20: gumarlu la numtã nu s-cljamã = nu cljenj s-tsã yinã n casã, nu ti fats oaspi cu oaminj nibunj, nipilixits; nu fats hãiri cu oaminj tsi nu s-uidisescu trã lucrul tsi tsã lu-ai tu minti;
21: l-bãgãm pri gumar = l-featsim di-arshini dinintea-a laolui (ca tu chirolu veclju cãndu unã muljari nitinjisitã eara bãgatã pri-un gumar sh-priimnatã cu tãmpãnãlu prit hoarã);
22: macã lu schinj gumarlu, s-ashteptsã bishinj; nu-l cãrtea gumarlu, s-nu beasã = cãndu-l cãrteshti omlu arãu, s-nu ti-ashteptsi s-ai parti di lucri buni;
23: cari s-ameasticã prit gumari, clutsãts vai mãcã = zbor tsi s-dzãtsi tr-atselj tsi vor s-facã alishvirishi cu oaminj strãnghi, cari-ashteaptã fapti buni, ghinets, di la oaminj arãi;
24: gumarlu shi shtii pãhnia = shi shtii omlu di-iu yini, di iu lj-easti soea, shtii si-sh sta lu loclu-a lui, s-nu s-tindã ma diparti dicãt s-fatsi;
25: canda tini ti featsi Stãmãria sh-mini gumara? = him isea, cã sh-dolji him oaminj, amintats di-unã muljari;
26: la usha-a ta sã psuseascã gumarlu? = ca deapoea s-pistipseascã lumea cã tini-l vãtãmash shi s-ti bagã s-lu pãlteshti?;
27: nu poati a gumarlui, poati a sãmarlui; gumarlu ftiseashti, sumarlu agudeashti = zbor tsi s-dzãtsi tr-atsel cari, atumtsea cãndu nu poati s-da pri-atsel tsi lipseashti, da pri un altu tsi nu-ari vãrnã stepsu; di itia cã nu poati s-pidipseascã pi-atsel tsi stipseashti, sh-ca s-lji treacã inatea, omlu agudeashti un tsi nu-lj stipseashti;
28: gumarlu sapã loclu shi tut pi nãs lu-arucã = s-dzãtsi tr-atsel tsi s-agudeashti singur;
29: nj-lu leg gumarlu di par = mi asiguripsescu di-un lucru, di loclu tsi lu-am chiola;
30: s-mãshcã gumarlji, arãu va-nj njargã = semnu arãu, sh-nu va-nj njargã lucrili ambar;
31: ãnj fitã gumara = mi hãrsescu di un lucru njic, cã avui tihi, cã amintai tsiva tsi nu-ahãrzeashti mari lucru, tsi nu fatsi caishti tsi;
32: gumar cu leamni = un gumar ncãrcat cu-unã furtii di leamni)
{ro: măgar, măgăriţă}
{fr: âne, anesse}
{en: donkey}
ex: coarni am shi bou nu hiu, am sumar, nu hiu gumar, imnu shi scriu, shi dascal nu-nj hiu (angucitoari: zmelciul); caprã nitsi gumar earam, coarni shi sumar aveam (angucitoari: zmelciul); s-bat gumarlji tu pãhnii xeanã; gumarlu shi shtii pãhnia; mi-aleg ca gumarlu tu oi
(expr: nu hiu ca-alantsã di deavãrliga); u ligã ca gumarlu pri punti
(expr: u tsãni pi-a lui, strãmbã, nu sh-alãxeashti mintea); s-adrã ca tatãl a gumarilor
(expr: si ngrãshe multu); ti-adrash ca atsel (ca gumarlu) a orghilor; nj-adusi trei gumari cu leamni
(expr: trei gumari ncãrcats cu leamni); la poarta-a fucãrãlui psusi gumarlu; nu-l voi dip cã easti un gumar
(expr: om fãrã-arshini; niprãxit, abrashcu)

§ gumãrsescu (ghu-mãr-sés-cu) (mi) vb IV gumãrsii (ghu-mãr-síĭ), gumãrseam (ghu-mãr-seámŭ), gumãrsitã (ghu-mãr-sí-tã), gumãrsiri/gumãrsire (ghu-mãr-sí-ri) – prusvulsecu pri cariva cu purtarea tsi lj-u fac, tãsh canda easti un gumar
{ro: măgări}
{fr: (s’)insulter, offenser quelqu’un en le traitant comme un âne}
{en: insulting somebody by treating him like a donkey}
ex: l-gumãrsii, lj-dzãsh multi

§ gumãrsit (ghu-mãr-sít) (mi) adg gumãrsitã (ghu-mãr-sí-tã), gumãrsits (ghu-mãr-sítsĭ), gumãrsiti/gumãrsite (ghu-mãr-sí-ti) – prusvulsit di cariva tsi s-ari purtatã cu el dip canda eara un gumar
{ro: măgărit}
{fr: offensé par un traitement reçu comme celui donné à un âne}
{en: insulted by a treatment received similar to that reserved for a donkey}

§ gumãrsiri/gumãrsire (ghu-mãr-sí-ri) sf gumãrsiri (ghu-mãr-sírĭ) – atsea tsi fatsi un cãndu s-poartã cu cariva tãsh canda easti un gumar
{ro: acţiunea de a măgări; măgărire}
{fr: action d’offenser quelqu’un en le traitant comme un âne}
{en: action of insulting somebody by treating him like a donkey}

§ gumãric (ghu-mã-rícŭ) sm, sf gumãricã (ghu-mã-rí-cã), gumãrits (ghu-mã-rítsĭ), gumãritsi/gu-mãritse (ghu-mã-rí-tsi) – gumar njic; gumãrici, gumãrãts
{ro: măgăruş}
{fr: ânon}
{en: small donkey}
ex: ansãri niheamã ca gumãritsa

§ gumãrici (ghu-mã-rícĭŭ) sm, sf gumãrici/gumãrice (ghu-mã-rí-ci), gumãrici (ghu-mã-rícĭ), gumãrici/gumãrice (ghu-mã-rí-ci) – (unã cu gumãric)
ex: ncãlicai gumãricilu

§ gumãrãts (ghu-mã-rắtsŭ) sm, sf gumãrãtsã (ghu-mã-rắ-tsã), gumãrãts (ghu-mã-rắtsĭ), gumãrãtsi/gumãrãtse (ghu-mã-rắ-tsi) – (unã cu gumãric)

§ gumãrar (ghu-mã-rárŭ) sm gumãrari (ghu-mã-rárĭ) – atsel tsi ari vrundida-a gumarlor; atsel tsi dutsi gumarlji
{ro: cel ce ari grije or conduce măgarii}
{fr: celui qui prends soin ou conduit les ânes}
{en: the one who takes care or leadz the donkeys}

§ gumãrlãchi/gumãrlãche (ghu-mãr-lắ-chi) sf gumãrlắchi (gu-mãr-lắchĭ) – purtari urutã tsi sh-u-adutsi cu-atsea faptã di gumari
{ro: măgărie}
{fr: ânerie}
{en: foolish act or remark}
ex: aestã tsi-nj featsish easti mari gumãrlãchi; featsi nã gumãrlãchi di-nj cripa suratea di-arshini

§ gumãrescu (ghu-mã-rés-cu) adg gumãreascã (ghu-mã-reás-cã), gumãreshtsã (ghu-mã-résh-tsã), gumãreshti (ghu-mã-résh-ti) – ca di gumar; dãngã; dãnglãrã
{ro: măgăresc}
{fr: d’âne}
{en: foolish, like (of) a donkey}
ex: fapti gumãreshti

§ gumãrishcu (ghu-mã-rísh-cu) adg gumã-rishcã (ghu-mã-rísh-cã), gumãrishtsã (ghu-mã-rísh-tsã), gumã-rishti (ghu-mã-rísh-ti) – (unã cu gumãrescu)
ex: purni gumã-rishti (gumãreshti, ca di gumar), purni di Bosna

§ gumãreash-ti/gumãreashte (ghu-mã-reásh-ti) adv – ca di gumar
{ro: măgăreşte}
{fr: en âne, comme un âne}
{en: like a donkey}

§ gumarangath (ghu-ma-rán-gathŭ) sn gumarangathi/gumaran-gathe (ghu-ma-rán-ga-thi) – unã soi di earbã tsi creashti tu agri, locuri virani, uboari, mardzina di cãljuri, etc., cu truplu sãnãtos sh-disfaptu, mplin di schinj, cu frãndzã hãrãxiti tsi au ca dintsã cu schini di mardzini, cu lilici aroshi, albi icã galbini, adunati ca tufitsi tu-un tas; schin, chingher, schinlu-a tarlui, ciun, mãrãtsini, pãljur
{ro: mărăcine (spin) măgăresc}
{fr: ronce que les baudets mangent}
{en: spiny plumles thistle}
ex: gumarlu tu gumarangathi sh-greclu tu grãdinã xeanã

{ro: măricică}
{fr: grandelette}
{en: big but not that big}

§ mãrescu (mã-réscu) (mi) vb IV mãrii (mã-ríĭ), mãream (mã-reámŭ), mãritã (mã-rí-tã), mãriri/mãrire (mã-rí-ri) – fac ma mari di cum eara; crescu; (fig: mi mãrescu = mi cãmãrusescu (mi-alavdu) cu tsi am sh-cu tsi fac; mi trag (ca pri) mari; etc.)
{ro: mări, creşte, lăuda}
{fr: grandir, agrandir, glorifier, être fier, se vanter, s’enorgueillir}
{en: enlarge, increase, boast, brag, glorify, pride oneself}
ex: mãrii (l-feci ma mari) uborlu cu dauã urghii; di cara s-mãreascã (creascã); gura sã s-mãreascã (si s-facã ma mari; icã fig: si s-alavdã); voi un gioni s-mi mãrescu (fig: s-mi cãmãrusescu, s-mi-alavdu cu el); mãri (criscu) multu ficiorlu; s-mãreashti (fig: s-alavdã) para multu; numa-a lui va s-u mãrim (fig: s-u alãvdãm, s-u fãtsem cunuscutã) trã eta-a etilor; mãrea (fig: dzã zboarã di-alãvdari, alavdã) Dumnidzãlu

§ mãrit1 (mã-rítŭ) adg mãritã (mã-rí-tã), mãrits (mã-rítsĭ), mãriti/mãrite (mã-rí-ti) – cari s-featsi ma mari; criscut
{ro: mărit, crescut, lău-dat, onorat}
{fr: grandi, agrandi, loué, glorifié, enorgueilli}
{en: enlarged, increased, praised, glorified, made to be proud}
ex: ficior mãrit (criscut); Varsami, mãritlu (fig: alãvdatlu) celnic; mãrite (fig: multu mare, alãvdate) amirã!; mãrite (fig: multu mare shi alãvdat) Dumnidzã!; mãritã (fig: alãvdatã) easti numa-a lui!; mãrit (fig: fudul, pirifan) s-aspuni

§ mãriri/mãrire (mã-rí-ri) sf mãriri (mã-rírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu un lucru (s-)mãreashti (creashti, s-fatsi ma mari)
{ro: acţiunea de a mări, de a lăuda; creştere, mărire, slavă, lăudare}
{fr: action de grandir, d’agrandir, de louer, de s’enorgueillir, de glorifier}
{en: action of enlarging, of increasing, of boasting, of bragging, of glorifying}
ex: amintã sh-aveari sh-mãriri (fig: alãvdari, anami); ljartã-mi, Doamne, cãndu va s-agiundzi la mãrirea-a ta

§ mãrilji/mãrilje (mã-rí-lji) sf mãrilj (mã-ríljĭ) –
1: tinjia (alãvdarea) tsi-lj s-adutsi a atsilui tsi easti mãrit cã featsi un lucru di-anami; harea tsi u-ari atsel tsi easti mãrit (alãvdat); doxã, falã, anami;
2: zborlu cu cari-lj si greashti a unui om mari (pãshe, vãsilje, domnu, etc.); doamne, afendilja-a ta
{ro: glorie, mărire, mărime, renume; domnia ta, majestate}
{fr: grandeur, gloire, louange, renommée; altesse, majesté}
{en: glory, pride, arrogance, greatness, fame; your highness, majesty}
ex: l-avea datã tuti mushutetsli shi bunetsli a loclui: aveari, mãrilji shi sãnãtati; u chirum mãrilja (fala); va s-tsã scadz multu mãrilja (anamea); vor sã spunã mãrilja di altãoarã; dzãlili di mãrilji (falã) a strãaushlor; mãrilji (doxã) al Dumnidzã; mãrilji (doxã) a tsia, Doamne; gaea nu zbura cu tsiniva di mãrilji; lu-arãseashti mãrilja (alãvdarea, fala, anamea); mãrilja a ta (doamne) nu avush un frati?; nu, mãrilja-a ta (nu, doamne); cum s-va, mãrilja-a ta (cum s-vrei tini, doamne)

§ mãreatsã (mã-reá-tsã) sf mãrets (mã-rétsĭ) – atsea hari tsi u-ari omlu cari s-mãreashti, s-cãmãruseashti; fuduleatsã, fudulii, fudulichi, fudulãchi, pirifanji, dãilãchi, dãilichi, cãmarã
{ro: mândrie}
{fr: fierté, hauteur, orgueil}
{en: pride, arrogance}
ex: mushatilor armãni mãreatsa (pirifanja) cum lã prindi; tradzi mãrets (pirifãnj, fudulets) multi; mari mãreatsã (fuduleatsã, pirifanji) ari pri nãs

§ mãimar (mãĭ-márŭ) sm, adg mãimari (mãĭ-márĭ) – masturlu ma marli pristi tuts alantsã masturi; cari easti cap di masturi; (mastur) bun tsi lj-acatsã mãna la tuti; mastur, maimar, marlu
{ro: meşter-şef, şef, şef de lucrători; arhitect}
{fr: maître-ouvrier; chef d’artisans, supérieur; architecte}
{en: head worker, head, boss; architect}
ex: mãimar (ma marli) s-hiu, ãnj dzãsirã

§ maimar (maĭ-márŭ) sm, adg maimari (maĭ-márĭ) – (unã cu mãimar)

§ marlu (már-lu) sm pl(?) – (unã cu mãimar)
ex: ma marlu cãndu sh-la fatsa; demunlu atsel marlu; amirãlu atsel marlu