{ro: faţă}
{fr: face, visage}
{en: face}
ex: patru frats si ved ãn fatsã, shi nu pot tra si s-acatsã (angucitoari: chiushadzlji); mi-aspilai tu mãnj sh-tu fatsã; lji s-arsi fatsa (prosuplu) di soari; ari nã fatsã mushatã; ma ghini s-arushascã dicãt sã ngãlbineascã fatsa; fatsa-a muntilui (partea-lj di nafoarã tsi s-veadi, cu loclu pri cari creashti virdeatsa) eara tutã acupiritã di neauã; arucã nã fatsã di misali; al pap Mitre unã fatsã lj-fudzea, altã-lj yinea (fig: alãxea vidzuta, hroma-a fatsãljei); geamurli din hoarã aruca fãts, fãts (fig: hromi, hromi, arãdz) di lunjinã; Bacola fãts, fãts scutea (fig: sh-alãxea opsea, hroma-a fatsãljei); tu fatsã unã-ts zburashti, shi dinãpoi altã-ts crueashti; om cu doauã fãts
(expr: ipucrit); ts-u dzãc ãn fatsã; lu scoasi di oara-aestã cu fatsa albã
(expr: lu-ascãpã sh-lu-aspusi n fatsa-a lumiljei cã easti fãrã stepsu); fatsa-a laclui s-mina di vimtu; macã lã dai fatsã
(expr: ma s-lj-alash s-facã tsi vor) a ficiorlor ti ncalicã pri gushi; oaspili-ts easti unã fatsã lai
(expr: easti om lai, arãu); iu ti-adunash cu-atsel fatsã lai?
(expr: om slab, andihristu, tihilai?); nu tsi-easti-arshini, fatsã-aroshi?
(expr: nearushinate?); mutrea cãmeasha pi fatsã
(expr: partea di dininti); sh-arcã fãtsli mpadi
(expr: chiru tutã-arshinea tsi-avea)

§ nfãtsishedz (nfã-tsi-shĭédzŭ) (mi) vb I nfãtsishai (nfã-tsi-shĭáĭ), nfãtsisham (nfã-tsi-shĭámŭ), nfãtsishatã (nfã-tsi-shĭá-tã), nfãtsishari/nfãtsishare (nfã-tsi-shĭá-ri) – aduc sh-aspun tsiva n fatsa-a unui; pãrãstisescu, pãrãstãsescu, aspun, alãncescu, alincescu, fãnirusescu, furnisescu
{ro: (se) înfăţişa, (se) prezenta, apare}
{fr: (se) présenter, représenter, apparaître}
{en: present (oneself), represent, appear}
ex: cum vinji, lji nfãtsishe (lj-aspusi) umuluyiili a frati-sui; ni si nfãtsishe (nji s-aspusi, nji s-alãnci) dadã-mea

§ nfãtsishat (nfã-tsi-shĭátŭ) adg nfãtsishatã (nfã-tsi-shĭá-tã), nfãtsishats (nfã-tsi-shĭátsĭ), nfãtsishati/nfãtsi-shate (nfã-tsi-shĭá-ti) – tsi s-dutsi shi s-aspuni n fatsa-a unui; tsi s-alãnceashti n fatsã; pãrãstisit, pãrãstãsit, aspus, alãncit, alincit, fãnirusit, furnisit
{ro: înfăţişat, prezentat, apărut}
{fr: présenté, représenté, apparu}
{en: presented (oneself), represented, appeared}

§ nfãtsishari/nfãtsishare (nfã-tsi-shĭá-ri) sf nfãtsisheri (nfã-tsi-shĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu si nfãtsishadzã tsiva i cariva; pãrãstisiri, pãrãstãsiri, aspuneari, alãnciri, alinciri, fãnirusiri, furnisiri
{ro: acţiunea de a (se) înfăţişa, de a (se) prezenta, de a apare; înfăţişare, prezentare, apariţie}
{fr: action de (se) présenter, de représenter, d’apparaître}
{en: action of presenting (oneself), of representing, of appearing}

(expr: cãt s-lj-agiungã, cãt loc va s-lja sãrma tu stumahi)?; cãndu mi minduescu cãt lucru am, mi-acatsã heavra
(expr: canda lãndzidzãscu); acãtsat casã
(expr: loat casã cu nichi)?; pri mini mi-acatsã
(expr: ãnchisi s-mi doarã) tu lingurici; li mãcã! si-lj s-acatsã!
(expr: s-lj-armãnã tu grumadz); cu nãs nu putem s-n-acãtsãm
(expr: s-nã ncãrligãm, s-nã nciupãm; s-n-acãtsãm la ntreatsiri); acãtsã
(expr: cãdzu greauã) eapa cu nãs; mi-acãtsai
(expr: dada-nj cãdzu greauã cu mini) tru paranomãlj; nu lu-acatsã mintea
(expr: nu-achicãseashti, nu aducheashti); s-acãtsã
(expr: sicã, dãmlusi) di mãnj sh-di cicioari; lu-acatsã
(expr: ãlj sta ghini) armatli; lj-acãtsã ghini
(expr: vidzu hãiri cu) minciuna; lãili stranji mi-acatsã
(expr: nj-sta ghini); apa nu lu-avea acãtsatã
(expr: nu lj-avea faptã ghini); mi-acatsã
(expr: mi fatsi s-vom) amarea; bãgarã s-acatsã aloaturli trã numtã
(expr: si sã ndreagã trã numtã); lu-acãtsarã dratslji di ureclji
(expr: s-nãiri multu, s-inãtusi multu, timusi multu); s-avea acãtsatã di peri
(expr: s-avea ncãrligatã, nciupatã); muljari tsi lj-acatsã mãna di tuti
(expr: shtii s-facã multi lucri, cu mãsturilji, lishor sh-cum lipseashti); s-afirea s-nu lj-acatsã luna
(expr: s-nu-agiungã noaptea-amãnat); nu lu-acãtsa loclu
(expr: nu putea si sta tu-un loc; nu-l tsãnea, nu lu-avea loclu); zboarãli a tali acãtsarã loc
(expr: avurã griutati, featsirã lucrul tsi lipsea); nj-spunea cã la izvur acãtsarã feata aestã
(expr: u ncãlicarã, u-ambãirarã); cãldãrusha easti-acãtsatã
(expr: s-arsi pri foc) cu lapti; biu unã scafã di yin shi lu-acãtsã
(expr: lu-andrãlãsi, l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga, lu mbitã); cum lu vidzu, acãtsã guvili
(expr: s-ascumsi); easti acãtsat cu mãyii
(expr: lj-si featsirã mãyi) di nu easti ghini; etc. etc.

§ acãtsat (a-cã-tsátŭ) adg acãtsatã (a-cã-tsá-tã), acãtsats (a-cã-tsátsĭ), acãtsati/acãtsate (a-cã-tsá-ti) – harea tsi u-ari un tsi easti acãtsat; tsi easti bãgat tu mãnã; loat, apucat, apcat, spindzurat, nchisit, etc.
{ro: agăţat, prins, ocupat}
{fr: accroché, attrapé, saisi, occupé}
{en: caught, occupied, started}
ex: suntu acãtsati (loati) cãljurli; cu mãnjli acãtsati (di lucru); ficiori acãtsats
(expr: a curi dadã avea cãdzutã greauã) Sãmbãta; tsi-ai di cãntsã acãtsat (mãrãnat)?

§ acãtsari/acãtsare (a-cã-tsá-ri) sf acãtsãri (a-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu acatsã cariva icã s-acatsã tsiva; loari, apucari, apcari, spindzurari, nchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a agăţa, de a prinde, de a ocupa; agăţare, prindere, ocupare}
{fr: action d’accrocher, d’attraper, de saisir, d’occuper}
{en: action of catching, of occupying, of starting}
ex: nã acãtsam cu acãtsarea; tãmbarea vrea acãtsari (spindzurari di penurã)

§ neacãtsat (nea-cã-tsátŭ) adg neacãtsatã (nea-cã-tsá-tã), neacãtsats (nea-cã-tsátsĭ), neacãtsati/neacãtsate (nea-cã-tsá-ti) – tsi nu easti acãtsat; tsi nu-ari lucru; niloat, neapucat, nispindzurat, ninchisit, etc.
{ro: care nu este agăţat (prins, ocupat); neagăţat}
{fr: qui n’est pas pris, qui ne pas attrapé; inoccupé, chômeur}
{en: who is not caught (occupied); unemployed}
ex: ãl leagã di doi calj neacãtsats (tsi nu eara acãtsats; dit irghilii); easti neacãtsat (nu-ari lucru, shadi tutã dzua)

§ neacãtsari/neacãtsare (nea-cã-tsá-ri) sf neacãtsãri (nea-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu-acatsã icã nu s-acatsã tsiva; niloari, neapucari, nispindzurari, ninchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a nu agăţa, de a nu prinde, de a nu ocupa}
{fr: action de ne pas attraper, de ne pas saisir, de ne pas occuper}
{en: action of not catching, of not occupying, of not starting}

§ acãtsãturã (a-cã-tsã-tú-rã) sf acãtsãturi (a-cã-tsã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva acatsã tsiva; atsea tsi ari acãtsatã un; apucãturã, hui, tabieti, nvets, hãri (uruti), etc.; (fig: acãtsãturã = (i) stihimã; (ii) itii, sibepi, furnjii; (iii) alatusi, nindriptati)
{ro: agăţătură, nărav}
{fr: prise, (mauvaise) manière}
{en: catch, grasp, bad habit}
ex: lj-aflai unã acãtsãturã (fig: furnjii)

§ discats (dis-cátsŭ) (mi) vb I discãtsai (dis-cã-tsáĭ), discãtsam (dis-cã-tsámŭ), discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) – scot (ljau, dipun, etc.) un lucru di-aclo iu easti acãtsat (spindzurat);
(expr: hiu discãtsat = nu-am lucru)
{ro: desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: décrocher}
{en: unhook, take down}
ex: discatsã-nj giuplu di pi penurã

§ discãtsat (dis-cã-tsátŭ) adg discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsats (dis-cã-tsátsĭ), discãtsati/discãtsate (dis-cã-tsá-ti) – (lucru) tsi easti scos di-aclo iu eara acãtsat; (loclu) di iu easti loat un lucru spindzurat; fui discãtsat
(expr: nu-avui lucru) tutã veara
{ro: desprins (de unde este agăţat)}
{fr: décroché}
{en: unhooked, taken down}

§ discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) sf discãtsãri (dis-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discatsã un lucru
{ro: acţiunea de a desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: action de décrocher}
{en: action of unhooking, of taking down}

{en: action of sinking, of plunging, of deepening}

§ adãncari/adãn-care (a-dãn-cá-ri) sf adãncãri (a-dãn-cắrĭ) – fãtsearea-a unui lucru tra s-hibã ma adãncos; adãntsiri, ahãndusiri, ahundusiri, hãndãcusiri, afundusiri, fundusiri, afundari, vutsiri
{ro: adâncire}
{fr: approfondissement}
{en: deepening}
ex: adãncarea-a njiluiriljei al Dumnidzã

§ adãntsimi/adãntsime (a-dãn-tsí-mi) sf adãntsinj (a-dãn-tsínjĭ) – harea tsi u-ari un lucru cari easti adãncos; dipãrtarea di la fatsa di nsus la fundul a lucrului; ahãndami
{ro: adâncime}
{fr: profondeur}
{en: depth}
ex: vãrnu nu shtii adãntsimea a amariljei

§ adãncos2 (a-dãn-cósŭ) adv – adãnca, adanca, afunda, afunducos, ahãndos, ahanda, ahãnda, andãca, etc.; (fig: adãncos = cu zboarã ghini minduiti, mintimeni)
{ro: adânc}
{fr: profondément}
{en: deep, deeply}
ex: sta shi greashti adãncos

§ adãnca (a-dãn-cá) adv – (unã cu adãncos2)
ex: lj-avea intratã unã luschidã adânca (ahãndos); s-sãparem adãnca (ahãndos), va dãm di apã; omlu aestu zburashti adãnca
(expr: cu zboarã ghini minduiti); suschirã adãnca (ahãndos); un dor nã loa adãnca; ãl hipsi adãnca

§ adanca (a-dan-cá) adv – (unã cu adãncos2)
ex: cãt ma putea adanca

§ andãca (an-dã-cá) adv – (unã cu adãncos2)

§ danca (dan-cá) adv – (unã cu adãncos2)
ex: cãravea cãdzu danca (ahãnda) tu fundu

§ danga (dan-gá) adv – (unã cu adãncos2)
ex: pri un murmintu danga (ahãnda) dishcljis

§ dãnca (dãn-cá) adv – (unã cu adãncos2)

ex: un cãrlig lungu di cornu adãrat; adãratã cu mãnushitsili a ljei; niveasti shi feati adãrati
(expr: ndreapti mushat, ncundiljati)

§ adrari/adrare (a-drá-ri) sf adrãri (a-drãrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-adarã tsiva; fãtseari
{ro: acţiunea de a face, de a construi; facere, construire}
{fr: action de faire, d’arranger, de construire}
{en: action of doing, of making, of constructing}
ex: adrarea-a ligucearlor

§ adãrari/adãrare (a-dã-rá-ri) sf adãrãri (a-dã-rãrĭ) – (unã cu adrari)
ex: multã adãrari
(expr: ndridzeari) sh-fatsi

§ neadrat (nea-drátŭ) adg neadratã (nea-drá-tã), neadrats (nea-drátsĭ), neadrati/neadrate (nea-drá-ti) – tsi nu easti adrat; nifaptu;
(expr: lemnu neadrat = lemnu nipilichisit, niciuplit)
{ro: nefăcut}
{fr: qui n’est pas fait}
{en: not done}
ex: lemnul neadrat easti eftin

§ neadãrat (nea-dã-rátŭ) adg neadãratã (nea-dã-rá-tã), neadãrats (nea-dã-rátsĭ), neadãrati/neadãrate (nea-dã-rá-ti) – (unã cu neadrat)

§ neadurat (nea-du-rátŭ) adg neaduratã (nea-du-rá-tã), neadurats (nea-du-rátsĭ), neadurati/neadurate (nea-du-rá-ti) – (unã cu neadrat)
ex: eara lemnu neadurat (nilucrat)

§ neadra-ri/neadrare (nea-drá-ri) sf neadrãri (nea-drãrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-adarã tsiva; nifãtseari
{ro: acţiunea de a nu face}
{fr: action de ne pas faire}
{en: action of not doing}

§ neadãra-ri/neadãrare (nea-dã-rá-ri) sf neadãrãri (nea-dã-rãrĭ) – (unã cu neadrari)

§ adãrãturã (a-dã-rã-tu-rã) sf adãrãturi (a-dã-rã-turĭ) – lucru adrat, anãltsat; lucrãturã, adãrãmintu, binai
{ro: lucrătură, clădire, operă}
{fr: bâtisse, manoeuvre, façon}
{en: building, wor-king}

§ adãrãmintu (a-dã-rã-mín-tu) sn adãrãminti/adãrãminte (a-dã-rã-min-ti) – binã, binai, acareti, casã; lucru adrat
{ro: lucrare, operă, imobil, clădire}
{fr: immeuble, edifice, oeuvre}
{en: building, work}

§ adrãmintu (a-drã-mín-tu) sn adrãmin-ti/adrãminte (a-drã-mín-ti) – (unã cu adãrãmintu)
ex: un adrã-mintu di stranji

§ apuadar (a-pŭa-dárŭ) vb I apuadrai (a-pŭa-dráĭ), apuadram (a-pŭa-drámŭ), apuadratã (a-pŭa-drá-tã), apua-drari/apuadrare (a-pŭa-drá-ri) – bitisescu di-adrari un lucru caritsido
{ro: termina un lucru oarecare}
{fr: finir de faire une chose quelconque}
{en: finish doing something undefined}
ex: carishti tsi va apuadarã

§ apuadrat (a-pŭa-drátŭ) adg apuadratã (a-pŭa-drá-tã), apuadrats (a-pŭa-drátsĭ), apuadrati/apuadrate (a-pŭa-drá-ti) – tsi ari bitisitã di-adrari un lucru caritsido
{ro: terminat un lucru oarecare}
{fr: fini de faire une chose quel-conque}
{en: finished doing something undefined}

§ apuadra-ri/apuadrare (a-pŭa-drá-ri) sf apuadrãri (a-pŭa-drãrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu apuadari un lucru
{ro: acţiunea de a termina un lucru oarecare}
{fr: action de finir de faire une chose quelconque}
{en: action of finishing doing something undefined}

§ dizdar (diz-dárŭ) (mi) vb I dizdãrai (diz-dã-ráĭ), dizdãram (diz-dã-rámŭ), dizdãratã (diz-dã-rá-tã), dizdãrari/dizdãrare (diz-dã-rá-ri) – li fac lucrili s-hibã ashi cum eara ninti di-adrarea-a lor; scot luguriili (giuvairli, stranjili mushati, stuliili, etc.) tsi li portu sh-cu cari mi ndreg tra s-aspun ma mushat; disfac
{ro: (se) dezgăti}
{fr: (se) déparer}
{en: strip the ornaments; spoil the beauty}
ex: tutã dzua altã casaveti nu-ari ma s-adarã (sã ndreadzi) shi s-dizdarã (shi-sh scoatã lucrili cu cari sã ndreadzi)

§ dizdãrat (diz-dã-rátŭ) adg dizdãratã (diz-dã-rá-tã), dizdãrats (diz-dã-rátsĭ), dizdãrati/dizdãrate (diz-dã-rá-ti) – tsi fu faptu s-hibã ashi cum eara lucrul ninti di-adrarea-a lui; tsi sh-ari scoasã luguriili cu cari sã ndreapsi omlu s-aspunã ma mushat; disfaptu
{ro: dezgătit}
{fr: déparé}
{en: who has stripped its ornaments; has spoiled its beauty}

§ dizdãra-ri/dizdãrare (diz-dã-rá-ri) sf dizdãrãri (diz-dã-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva s-dizdarã; disfãtseari
{ro: acţiunea de a (se) dezgăti}
{fr: action de (se) déparer}
{en: action of stripping the ornaments; of spoiling the beauty}

§ priadar (pri-a-dárŭ shi prea-dárŭ) (mi) vb I priadrai (pri-a-dráĭ shi prea-dráĭ), priadram (pri-a-drámŭ shi prea-drámŭ), priadratã (pri-a-drá-tã shi prea-drá-tã), priadrari/priadrare (pri-a-drá-ri shi prea-drá-ri) – l-fac diznou un lucru; l-fac s-hibã cum eara ninti
{ro: reface}
{fr: refaire}
{en: redo, remake}

§ priadrat (pri-a-drátŭ shi prea-drátŭ) adg pri-adratã (pri-a-drá-tã shi prea-drá-tã), priadrats (pri-a-drátsĭ shi prea-drátsĭ), priadrati/priadrate (pri-a-drá-ti shi prea-drá-ti) – faptu diznou
{ro: refăcut}
{fr: refait}
{en: redone, remade}

§ priadra-ri/priadrare (pri-a-drá-ri shi prea-drá-ri) sf priadrãri (pri-a-drắrĭ shi prea-drắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-priadarã tsiva
{ro: acţiunea de a reface}
{fr: action de refaire}
{en: action of redoing, of remaking}

§ atseari/atseare (a-tseá-ri) sf atseri (a-tsérĭ) – (unã cu adutsiri)

§ aducã (a-dú-cã) sf fãrã pl – adutseari, undziri
{ro: asemănare}
{fr: ressemblance}
{en: similarity}

§ aducãturã (a-du-cã-tú-rã) sf aducãturi (a-du-cã-túrĭ) – purtari bunã, areu, praxi, hui
{ro: conduită, purtare}
{fr: conduite, manière}
{en: behavior, manners}
ex: el ari aducãturã (purtari bunã, prãxi buni)

§ apuaduc (a-pŭa-dúcŭ) vb III shi II apuadush (a-pŭa-dúshĭŭ), apuadutseam (a-pŭa-du-tseámŭ), apuadusã (a-pŭa-dú-sã), apua-dutsiri/apuadutsire (a-pŭa-dú-tsi-ri) shi apuadutseari/adutseare (a-pŭa-du-tseá-ri) – aduc cu mini ma multu (di cãt lipseashti); lj-u tornu mintea sh-lu fac s-mindueascã ca mini; lu-adar si sh-alãxeascã pistea (si s-facã di pistea-a mea); l-cãndãrsescu, lu-anduplic
{ro: aduce aproape în întregime, convinge, converti}
{fr: apporter (presque) intégralement; convaincre, convertir}
{en: bring (almost) completely, convince, convert}
ex: s-lu apuaduc (s-lu fac s-mindueascã ca mini, s-lj-u tornu mintea)

§ apuadus (a-pŭa-dúsŭ) adg apuadusã (a-pŭa-dú-sã), apuadush (a-pŭa-dúshĭ), apuadusi/apuaduse (a-pŭa-dú-si) – tsi-lj s-ari turnatã mintea; tsi fu cãndãrsit si sh-alãxeascã pistea; cãndãrsit, anduplicat

§ apuadutsiri/apuadutsire (a-pŭa-dú-tsi-ri) sf apuadutsiri (a-pŭa-dú-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva easti apuadus; cãndãrsiri, nduplicari

§ apuadutseari/apuadutseare (a-pŭa-du-tseá-ri) sf apuadutseri (a-pŭa-du-tsérĭ) – (unã cu apuadutsi-ri)

§ neapuadus (nea-pŭa-dúsŭ) adg neapuadusã (nea-pŭa-dú-sã), neapuadush (nea-pŭa-dúshĭ), neapuadusi/neapuaduse (nea-pŭa-dú-si) – tsi nu poati s-hibã nduplicat; tsi nu-lj si toarnã lishor mintea; tsi nu-ari prãxi buni; neanduplicat, niprãxit, arãu
{ro: inflexibil, rău crescut, rău}
{fr: inflexible, mal élevé, méchant}
{en: inflexible, ill-mannered, bad}
ex: soacrã arauã, neapuadusã shi turcã

§ neapudus (nea-pu-dúsŭ) adg neapudusã (nea-pu-dú-sã), neapudush (nea-pu-dúshĭ), neapudusi/neapuduse (nea-pu-dú-si) – (unã cu neapuadus)

§ neapudutsiri/neapudutsire (nea-pu-dú-tsi-ri) sf neapudutsiri (nea-pu-dú-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva easti neapudus; atsea tsi ari atsel tsi nu-ari prãxi buni (purtari bunã)
{ro: purtare proastă}
{fr: mauvaise conduite}
{en: poor conduct}

{ro: nesimţit}
{fr: insensible, indolent}
{en: insensitive, indolent}
ex: easti un om neaduchit (tsi nu-l mealã di-alantsã, tsi dzãc i tsi fac)

§ neaduchiri/neaduchire (nea-du-chí-ri) sf neaduchiri (nea-du-chírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu aducheashti; atsea tsi s-fatsi cãndu cariva fatsi un lucru shi nu-l mealã di tsi minduescu alantsã; niduchiri, neachicãsiri
{ro: acţiunea de a nu înţelege, de a fi nesimţit}
{fr: action de ne pas comprendre, de ne pas sentir}
{en: action of not understanding, of not feeling for others}

§ nea-ducheari/neaducheare (nea-du-chĭa-ri) sf neaducheri (nea-du-chĭérĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ neaduchiti/neaduchite (nea-du-chí-ti) adv – (cu pripuzitsia “pi” nãinti) tsi fatsi tsiva fãrã tra s-hibã aduchit
{ro: pe nesimţite}
{fr: insensiblement}
{en: imper-ceptibly}
ex: intrã pri neaduchiti (fãrã s-lu-aducheascã cariva)

§ aduchitor (a-du-chi-tórŭ) adg aduchitoari/aduchitoare (a-du-chi-tŭá-ri), aduchitori (a-du-chi-tórĭ), aduchitoari/aduchitoare (a-du-chi-tŭá-ri) – un tsi-aducheashti, tsi sãmti, angucitor, mintimen, etc.
{ro: înţelegător, simţitor}
{fr: sagace, sensible}
{en: wise man, one who can understand (feel, guess)}
ex: easti-un om aduchitor (tsi aducheashti lishor, tsi sãmti)

§ aduchiturã (a-du-chi-tú-rã) sf aduchituri (a-du-chi-túrĭ) – aduchiri, sãmtsãri, mintiminilji
{ro: pricepere, înţelegere}
{fr: sagacité, comprehension}
{en: wisdom, understanding}

§ duchescu (du-chĭés-cu) (mi) vb IV shi II duchii (du-chíĭ), ducheam (du-chĭamŭ), duchitã (du-chí-tã), duchiri/duchire (du-chí-ri) shi ducheari/ducheare (du-chĭa-ri) – (unã cu aduchescu)
ex: ducheam un dor di sini; easti un om tsi nu s-ducheashti; duchescu multu ghini; amãnat duchi lumea tsi easti; atumtsea duchii cari easti Gardani; tãmpãna s-bats, nu ducheashti cãndu doarmi; duchii cãndu vinjish; cara-l duchi, lu-acumpãrã; lj-bãtu fatsa ma nu s-duchi; easti di doauã oauã, nu s-ducheashti

§ duchit (du-chítŭ) adg duchitã (du-chí-tã), duchits (du-chítsĭ), duchiti/duchite (du-chí-ti) – (unã cu aduchit)
ex: s-ducheashti troarã vulpea, cã nu-ari ma duchitã

§ duchiri/du-chire (du-chí-ri) sf duchiri (du-chírĭ) – (unã cu aduchiri)
ex: vãrnu nu-avea ahãtã duchiri ca el

§ ducheari/ducheare (du-chĭa-ri) sf ducheri (du-chĭérĭ) – (unã cu aduchiri)

§ niduchit (ni-du-chítŭ) adg niduchitã (ni-du-chí-tã), niduchits (ni-du-chítsĭ), niduchiti/niduchite (ni-du-chí-ti) – (unã cu neaduchit)
ex: niduchitã (fãrã s-u-aducheascã vãr, nisãmtsitã) fudzi din casã; anj di dzãli niduchit bãnã tu hoara-a noastrã; bre, lae, niduchitã!

§ niduchiri/niduchire (ni-du-chí-ri) sf niduchiri (ni-du-chírĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ niducheari/niducheare (ni-du-chĭa-ri) sf niducheri (ni-du-chĭérĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ duchitor (du-chi-tórŭ) adg duchitoari/duchitoare (du-chi-tŭá-ri), duchitori (du-chi-tórĭ), duchitoari/duchitoare (du-chi-tŭá-ri) – (unã cu aduchitor)

§ duchiturã (du-chi-tú-rã) sf duchituri (du-chi-túrĭ) – (unã cu aduchiturã)

ex: armãnã agnãndipseashti (mutreashti ca di diparti la unã armãnã)

§ agnãndipsit (agh-nãn-dip-sítŭ) adg agnãndipsitã (agh-nãn-dip-sí-tã), agnãndipsits (agh-nãn-dip-sítsĭ), agnãndipsiti/agnãndipsite (agh-nãn-dip-sí-ti) – (unã cu agnãn-ghipsit)

§ agnãndipsiri/agnãndipsire (agh-nãn-dip-sí-ri) sf agnãndipsiri (agh-nãn-dip-sírĭ) – (unã cu agnãnghipsiri)