|
cais
cais (ca-ísú) sm caish (ca-íshĭ) – numã datã a pomlui, criscut di om, tsi fatsi unã yimishi dultsi, cãrnoasã, dzãmoasã, cu coaja shi carnea galbinã sh-cu-un singur os mari tu mesi, tsi easti dit idyea fumealji (shi sh-u-adutsi multu tu videari) cu (i) hearhica, mash cã easti ma njicã, shi (ii) cu dzardzalina, mash cã easti ma mari; caisiu
{ro: cais}
{fr: abricotier}
{en: apricot-tree}
§ caisiu (caĭ-síŭ) sm caisii (caĭ-síĭ) – (unã cu cais)
ex: grãdina-a noastrã easti mplinã di caisii
§ caisã (ca-í-sã) sf caisi/caise (ca-í-si) – yimisha faptã di pomlu cais; caisii, prascã
{ro: caisă}
{fr: abricot}
{en: apricot}
§ caisii/caisie (caĭ-sí-i) sf caisii (caĭ-síĭ) – (unã cu caisã)
ex: estan nu s-featsirã caisiili
dzardzal
dzardzal (dzár-dzalŭ) sm dzardzalj (dzár-dzaljĭ) – numã datã a unui pom criscut di om (tsi sh-u-adutsi multu cu caislu, cã easti dit idyea fumealji), cari fatsi lilici albi-pembe tsi es nãintea frãndzãlor shi unã yimishi dultsi, cãrnoasã, dzãmoasã, cu coaja shi carnea galbinã sh-cu-un singur os mari tu mesi, tsi sh-u-adutsi multu tu videari, cu caisa, mash cã easti ma njicã; zarzar
{ro: cais}
{fr: abricotier}
{en: common apricot-tree}
§ zarzar (zár-zarŭ) sm zarzari (zár-zarĭ) – (unã cu dzardzal)
§ dzardzalã (dzár-dza-lã) sf dzãrdzeali/dzãrdzeale (dzãr-dzeá-li) – yimisha datã di-un dzardzal, tsi sh-u-adutsi multu cu-unã caisã ma njicã, ma acrã, sh-cu oslu amar (nu dultsi ca-atsel di caisã); dzardzalinã, zarzarã, zarzalã, caisã, caisii, prascã, praschii
{ro: zarzară}
{fr: abricots commun, à amande amère}
{en: common apricot with bitter pit}
ex: am sh-auã, am sh-dzãrdzeali
§ dzardzalinã (dzar-dza-lí-nã) sf dzardzalini/dzardzaline (dzar-dza-lí-ni) – (unã cu dzardzalã)
§ zarzarã (zár-za-rã) sf zarzari/zarzare (zár-za-ri) – (unã cu dzardzalã)
§ zarzalã (zár-za-lã) sf zãrzeali/zãrzeale (zãr-zeá-li) – (unã cu dzardzalã)
ex: peari, zãrzeali, auã
hearhic
hearhic (hĭár-hicŭ) sm hearhits (hĭár-hitsĭ) – numã datã (i) a pomlui, criscut di om, cari fatsi unã yimishi dultsi, cãrnoasã, dzãmoasã, cu coaja shi carnea galbinã sh-cu-un singur os mari tu mesi, tsi easti dit idyea fumealji (shi sh-u-adutsi multu tu videari) cu caisa shi dzardzala, mash cã easti ma mari icã (ii) numã cari s-da cãtivãrãoarã shi a caisãljei; herhic, hearhir, herhir, hearhit, chearsic, virucnjeu, virucheu, viruchi; cais, caisiu
{ro: piersic; cais}
{fr: pêcher; abricotier}
{en: peach-tree; apricot-tree}
§ herhic (hĭér-hicŭ) sm herhits (hĭér-hitsĭ) – (unã cu hearhic)
ex: herhiclu-a nostru ma s-frãndzã di cãti herhitsi ari
§ hearhir (hĭár-hirŭ) sm hearhiri (hĭár-hirĭ) – (unã cu hearhic)
§ herhir (hĭér-hirŭ) sm herhiri (hĭér-hirĭ) – (unã cu hearhic)
§ hearhit (hĭár-hitŭ) sm hearhits (hĭár-hitsĭ) – (unã cu hearhic)
§ hearhicã (hĭár-hi-cã) sf hearhitsi/hearhitse (hĭár-hi-tsi) – yimisha faptã di pomlu hearhic; herhicã, hearhirã, herhirã, hearhitã, virucnjauã, virucheauã, viruchi, pheshcã shi cãtivãrãoarã, yimisha faptã di pomlu cais; (fig: herhicã = mãdularlu tsi u-aleadzi muljarea di bãrbat (tsi s-aflã dininti, namisa di cicioarli a truplui di muljari), prit cari intrã simintsa-a bãrbatlui tu truplu a muljariljei tra s-lji facã njitslji; pici, chizdã)
{ro: piersică; caisă}
{fr: pêche; abricot}
{en: peach; apricot}
§ herhicã (hĭér-hi-cã) sf herhitsi (hĭér-hi-tsi) – (unã cu hearhicã)
ex: herhitsli suntu poami gustoasi; ts-u bunã herhica (fig: ti-arãsescu muljerli, s-ti badz tu-ashtirnut cu eali, s-li-ambairi)
§ hearhirã (hĭár-hi-rã) sf hearhiri (hĭár-hi-ri) – (unã cu hearhicã)
§ herhirã (hĭér-hi-rã) sf herhiri (hĭér-hi-ri) – (unã cu hearhicã)
§ hearhitã (hĭár-hi-tã) sf hearhiti (hĭár-hi-ti) – (unã cu hearhicã)
pheshcã
pheshcã (phésh-cã) sf pheshti (phésh-ti) – yimisha datã di-un hearhic, tsi sh-u-adutsi multu cu caisa, galbinã, cãrnoasã, dzã-moasã sh-cu-un os mari tu mesi; hearhicã, herhicã, hearhirã, her-hirã, hearhitã, chearsicã, virucnjauã, virucheauã, viruchi
{ro: piersică}
{fr: pêche}
{en: peach}
prascã
prascã (prás-cã) sf prãschi (prắs-chi) – numã cu cari easti cunuscutã unã yimishi cu coaja shi carnea galbinã, dultsi, cãrnoasã, dzãmoasã sh-cu-un singur os mari tu mesi, shi easti faptã (i) di pomlu cais (easti unã cu caisa, caisia) icã (ii) di pomlu hearhic (easti unã cu chearsica, hearhica, herhica, hearhira, herhira, virucnjaua, hearhita, virucheaua, viruchea, pheshca); praschii
{ro: piersică, caisă}
{fr: pêche, abricot}
{en: peach, apricot}
§ praschii/praschie (prás-chi-i) sf prãschii (prắs-chiĭ) – (unã cu prascã)
virucnjeu
virucnjeu (vi-ruc-njĭéŭ) sm virucnjei (vi-ruc-njĭéĭ) – numã datã a pomlui, criscut di om, tsi fatsi unã yimishi dultsi, cãrnoasã, dzãmoasã, cu coaja shi carnea galbinã sh-cu-un singur os mari tu mesi, tsi easti dit idyea fumealji (shi sh-u-adutsi multu tu videari) cu caisa shi dzardzala, mash cã easti ma mari; virucheu, viruchi, chearsic, hearhic, herhic, hearhir, herhir, hearhit
{ro: piersic}
{fr: pêcher}
{en: peach-tree}
§ virucheu (vi-ru-chĭéŭ) sm viruchei (vi-ru-chĭéĭ) – (unã cu virucnjeu)
§ viruchi1 (vi-rúchĭŭ) sm viruchi (vi-rúchĭ) – (unã cu virucnjeu)
§ virucnjauã (vi-ruc-njĭá-ŭã) sf virucnjei (vi-ruc-njĭéĭ) – yimisha faptã di pomlu virucnjeu; virucheauã, viruchi, chearsicã, hearhicã, herhicã, hearhirã, herhirã, hearhitã, pheshcã
{ro: piersică}
{fr: pêche}
{en: peach}
§ virucheauã (vi-ruc-chĭá-ŭã) sf viruchei (vi-ru-chĭéĭ) – (unã cu virucnjauã)
§ viruchi2 (vi-rú-chi) sf viruchi (vi-rúchĭ) – (unã cu virucnjauã)