ro: îmbucătăţit, împărţit}
{fr: mis (cassé) en morceaux, tronçonné, divisé}
{en: cut (broken, etc.) into pieces, divided}

§ mbucãtsari/mbucãtsare (mbu-cã-tsá-ri) sf mbucãtsãri (mbu-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu un lucru s-fatsi cumãts (s-cumãtiseashti); cumãtisiri, mpãrtsãri
{ro: acţiunea de a îmbucătăţi, împărţi; îmbucătăţire, împărţire}
{fr: action de mettre (casser) en morceaux, de tronçonner, de diviser}
{en: action of cutting (breaking, etc.) into pieces, of dividing}

(expr: tsãnea vãrtos, cu tutã putearea tsi-avea); schin ningã schin crishtea, ndisats ca dintsãlj di cheaptini; bãgã cupanja pi dintsã (anapuda); dintsãlj a cheaptsãnjlor arãirã; a sfurlãljei a lui lj-bãgai doi dintsã; nu putui s-aravdu shi mi-arcai pi dintsã
(expr: mi tesh plãngãndalui mpadi pri pãnticã); si-nj mi-aruc pri dintsã
(expr: sã nchisescu s-plãngu, s-aurlu shi s-jilescu, tes mpadi cu fatsa nghios); acãtsã s-treamburã shi s-adarã guvojdi cu dintsãlj di fricã; acãtsarã s-da dintsãlj
(expr: s-lã treamburã dintsãlj di fricã i arcoari); tsi-ari ficiorlu, di ts-intrã ahãt tu dintsi?
(expr: di nu pots s-lu vedz?); sh-lo inima n dintsã
(expr: sh-featsi curai) tu soni, shi trapsi ndreptu la Dumnidzã sh-iu s-easã, s-easã!; nu-lj dau dinti albu
(expr: nu lu-alas s-facã cum va el, dupã caplu-a lui); s-nu-lj dãdeari feata nveastã, tuts prit dinti va-lj treacã
(expr: va-lj mãchilipseascã tuts, vã-lj vatãmã); nu-ari cu tsi si sh-arãdã dintsãlj

§ dintat (din-tátŭ) adg dintatã (din-tá-tã), dintats (din-tátsĭ), dintati/dintate (din-tá-ti) – tsi easti cu dintsã
{ro: dinţat}
{fr: denté}
{en: toothed, dented. jagged}

§ dintsos (din-tsósŭ) adg dintsoasã (din-tsŭá-sã), dintsosh (din-tsóshĭ), dintsoasi/dintsoase (din-tsŭá-si) – tsi ari dintsã mãri
{ro: dinţos}
{fr: avec de grandes dents}
{en: with large teeth}
ex: omlu dintsos (cu dintsãlj mãri) nu-ari hari

23: nji si dusi gura la ureaclji = nji sã featsi unã foami mari, hiu multu-agiun;
24: bag tu gurã; bag tsiva n gurã = mãc;
25: ljau nã gurã = mãc niheamã, unã mãshcãturã;
26: nj-curmu di la gurã = nu mãc cãt voi tra s-dau s-mãcã altu;
27: nji s-usucã gura = (i) mi-acatsã unã seati mari sh-mizi pot s-ashteptu s-beau tsiva; (ii) zburãscu multu, nji s-usucã gura di-ahãtã zburãri;
28: hiu cu suflitlu la gurã = (i) mizi pot s-adilj, mizi pot s-ljau anasi; (ii) nj-caftu arihatea dupã tsi fac un mari copus; (iii) hiu multu lãndzit shi etim sã-nj dau suflitlu, s-mor;
29: nj-adutsi suflitlu la gurã = nj-adutsi suflitlu la nari; chicusescu, mi nvirinã multu, mi cãrteashti multu cu-atseali tsi-nj fatsi, mi-adutsi tu-unã halã di nu shtiu tsi altu s-fac; nj-yini tu nãri;
30: agãrshescu di la mãnã pãn la gurã = agãrshescu multu agonja;
31: lj-u-astup gura; lj-u ncljid gura; lj-acats gura = l-fac s-tacã, nu lu-alas sã zburascã, l-fac s-nu poatã s-dzãcã vãr zbor;
32: nj-si lja gura; nu-nj s-avdi gura; u ncljish gura = amutsãscu, tac shi nu scot un zbor dit gurã;
33: ãlj ljau zborlu din gurã = (i) dzãc un zbor tamam atumtsea cãndu un altu easti etim s-lu dzãcã idyiul zbor; (ii) lj-talj zborlu, lj-curmu zborlu tra sã zburãscu mini;
34: mi lja gura pri dininti = zburãscu ninti ca s-mi minduescu trã tsi easti ghini s-dzãc, dzãc tsi nu lipsea s-dzãc, mi dau di padi cu atseali tsi dzãc;
35: nu-nj si dutsi pãnea la gurã; nu-nj si bagã n gurã = mãc fãrã orixi, nu ved hãiri di mãcarea tsi-u fac, escu nvirinat shi nu-am orixi tra s-mãc tsiva;
36: di gurã-gurã = di la om la om;
37: easti mash gura di nãs = nãs zburashti mash, s-alavdã sh-nu fatsi tsiva;
38: mi ljau dupã gura-a lui = fac ashi cum dzãtsi el, ashi cum mi urnipseashti;
39: ashteptu (sã-nj si da) n gurã; ashteptu pãnea n gurã; ashteptu s-nji cadã hica n gurã = voi s-li aflu tuti lucrili etimi, adrati, fãrã lucru; ashteptu sã-nj si da tuti lucrili fãrã tra s-fac tsiva trã eali;
40: ashteptu cu gura hãscatã = ashteptu cu multã nearãvdari, mizi pot s-ashteptu;
41: stau cu gura hãscatã = mi ciudusescu di-atseali tsi ved;
42: nj-alasã gura bali (apã) = zãlipsescu, nj-si fatsi mari orixi;
43: nu bag ghini n gurã; pãnã s-dishcljidz gura = dinãoarã, unãshunã, sticlu-aestu, pãnã s-dzãts “meau!”;
44: nj-alãxescu (nj-fac) gura = alãxescu atseali tsi mãc; alãxescu arada cu cari mãc mãcãrurli; nj-alãxescu nustimada tsi u-am ãn gurã;
45: va-nj badz gura sum nari = nu mi mealã dip;
46: gura-lj dzãtsi, narea-lj avdi = tsi zburashti cu boatsea apusã, tsi zburashti peagalea;
47: (dzãtsi) tsi-lj yini n gurã = (dzãtsi) tsi-lj treatsi prit minti, fãrã si s-mindueascã ghini;
48: canda ari jarlu n gurã = (om) tsi nu poati s-tsãnã un mistico;
49: ts-alasã gura lapti = zbor tsi s-dzãtsi cãndu cariva ari mari mirachi trã un lucru;
50: aurlu (zghilescu) cãt nji ncapi (nj-u poati) gura = aurlu cãt pot di vãrtos, cu boatsea cãt ma mari)
{ro: gură; bot; voce; etc.}
{fr: bouche; gueule; voix; etc.}
{en: mouth; voice; etc.}
ex: unã mãnãstiri cu nipãrtica tu mesi sh-cu calj alghi deavãrliga (angucitoari: gura); boatsea njicã sh-gura mari (angucitoari: tufechea); un arap cu gura dishcljisã (angu-citoari: cireaplu); nã featã cu mãnjli n gechi, u ljai mbratsã fãr s-u ntreghi, cu seati mari u bash ãn gurã, sh-ti saturi di laptili tsi-lj curã (angucitoari: plosca); nã bisearicã cu calj alghi (angucitoari: gura sh-dintsãlj); altu hascã gura sh-altu nchirdãseashti; di gurã s-bati caplu; cari sh-aveaglji gura, caplu-a lui sh-aveaglji; suntu shapti guri (fig: inshi); cãdzut tu gurã di lup
(expr: faptu afan); yin stiihiili s-nã lja gura (fig: boatsea); lu-agiumsirã cu gurã (yiu, tu banã); si-sh agiungã mã-sa cu gurã (yii, tu banã); atumtsea-lj vinji gura (zborlu, boatsea; expr: nchisi sã zburascã, nye); lji si lo gura
(expr: chiru boatsea; nu mata putu sã zburascã; dãmlusi); ari guri multi
(expr: oaminj tsi vor hrãniri, cilimeanj multsã); lj-acãtsã gura-a Hristolui
(expr: lji ncljisi gura; Hristolu nu-avu tsi s-dzãcã); cari u dishcljisi gura, nã palmã u-adrã
(expr: zburãscu multi, vruti sh-nivruti); nu-sh grescu cu gura
(expr: suntu ncãceats); ari gurã ficiorlu-aestu
(expr: zburashti multu, shtii sã zburascã; nu mi treatsi n gurã
(expr: nu mi zburashti di-arãu, nu mi cacuzburashti); ti ncãceash? tsi-asparsish gura?
(expr: l-zburãsh di-arãu? l-cacuzburãsh?); nã s-avea dusã gura la ureaclji di foami
(expr: nji s-avea faptã unã foami mari, earam multu-agiunj); nu bãgã tsiva n gurã
(expr: nu mãcã tsiva) di trei dzãli; pãn calu s-lja nã gurã
(expr: s-mãcã, s-pascã niheamã); ficiori tsi-ashteaptã n gurã
(expr: s-lã si da tuti etimi), ca tsiva pulj orghi; ashtipta cu gura hãscatã
(expr: cu nearãvdari) tuts, ca cireasha-atsea coapta; tu avlii eara nã fãntãnã, cu apã aratsi, cã bali ts-alãsa gura
(expr: zilipseai s-beai apã); lji s-avea uscatã gura
(expr: lj-eara multã seati); nu li bagã ghini n gurã
(expr: unãshunã, cãt ahiursi s-mãcã); nvirinat, cã nu-lj si bãga tsiva n gurã
(expr: cã nu-avea orixi dip); nu lã si dutsea pãnea la gurã
(expr: nu-avea orixi, nu para vrea s-mãcã), macã mãca ahoryea; nu-lj si bagã n gurã mãshcãturã di pãni
(expr: easti nvirinat sh-nu-lj yini s-mãcã, nu-ari chefi, nu-ari orixi); gura-a ta s-ti scadã sh-a lumiljei s-ti-alavdã; cari nu-l doari gura, tutã dzua matsinã; cari aurlã pravatos, gura-a lui va-l doarã; vai astuchi gura-a lumiljei?; gura chirii nu-nj caftã, ma nitsi cu chirii-i datã; sh-u nvitsã gura cu minciunj, shi s-va s-aspunã alihea, nu poati; s-nu ti saturi di gura-a lui, ahãntu bun om; lj-u scoasi amalmã prit gurã; cu gura oaspi sh-cu inima ts-u hearbi; gura lilici shi inima cirnici; di gurã s-bati caplu; gura nu caftã chirii ti zburãri; gura nu dzãtsi: nimal!; pãnã n gurã hiu sãtul; tsi-lj yini la cur, li dzãtsi la gurã; cu gura muntsãlj scolj; nu tsi intrã n gurã, ma tsi easi din gurã easti amãrtii; tsi easi din gurã easti-arãu, nu tsi badz; gura ndreadzi, gura-aspardzi; njicã-i sh-broasca, ma gurã mari ari; gura nu-ari sãturari, cãtu-lj dai, ahãt caftã

§ guritsã1 (gu-rí-tsã) sf guritsã (gu-rí-tsã) – gurã njicã; gurshoarã
{ro: guriţă}
{fr: petite bouche}
{en: small mouth}
ex: nu-lj s-avdi guritsa (gura-a lui njicã); ts-yinea s-lã sorghi guritsa

§ gurshoarã (gur-shĭŭá-rã) sf gurshori (gur-shĭórĭ) – (unã cu guritsã1)
ex: gurshoara (guritsa) lã si strãmbã

§ gurahan (gu-ra-hánŭ) sm, sf, adg gurahanã (gu-ra-há-nã), gurahanj (gu-ra-hánjĭ), gurahani/gurahane (gu-ra-há-ni) – tsi ari gura mari sh-aurlã vãrtos (tsi ari gura hani); ficior tsi plãndzi, njiureadzã sh-aurlã multu
{ro: cu gura mare; copil miorlâitor}
{fr: qui a une grande bouche; enfant pleurnicheur}
{en: with big mouth; whining child}

{fr: action de mordre}
{en: action of biting}
ex: greauã mãshcari-lj fatsi cãnili

§ mãshcari2/mãshcare (mãsh-cá-ri) sf mãshcãri (mãsh-cắrĭ) – dureari yii shi tãljitoasã tsi lu-agudeashti omlu iuva tu trup, dinãcali, ca unã sulã; giunglju, sulã, pundziri, amurtsãt, stihiptu, ntsãpãturã
{ro: junghi}
{fr: douleur soudaine et violente en un point du corps}
{en: short and sharp pain in some part of the body}
ex: easti lãndzitã, ari mãshcari (amurtsãt, giunglju)

§ mushcu1 (músh-cu) (mi) vb I mushcai (mush-cáĭ), mushcam (mush-cámŭ), mushcatã (mush-cá-tã), mushcari/mushcare (mush-cá-ri) – (unã cu mãshcu)
ex: s-nji mushcu mãnjli; giunarlji cãdzuts mushca tsara
(expr: murea turculinda-si pri tsarã); cãnili aestu mi mushcã; mushcai un mer; mi mushcã sharpili
(expr: cãdzui pri mãri cripãri, taxirãts); mi mushcã pãntica
(expr: mi doari pãntica); cãnili tsi-alatrã, nu ti mushcã

§ mushcat (mush-cátŭ) adg mushcatã (mush-cá-tã), mushcats (mush-cátsĭ), mushca-ti/mushcate (mush-cá-ti) – (unã cu mãshcat)
ex: l-vidzui cã eara ca mushcat di sharpi
(expr: multu cripat)

§ mushca-ri1/mushcare (mush-cá-ri) sf mushcãri (mush-cắrĭ) – (unã cu mãshcari1)
ex: unã mushcari di mer shi ocljilj acãtsarã sã-lj yinã; more, mushcari tsi-lj feci!

§ mushcari2/mushcare (mush-cá-ri) sf mushcãri (mush-cắrĭ) – (unã cu mãshcari2)

§ mãshcãturã (mãsh-cã-tú-rã) sf mãshcãturi (mãsh-cã-túrĭ) – cumata tsi pot s-arup dit un lucru (tsi s-mãcã) cãndu-l mãshcu cu dintsãlj; tutã mãcarea tsi poati si s-bagã nãoarã n gurã, si s-measticã shi si sã ngljitã; arana tsi armãni pi truplu-a unui dupã tsi easti mãshcat (di cãni, mushconj, etc.); soea cu cari sh-bagã cariva dintsãlj tra s-mãshcã; durearea tsi-aduchescu cãndu mi mãshcã (mi ntsapã) tsiva; mushcãturã; (fig:
1: mãshcãturã = (i) cumatã njicã cãt unã mãshcãturã, cumãticã; (ii) (easti) njic, putsãn, cãt unã mãshcãturã; expr:
2: nu bag mãshcãturã n gurã = nu mãc tsiva, stau agiun;
3: tri unã mãshcãturã di pãni = (lucra) tri dip tsiva, tri cãt s-bãneadzã;
4: nu-nj si bagã n gurã, mãshcãturã di pãni = nu-nj yini s-mãc; nu pot s-mãc di nvirinat tsi hiu; hiu multu nvirinat)
{ro: îmbucătură}
{fr: bouchée, morceau}
{en: mouthful, piece (of food)}
ex: tãlja sh-arca cãti nã mãshcãturã di pãni; mãcã nã mãshcãturã di pãni sh-un picurar; ti ari cãt nã mãshcãturã (fig: njic, putsãn, cãt unã mãshcãturã); mari mãshcãturã shi amaneti lj-avem ficiorlji; u featsirã mãshcãturi, mãshcãturi (fig: cumãts, cumãtits); loai nã mãshcãturã (cumatã njicã) di pãni; s-fure un di fratslji ma mãri, va-l mãc, unã mãshcãturã va-l fac; sãrglji s-lu ngljitã, ca nã mãshcãturã

§ mushcãturã (mush-cã-tú-rã) sf mushcãturi (mush-cã-túrĭ) – (unã cu mãshcãturã)
ex: lj-adrai tuts mushcãturi (fig: cumãts); pãngãnã easti mushcãtura di shoaric; loai nã mushcãturã di pãni ca s-nji frãngu foamea; mushcãturã nu bãgai tu gurã
(expr: nu mãcai dip tsiva)

§ mãshcãturicã (mãsh-cã-tu-rí-cã) sf mãshcãturits (mãsh-cã-tu-rítsĭ) – mãshcãturã njicã
{ro: îmbucătură mică}
{fr: petite bouchée}
{en: small mouthful}
ex: s-ti-aflarim tini dinãinti, nã mãshcãturicã va ti fac

§ mursic (múr-sicŭ) (mi) vb I mursicai (mur-si-cáĭ), mursicam (mur-si-cámŭ), mursicatã (mur-si-cá-tã), mursicari/mursicare (mur-si-cá-ri) – (unã cu mãshcu)

§ mursicat (mur-si-cátŭ) adg mursicatã (mur-si-cá-tã), mursicats (mur-si-cátsĭ), mursicati/mursicate (mur-si-cá-ti) – (unã cu mãshcat)

§ mursicari/mursicare (mur-si-cá-ri) sf mursicãri (mur-si-cắrĭ) – (unã cu mãshcari1)
ex: yeatsa tsi s-nu aibã shi tsiva pidipsiri sh-mursicari, nu ari trã videari (nu ari tu lumi)

§ mãshcãturedz (mãsh-cã-tu-rédzŭ) (mi) vb I mãshcãturai (mãsh-cã-tu-ráĭ), mãshcãturam (mãsh-cã-tu-rámŭ), mãshcãturatã (mãsh-cã-tu-rá-tã), mãshcãturari/mãshcãturare (mãsh-cã-tu-rá-ri) – bag mãcari n gurã sh-u mãc; u ngljit cu agunjii mãcarea din gurã; l-fac un lucru cumãts; mbuc, mãc, cumãtisescu; (fig: mi mãshcãturedz = (i) mi dishiledz, mi fac cumãts; (ii) nj-ljau zverca, li cãrtsãnescu di iuva)
{ro: îmbuca, îmbucătăţi}
{fr: emboucher, manger; morceler}
{en: gobble up, break up into pieces}
ex: mãshcãturats (mãcats) shi sculats-vã; nã mãshcãturãm (fig: nã dishilãm, nã misucupsim) cu binetslji di cãpestru; noi nã mãshcãturam ninga; s-frãmsi shi s-mãshcãturã (s-featsi cumãts, fudzi, sh-lo zverca) lamnja di-aclo; fudz di-aoa, mãshcãtureadzã-ti (cãrtsãnea-li, lja-ts zverca di-aoa, s-ti lja neclu)

§ mãshcãturat (mãsh-cã-tu-rátŭ) adg mãshcãturatã (mãsh-cã-tu-rá-tã), mãsh-cãturats (mãsh-cã-tu-rátsĭ), mãshcãturati/mãshcãturate (mãsh-cã-tu-rá-ti) – tsi easti bãgat ãn gurã; tsi easti mãcat; mbucat, mãcat
{ro: îmbucat, îmbucătăţit, mâncat}
{fr: embouché, mangé; morcelé}
{en: gobbled up; broken up into pieces}

§ mãshcãtura-ri/mãshcãturare (mãsh-cã-tu-rá-ri) sf mãshcãturãri (mãsh-cã-tu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva ambucã tsiva, mbucari, mãcari
{ro: acţiunea de a îmbuca, de a îmbucătăţi; îmbucare; îmbucătăţire}
{fr: action d’emboucher, de mettre en morceaux}
{en: action of gobbling up; of breaking into pieces}

§ sãrghit2 (sãr-ghítŭ) adg sãrghitã (sãr-ghí-tã), sãrghits (sãr-ghítsĭ), sãrghiti/sãrghite (sãr-ghí-ti) – (unã cu sãlãghit2)

§ sãrghiri2/sãrghire (sãr-ghí-ri) sf sãrghiri (sãr-ghírĭ) – (unã cu sãlãghiri2)

§ sãrgljescu2 (sãr-gljĭés-cu) (mi) vb IV sãrgljii (sãr-gljíĭ), sãrgljam (sãr-gljĭámŭ), sãrgljitã (sãr-gljí-tã), sãrgljiri/sãrgljire (sãr-gljí-ri) – (unã cu sãlãghescu2)
ex: featsi un semnu cu caplu amirãlu shi, cara s-sãrgljirã (hiumusirã) gilatslji, filii-filii lu scoasirã; s-sãrgljirã (s-hiumusirã) cãnjlji shi gap-gup s-mi-arupã; cari si sãrgljirã (hiumusirã) pri nãsi, fãsh-filii li scoasirã; sãrgljashti (s-hiumuseashti) atumtsea gionili cu zulãchili shi u-acatsã di yeacã pri mãyistrã; aslanjlji si sãrgljirã (s-hiumusirã, s-arcarã) pri cãpitan; si sãrgljirã (s-hiumusirã) cãnjlji shi-nj li mãcarã; io tora ti ved di cãndu ti sãrgljish (ti hiumusish) dupã nãsh; si sãrglji (ansãri, dusi agonja) sh-lu-anciupã di perci; si sãrglji (ansãri, s-hiumusi) di sh-u lo di gushi; dinãoarã sãrgljashti (u hiumuseashti, u-arucã) cheatra shi cãts ãlj lo, ãlj chisã; pushclja si sãrglji (s-arcã, s-hiumusi) s-acatsã vãrã numalj; sãrglji (ansãri, s-hiumusi) s-lu ngljitã, ca nã mãshcãturã; sãrgljirã (ansãrirã, s-hiumusirã) apoea, s-bãsharã cu amirãlu shi s-agãrshirã tuti fãrmatsli; ficiorlu dusi sã sãrgljascã (s-lj-alasã, s-lji scoatã, s-lji ducã) taha s-pascã caljlji; sãrglji (ansãri, s-hiumusi) di u bãshe shi u bãgã s-aspunã cum ãlj chiru dintr-oclji; furã sãrgljits (alãsats) sã s-toarnã la vatrã-lã; cara sãrgheashti (lj-azmutsã) cãnjlji dupã el, nu vidzu cum fudzi di-aclo; va ti sãrgljim eara tu eta di nghios; ascherea, dinãoarã sãrgljirã shi lu-acãtsarã; s-sãrgljirã (s-hiumusirã) cãnjlji shi-nj li mãcarã; sãrglja-ti (hiumusea-ti, arucã-ti) pãnã acasã; sãrgljashti brãnlu
(expr: caftã itii tra si s-hiumuseascã pri cariva, sã ncaci)

§ sãrgljit2 (sãr-gljítŭ) adg sãrgljitã (sãr-gljí-tã), sãrgljits (sãr-gljítsĭ), sãrgljiti/sãrgljite (sãr-gljí-ti) – (unã cu sãlãghit2)

§ sãrgljiri2/sãrgljire (sãr-gljí-ri) sf sãrgljiri (sãr-gljírĭ) – (unã cu sãlãghiri2)

(expr: va lu-astalj n cali); oaspitslji s-tãljarã
(expr: s-curmarã tra s-mata yinã); l-tãljarã furlji (fig: l-vãtãmarã); shidea la measã shi tãlja groasi
(expr: s-alãvda, s-mãrea); fã cum ãts talji caplu
(expr: fã tsi vrei, cum tsã treatsi prit minti); lj-tãlja sh-caplu a avutlui (shtia sh-avutlu cum s-facã); s-pats arãulu ma nu-ts talji
(expr: ma s-nu-aducheshti ghini); talj-u tini (fig: lja tini apofasea), tsi-ashtseptsã; s-lu talji, nu spuni

§ tãljat (tã-ljĭátŭ) adg tãljatã (tã-ljĭá-tã), tãljats (tã-ljĭátsĭ), tãljati/tãljate (tã-ljĭá-ti) – dispãrtsãt (cu unã hãlati ghini struxitã) tu dauã i ma multi cumãts; (fig: tãljat = tsi-lj s-ari tãljatã chealea di la putsã; tsi-lj s-ari faptã suneti; uvreu, turcu)
{ro: tăiat; tăiat împrejur}
{fr: coupé, tué; circoncis}
{en: cut; circumcised}
ex: cu tãpoarili tãljats (fig: vãtãmats); nãpoi! tãljats (fig: cu putsa tãljatã) di turtsã!; tu chirolu a tãljatslor (fig: a uvreilor); atsel di-aclo easti tãljat (fig: uvreu, turcu)

§ tãljari/tãljare (tã-ljĭá-ri) sf tãljeri (tã-ljĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-talji tsiva
{ro: acţiunea de a tăia; tăiere}
{fr: action de couper, de trancher}
{en: action of cutting}
ex: s-hibã bunã trã tãljari

§ nitãljat (ni-tã-ljĭátŭ) adg nitãljatã (ni-tã-ljĭá-tã), nitãljats (ni-tã-ljĭátsĭ), nitãljati/nitãljate (ni-tã-ljĭá-ti) – nidispãrtsãt (cu unã hãlati ghini struxitã) tu dauã i ma multi cumãts; (fig: nitãljat = tsi nu-lj s-ari tãljatã chealea di la putsã; tsi nu-lj-s-ari faptã suneti; tsi nu easti uvreu)
{ro: netăiat}
{fr: qui n’est pas coupé}
{en: uncut}
ex: cu perci nitãljati (lundzi, tsi nu li ari tãljati)

§ nitãljari/nitãljare (ni-tã-ljĭá-ri) sf nitãljeri (ni-tã-ljĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-talji tsiva
{ro: acţiunea de a nu tăia}
{fr: action de ne pas couper}
{en: action of not cutting}

§ tãljitos (tã-lji-tósŭ) adg tãljitoasã (tã-lji-tŭá-sã), tãljitosh (tã-lji-tóshĭ), tãljitoasi/tãljitoase (tã-lji-tŭá-si) – tsi talji ghini; tsi easti ghini truxit; tãljos, sturyisit; (fig: tãljitos = tsi ari unã minti pirã, yii, easpirã; hitru, easpir, pirã)
{ro: tăios}
{fr: coupant, tranchant; aiguisé, sagace}
{en: cutting, sharp (edge)}
ex: dinti tãljitos (tsi talji ghini mãshcãtura); tãljitos cap ai
(expr: ai cap mintimen, dishteptu; eshti om tsi-lj talji caplu, mintea)

§ tãljos (tã-ljĭósŭ) adg tãljoasã (tã-ljĭŭá-sã), tãljosh (tã-ljĭóshĭ), tãljoasi/tãljoase (tã-ljĭŭá-si) – (unã cu tãljitos)

§ tãljiturã (tã-lji-tú-rã) sf tãljituri (tã-lji-túrĭ) – tãljarea tsi-lj s-ari faptã a unui lucru; urma (arana) alãsatã di-unã tãljari; loclu iu s-ari tãljatã un lucru; partea cutsutlui tsi talji; (fig: tãljiturã (di munti) = surpu, surpãturã, hauã, himã, aripidinã (di munti)
{ro: tăietură}
{fr: coupure; entaille; bord escarpé}
{en: cut, gash; steep slope, cliff}
ex: lu-aradi nã lishoarã tãljiturã; avea armasã tu tãljitura di tsupatã nã scãrpã; sh-featsi unã tãljiturã adãncã; tãljitura (fig: haua, surpul) a muntilui