DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

vali1/vale

vali1/vale (vá-li) sf vãljuri (vã-ljĭurĭ) – loc ahãndos namisa di dauã dzenj i muntsã tu cari s-aflã multi ori apã (un arãu) tsi curã; avlachi multu mari tsi dipuni tu-unã parti cãtrã nghios; trap, clincã; (fig: vali = apã tsi dipuni agonja, cu puteari, di-aradã la munti dupã ploi multi i dupã tuchirea-a neauãljei; proi, puvonj, arãcãi, arãu; expr:
2: Atsel din Vali = draclu, dyeavulu, Zarzavuli, Si-lj Creapã Numa; Atsel di sum Punti; Atsel cu Coadã; etc.; [zborlu yini di-aclo cã laolu pistipseashti cã dratslji bãneadzã tu vãljuri ahãndoasi];
3: ljau valea = dipun, mi duc la-arãu;
4: muntsã sh-vãljuri = tut loclu, pristi tut;
5: tuts calea, nãs valea = zbor tsi s-dzãtsi tr-atselj tsi suntu anapudz sh-nu s-poartã ca oaminjlji di-aradã;
6: s-dusi n vali; bagã s-la n vali = dipuni la-arãu s-la stranji, vilendzã, etc.)
{ro: vale, torent}
{fr: vallée, torrent}
{en: valley, torrent}
ex: tu unã vali, elj videa un foc tsi-ardea la unã moarã; dipusim tu-unã vali arcuroasã; loarã valea
(expr: dipusirã), valea oili; chetrili ali vali; lo truoarã lãna shi s-dusi n vali
(expr: s-dusi s-u la lãna la-arãu); dusi n vali
(expr: dusi la-arãu) s-aspealã ndauã cãmesh; mã-sa bãgã s-la n vali
(expr: dipusi s-la la-arãu); s-ti duts s-u lai ãn vali sh-astarã s-u aduts albã ca neaua; sh-tu trapuri sh-tu vãljuri; a glarlui, tini lj-aspunj calea sh-el lj-u da valea!; sh-tini drac din vali
(expr: draclu, Atsel din Vali), ma sh-mini nu cad cama nghios; scoati caplu s-vedz nafoarã, tsi vali mari (fig: apã, arãu, puvonj) yini; loat di vali (fig: apã, arãu, puvonj); sh-ninti arãu, sh-nãpoi vali arauã (fig: vali cu apã multã, puvonj); alãgarã muntsã sh-vãljuri
(expr: alãgarã pristi tut, nu-alãsarã loc nealãgat); muntsãlj lj-adrã cãmpu, nu-alãsã vali sh-pãduri
(expr: alãgarã pristi tut, nu-alãsarã loc nealãgat)

§ vãlicã (vã-lí-cã) sf vãlitsi/vãlitse (vã-lí-tsi) – vali ma njicã; vãljurã
{ro: vâlcea}
{fr: petite vallée}
{en: small valley}

§ vãljurã (vã-ljĭú-rã) sf vãljuri (vã-ljĭúrĭ) – (unã cu vãlicã)
ex: vãljura aurlã di apã

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã