cãtrani/cãtrane (cã-trá-ni) sf cãtrãnj (cã-trắnjĭ) – lucru lai (ca pisa) shi suptsãri-muzgos (faptu dit cãrbunj, pecurã i untulemnul scos dit loc); pisã, chisã, pecurã, smolã; (fig:
1: cãtrani = scutidi, ntunearic greu;
2: (stranji) di cãtrani = (stranji) lãi di jali;
3: cãtrani (adg) = (i) cãtran, catran, curbisit, stuhinat, (ii) om arãu, palju-om, astrãchit, andihristu)
{ro: catran, smoală; beznă, întuneric; nenorocire}
{fr: goudron, poix liquide; repoussant, répugnant; ténèbres; malheureux}
{en: tar, asphalt; repugnant}
ex: lu umsirã cu cãtrani (pisã) shi-lj deadirã foc; cu barba lai, cãtrani; ahãntu cãtrani (fig: lai, curbisitã, agnusoasã) lj-si pãrea; fudzi cãtrani nvirinat; tinireatsã lai di cãtrani (fig: curbisitã); cãsmetea-a mea di cãtrani (fig: curbisitã); easti mushatã cãtranea (fig: andihrista)
§ cãtran (cã-tránŭ) adg cãtranã (cã-trá-nã), cãtranj (cã-tránjĭ), cãtra-ni/cãtrane (cã-trá-ni) – tsi s-aflã tu-unã halã greauã (di jali, di dureari, di nvirinãri, etc.); tsi ari mash cripãri shi taxirãts; cãtrani, catran, piscatran, piscãtran, cãtrãnit, mãrat, marat, corbu, curbishan, curbusit, morvu, mbogru, cacomir, buisit, vãpsit, lai, tihilai, shcret, pisusit, stuhinat, distihipsit, distihisit, lupusit, buisit, chisusit, etc.
{ro: nenorocit, sărman}
{fr: infortuné, malheureux, misérable, maudit}
{en: unfortunate, poor, miserable}
ex: cãtranlu (cãtranea di, corbul di) gioni fudzi tu xeani; nsoarã-ts hiljlu, lea cãtrano (mãratã)! iu easti mã-ta, lea cãtrano (andihristã)!
§ catran (ca-tránŭ) adg catranã (ca-trá-nã), catranj (ca-tránjĭ), catrani/catrane (ca-trá-ni) – (unã cu cãtran)
ex: vrutlu-atsel, catranlu (maratlu) vrut
§ cãtrãnescu (cã-trã-nés-cu) (mi) vb IV cãtrãnii (cã-trã-níĭ), cãtrãneam (cã-trã-neámŭ), cãtrãnitã (cã-trã-ní-tã), cãtrãniri/cãtrãnire (cã-trã-ní-ri) – dau (nvupsescu) cu cãtrani; cãtrãnsescu, cãtãrnãsescu, pisusescu; (fig: cãtrãnescu = (i) mãrinedz, curbisescu, stuhinedz; (ii) (mi) fac lai ca di cãtrani. anapud, andihristu)
{ro: cătrăni; nenoroci}
{fr: goudronner; pester, maudire, rendre (devenir) malheureux}
{en: coat with tar; curse, make someone (become) unhappy}
§ cãtrãnit (cã-trã-nítŭ) adg cãtrãnitã (cã-trã-ní-tã), cãtrãnits (cã-trã-nítsĭ), cãtrãniti/cã-trãnite (cã-trã-ní-ti) – dat cu cãtrani; cãtrãnsit, cãtãrnãsit, pisusit; (fig: cãtrãnit = cãtran, piscãtran, corbu, curbisit, marat, stuhinat, etc.)
{ro: smolit, cătrănit; nenorocit}
{fr: enduit de goudron; rendu malheureux, infortuné}
{en: coated with tar; unfortunate}
ex: furlu fudzi cãtrãnit (mplin di cãtrani)
§ cãtrãniri/cãtrãnire (cã-trã-ní-ri) sf cãtrãniri (cã-trã-nírĭ) – dari cu cãtrani; cãtrãnsiri, cãtãr-nãsiri, pisusiri; (fig: cãtrãniri = curbisiri, stuhinari)
{ro: acţiunea de a smoli, de a cătrăni; smolire, cătrănire}
{fr: action d’enduire de goudron; de rendre (devenir malheureux}
{en: coat with tar}
§ cãtrãnar (cã-trã-nárŭ) adg cãtrãnari (cã-trã-nárĭ) – tsi fatsi cãtranea (dit cãrbunj i untulemnu scos dit loc); (fig: cãtrãnar = om ftoh sh-di-arãzgã nibunã)
{ro: care face catran}
{fr: goudronnier}
{en: tar-maker}
§ cãtrãnsescu (cã-trãn-sés-cu) (mi) vb IV cãtrãnsii (cã-trãn-síĭ), cãtrãnseam (cã-trãn-seámŭ), cãtrãnsitã (cã-trãn-sí-tã), cãtrãnsiri/cãtrãnsire (cã-trãn-sí-ri) – (unã cu cãtrã-nescu)
§ cãtrãnsit (cã-trãn-sítŭ) adg cãtrãnsitã (cã-trãn-sí-tã), cãtrãnsits (cã-trãn-sítsĭ), cãtrãnsiti/cãtrãnsite (cã-trãn-sí-ti) – (unã cu cãtrãnit)
§ cãtrãnsiri/cãtrãnsire (cã-trãn-sí-ri) sf cãtrãnsiri (cã-trãn-sírĭ) – (unã cu cãtrãniri)
§ cãtãrnãsescu (cã-tãr-nã-sés-cu) (mi) vb IV cãtãrnãsii (cã-tãr-nã-síĭ), cãtãr-nãseam (cã-tãr-nã-seámŭ), cãtãrnãsitã (cã-tãr-nã-sí-tã), cãtãrnãsi-ri/cãtãrnãsire (cã-tãr-nã-sí-ri) – (unã cu cãtrãnescu)
ex: s-cãtãrnãsi (fig: s-featsi anapud, andihristu) di nu va s-mi-ascultã; lu cãtãrnãsii (fig: lu-afurisii), lu blãstimai
§ cãtãrnãsit (cã-tãr-nã-sítŭ) adg cãtãrnãsitã (cã-tãr-nã-sí-tã), cãtãrnãsits (cã-tãr-nã-sítsĭ), cãtãrnãsiti/cãtãrnãsite (cã-tãr-nã-sí-ti) – (unã cu cãtrãnit)
ex: a, lai cãtãrnãsite! (fig: blãstimate!)
§ cãtãrnãsiri/cãtãrnãsire (cã-tãr-nã-sí-ri) sf cãtãrnãsiri (cã-tãr-nã-sírĭ) – (unã cu cãtrãniri)
§ piscatran (pis-ca-tránŭ) adg piscatranã (pis-ca-trá-nã), piscatranj (pis-ca-tránjĭ), piscatrani/piscatrane (pis-ca-trá-ni) – (unã cu cãtran)
ex: cum s-lu ljai, lea piscatranã (fig: blãstimatã)?; pisca-trane (fig: lupusite), iu ti duts?
§ piscãtran (pis-cã-tránŭ) adg piscãtranã (pis-cã-trá-nã), piscãtranj (pis-cã-tránjĭ), piscãtrani/pis-cãtrane (pis-cã-trá-ni) – (unã cu cãtran)
ex: dipuni, piscãtrane (corbe), shi lja-ts paradzlji
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn