|
|
ea…
ea… (diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz shi zboarãli tsi nchisescu cu diftongul ia… shi yia/yea...; [adutsem aminti cã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997) s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea; mash ndauã zboarã pot s-facã exceptsii]
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãchia…
chia… (un diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz zboarãli tsi nchisescu cu diftongul chea… . [adutsem aminti cã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997): (i) s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea (mash ndauã zboarã va facã exceptsii) shi (ii) trã zboarãli tsi au dauãli bots i shi a scriati deadun, aesti bots va s-avdã ahoryea (tu dauã silabi) ca i-ĭá. Ma nghios va dãm mash ndauã exempli di-ahtãri zboarã, la cari va s-adãvgãm zburãrea: “scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar”, cu pitritseari la scriarea cu chea]
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãcia…
cia… (un diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz zboarãli tsi nchisescu cu diftongul cea… . [adutsem aminti cã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997): (i) s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea (mash ndauã zboarã va facã exceptsii) shi (ii) trã zboarãli tsi au dauãli bots i shi a scriati deadun, aesti bots va s-avdã ahoryea (tu dauã silabi) ca i-ĭá. Ma nghios va dãm ma multi exempli di-ahtãri zboarã, la cari va s-adãvgãm zburãrea: “scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar”, cu pitritseari la scriarea cu cea]
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãghia…
ghia… (un diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz zboarãli tsi nchisescu cu diftongul ghea… (shi yea...); [adutsem aminti cã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997): (i) s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea (mash ndauã zboarã va facã exceptsii) shi (ii) trã zboarãli tsi au dauãli bots i shi a scriati deadun, aesti bots va s-avdã ahoryea (tu dauã silabi) ca i-ĭá; ma nghios va dãm mash ndauã exempli di-ahtãri zboarã, la cari va s-adãvgãm zburãrea: “scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar”, cu pitritseari la scriarea cu ghea]
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãgia…
gia… (un diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz zboarãli tsi nchisescu cu diftongul gea… (shi ea...); [adutsem aminti cã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997): (i) s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea (mash ndauã zboarã va facã exceptsii) shi (ii) zboarãli tsi au dauãli bots i shi a scriati deadun, aesti bots va s-avdã ahoryea (tu dauã silabi) ca i-ĭá. Ma nghios va dãm ma multi exempli di-ahtãri zboarã, la cari va s-adãvgãm zburãrea: “scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar”, cu pitritseari la scriarea cu gea (icã ea)]
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãia…
ia… (ĭá) – (diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz shi zboarãli tsi nchisescu cu diftongul ea… shi yia/yea...; [adutsem aminti cã scriarea cu ia a diftongului ia/ea nu fu aprucheatã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997) iu s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea (mash ndauã zboarã, neaspusi atumtsea, va poatã s-facã exceptsii)]
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãni2…
ni2… (ní) prifixu nigativ: (i) cãtivãrãoarã scriat “ne” (cãndu easti naintea-a boatsiljei “a”; vedz zboarãli tsi nchisescu cu “nea…”) shi (ii) cãndu zborlu cu prifixu “ni” nu s-aflã ma nghios, vedz zborlu fãrã prifixu shi dã-lj unã noimã nigativã (anapuda) – zborlu ni/ne tsi s-bagã, di-aradã, nãintea-a substantivilor shi a adgictivilor partitsipiali (tsi dipun dit verbi) sh-aspuni cã noima-a “zborlui cu prifixu” easti tamam anapuda di-atsea cu noima-a “zborlui fãrã prifixu”; bunãoarã, zborlu “nibun” ari noima “tsi nu easti bun, tsi easti arãu, slab”. Noti: (1) Tachi Papahagi, tu dictsiu-narlu-a lui (padz. 882), nã dzãtsi cã aestu prifixu s-aflã sh-nãinti-a altor zboarã, ca, bunãoarã, tu zboarãli: ninjilãos, nioaspi, nisãtul, niputãndalui, etc., ma nu poati si s-aflã tu alti zboarã ca: nidultsi, nigros, nilai, niveardi, etc. Prifixul “ni” nu s-aflã vãrãoarã nãintea-a verbilor: bunãoarã, cu tuti cã avem adgictivlu partitsipial nidurnjit, nu s-dzãtsi vãrãoarã nidormu (s-dzãtsi nu dormu). (2) Di-aradã, Papahagi lu scrii prifixul alichit di zborlu di cari tsãni; ma tu dictsiunar, el lu scrii dispãrtsãt. Bunãoarã, zborlu aspus tu dictsiunar ahoryea ca “ni-bãshat” (tra sã-lj da noima) easti scriat tu exemplul dat (unãshunã dupã noima datã) ca “nibãshat”. Aestã u fatsi mash tra s-li aleagã zboarãli tsi au prifixul “ni” (ca nioaspi, bunãoarã) di zboarãli tsi nchisescu di-aradã cu “ni” (ca nicuchir, bunãoarã). (3) Papahagi lu ngrãpseashti prifixul totna “ni”: sh-atumtsea cãndu boatsea “i” s-avdi lungã (easti vucalã) sh-atumtsea cãndu s-avdi shcurtã (easti semivucalã). Tu dictsiunarlu-a nostru, noi u-alãxim aestã scriari, cã ngrãpsim dupã nomurli astãsiti la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997) cari dzãc: (i) cãndu zborlu tsi yini dupã prifixul “ni” nu nchiseashti cu boatsea “a”, atumtsea, boatsea “i” a prifixului “ni” s-avdi lungã (easti vucalã), prifixul fatsi unã silabã ahoryea “ni” shi aestã silabã si scrii alichitã di zbor; (ii) cãndu zborlu tsi yini dupã prifixul “ni” nchiseashti cu boatsea “a”, atumtsea, boatsea “i” a prifixului “i” s-avdi shcurtã (easti semivucalã), prifixul “ni” s-alãxeashti tu prifixu “ne”, sh-deadun cu boatsea “a” ditu nchisita-a zborlui, silaba “nia” (cu diftongul “ia/ea”) si ngrãpseashti “nea”; (iii) avem shi ndauã exceptsii iu prifixul armãni “ni” sh-atumtsea cãndu zborlu nchiseashti cu boatsea “a”: prota, zboarã iu boatsea “i” a prifixului “ni” s-avdi lungã (easti vucalã), cu tuti cã zborlu tsi yini dupã el ahiurseashti cu boatsea “a”, sh-deapoea, zboarãli iu prifixul “ni” s-avdi di-aradã cu semivucala “i” ma scriitorlu va s-aspunã maxus cã boatsea “i” s-avdi lungã (ca vucalã), ca tu-unã puizii, bunãoarã cãndu ritmul a versului u caftã.
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãnyea…
yea… (diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz shi zboarãli tsi nchisescu cu diftongul yia… (shi ia/ea...); [adutsem aminti cã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997) s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea; mash ndauã zboarã va facã exceptsii]
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãyia…
yia… (un diftongu tsi s-aflã tu nchisita-a zboarãlor) – vedz zboarãli tsi nchisescu cu diftongul yea… (shi ia/ea...); [adutsem aminti cã la Simpozionlu di Standardizari a Scriariljei Armãneascã di Bituli (1997): (i) s-astãsi nomlu ca diftongul ia/ea si sã ngrãpseascã ea (mash ndauã zboarã va facã exceptsii) shi (ii) zboarãli tsi au dauãli bots i shi a scriati deadun, aesti bots va s-avdã ahoryea (tu dauã silabi) ca i-ĭá; ma nghios va dãm mash ndauã exempli di-ahtãri zboarã la cari va s-adãvgãm zburãrea: “scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar”, cu pitritseari la scriarea cu yea.
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã