|
|
tipusit
tipusit (ti-pu-sítŭ) adg – vedz tu tipusescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: tipusescucadru1
cadru1 (cá-dru) sn cadri/cadre (cá-dri) – vidzuta-a unui lucru (om, fatsã di om, etc.) loatã cu-unã hãlati (maxus adratã tr-aestu lucru) shi ngrãpsitã (tipusitã) pi-unã acoalã; futugrãfii, futugrafilji;
(expr: easti un cadru = easti multu mushat, mushatã)
{ro: portret, fotografie}
{fr: portrait, photographie}
{en: portrait, photograph}
ex: ea, nj-deadi sh-a lui cadru (futugrãfii); lj-avea cadrul tu curnitsã
§ cadrã (cá-drã) sf cadri/cadre (cá-dri) – (unã cu cadru1)
ex: nji scosh cadra (futugrafia) la minut; easti nã cadrã
(expr: easti multu mushatã)
fimiridã
fimiridã (fi-mi-rí-dã) sf fimiridz (fi-mi-rídzĭ) – acoali mãri di carti, bãgati deadun sh-vinduti di-aradã cati dzuã, tu cari s-aflã tipusiti hãbãrli shi nalili di tsi s-fatsi tu lumi; timiridã, gazetã, dzuar, frãndzã
{ro: ziar, gazetă}
{fr: gazette}
{en: newspaper}
§ efimiridã (e-fi-mi-rí-dã) sf efimiridz (e-fi-mi-rídzĭ) – (unã cu fimiridã)
ex: am aflatã dit efimiridz tsi curã
§ timiridã (thi-mi-rí-dã) sf timiridz (thi-mi-rídzĭ) – (unã cu fimiridã)
frãndzã2
frãndzã2 (frắn-dzã) sf frãndzã (frắn-dzã) –
1: cumatã di carti ti scriari; cumatã dit-un lucru (ca vilendza, bunãoatã) tsi sh-u-adutsi ca unã acoalã; carti, coalã, acoalã;
2: acoala cu cari suntu fapti cãrtsãli (librili, vivlia); filã, padzinã;
3: acoali mãri di carti, ligati deadun sh-vinduti di-aradã cati dzuã, tu cari s-aflã tipusiti hãbãrli shi nalili tsi s-fac tu lumi; timiridã, fimiridã, gazetã, dzuar;
(expr:
1: s-alãxeashti frãndza = s-alãxescu lucrili, s-alãxeashti catastisea, chirolu;
2: tornu frãndza = nj-alãxescu mintea, pãrearea; alas (agãrshescu) atseali tsi s-featsirã sh-trag calea nãinti)
{ro: foaie de hîrtie; foaie (pagină) de carte; ziar}
{fr: feuille de papier, feuille (page) d’un livre); journal, gazette}
{en: sheet of paper; sheet or page of book; newspaper}
ex: carti cu multi frãndzã; arupsi dauã frãndzã dit carti; cari toarnã frãndzãli, gramati nu nveatsã; vilendzã cu tsintsi frãndzã (cumãts di cari easti faptã); fustani lungã di shasi frãndzã; chilimi di trei frãndzã; Sãrunã isha unã frãndzã (filã, fimiridã) armãneascã; turnã multi frãndzã
(expr: sh-alãxi multu mintea, pãrearea, purtarea)
futugrãfii/futugrãfie
futugrãfii/futugrãfie (fu-tu-grã-fí-i) sf futugrãfii (fu-tu-grã-fíĭ) – vidzuta-a unui lucru (om, fatsã di om, etc.) loatã cu-unã hãlati shi ngrãpsitã (tipusitã) pi-unã acoalã; cadur, futugrafilji, fotografii
{ro: fotografie}
{fr: photographie}
{en: photograph}
ex: nu am futugrãfia-a voastrã (cadurlu-a vostru); nj-deadi nã futugrãfii
§ futugrafilji/futugrafilje (fu-tu-gra-fí-lji) sf futugrafilj (fu-tu-gra-fíljĭ) – (una cu futugrãfii)
§ fotografii/fotografie (fo-to-gra-fí-i) sf fotografii (fo-to-gra-fíĭ) – (una cu futugrãfii)
§ futu-grãfsescu (fu-tu-grãf-sés-cu) (mi) vb IV futugrãfsii (fu-tu-grãf-síĭ), futugrãfseam (fu-tu-grãf-seámŭ), futugrãfsitã (fu-tu-grãf-sí-tã), futugrãfsiri/futugrãfsire (fu-tu-grãf-sí-ri) – scot tsiva tu cadur (futugrãfii) cu-unã hãlati maxus adratã tr-aestu lucru; futugrafiedz, fotografiedz
{ro: fotografia}
{fr: photographier}
{en: photograph}
§ futugrãfsit (fu-tu-grãf-sítŭ) adg futugrãfsitã (fu-tu-grãf-sí-tã), futugrãfsits (fu-tu-grãf-sítsĭ), futugrãfsiti/futugrãfsite (fu-tu-grãf-sí-ti) – tsi easti scos tu cadur; futugrafiat, fotografiat
{ro: foto-grafiat}
{fr: photographié}
{en: photographed}
§ futugrãfsi-ri/futugrãfsire (fu-tu-grãf-sí-ri) sf futugrãfsiri (fu-tu-grãf-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva futugrãfseashti
{ro: acţiunea de a fotografia}
{fr: action de photographier}
{en: action of photo-graphing}
§ futugrafiedz (fu-tu-gra-fi-ĭédzŭ) (mi) vb I futu-grafiai (fu-tu-gra-fi-ĭáĭ), futugrafiam (fu-tu-gra-fi-ĭámŭ), futu-grafiatã (fu-tu-gra-fi-ĭá-tã), futugrafiari/futugrafiare (fu-tu-gra-fi-ĭá-ri) – (unã cu futugrãfsescu)
ex: futugrafiai casa (scosh casa tu cadur); nu mi am futugrafiatã pãnã tora
§ futugrafiat (fu-tu-gra-fi-ĭátŭ) adg futugrafiatã (fu-tu-gra-fi-ĭá-tã), futugrafiats (fu-tu-gra-fi-ĭátsĭ), futugrafiati/futugrafiate (fu-tu-gra-fi-ĭá-ti) – (unã cu futugrãfsit)
gazetã
gazetã (ga-zé-tã) sf gazeti/gazete (ga-zé-ti) – acoali mãri di carti, bãgati deadun sh-vinduti di-aradã cati dzuã, tu cari s-aflã tipusiti hãbãrli shi nalili tsi s-fac tu lumi; timiridã, fimiridã, dzuar, frãndzã
{ro: ziar, gazetă}
{fr: gazette}
{en: newspaper}
ex: tsi shtiri n-aduc gazetili?
§ gazitar (ga-zi-tárŭ) sm, sf gazitarã (ga-zi-tá-rã), gazitari (ga-zi-tárĭ), gazitari/gazitare (ga-zi-tá-ri) – omlu (bãrbat i muljari) tsi ngrãpseashti nalili tipusiti tu-unã gazetã
ndipusit
ndipusit (ndi-pu-sítŭ) adg ndipusitã (ndi-pu-sí-tã), ndipusits (ndi-pu-sítsĭ), ndipusiti/ndipusite (ndi-pu-sí-ti) – scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar; vedz ntipusit
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascãntipusit
ntipusit (nti-pu-sítŭ) adg – vedz tu tipusescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: tipusescustambã2
stambã2 (stám-bã) sf stãnghi/stãnghe (stắn-ghi) – lucrili tsi vor fãtseari cãndu s-tipuseashti unã carti (fimiridã, rivistã, etc.); casa (ducheanea) iu s-tipusescu cãrtsã (fimiridz) cu-unã hãlati faptã maxus tr-aestu lucru; stampã, tipugrafii, tipugrafilji, tip
{ro: tipo-grafie, tipar}
{fr: typographie, impression}
{en: printing shop, printing}
ex: loai unã carti di la stambã (tipugrafii)
§ stampã2 (stám-pã) sf stãnchi/stãnche(?) (stắn-chi) – (unã cu stambã2)
ex: ded cartea la stampã (tip, tipugrafii)
§ stãmbusescu (stãm-bu-sés-cu) (mi) vb IV stãmbusii (stãm-bu-síĭ), stãmbuseam (stãm-bu-seámŭ), stãmbusitã (stãm-bu-sí-tã), stãmbusiri/stãmbusire (stãm-bu-sí-ri) – cu-unã hãlati faptã maxus trã aestu lucru, dau di-unã acoalã (carti, fimiridã, etc.) sh-alas pri ea seamni cu milanea (gramati, caduri, etc.); stãmbãsescu, ntipusescu, tipusescu; (fig: stãmbusescu = bag ghini tu minti unã entipusi (faptã, adutseari aminti, etc.) tra s-nu s-agãrshascã lishor; fac unã entipusi si s-curduseascã ghini tu suflitlu-a unui om)
{ro: tipări, (se) imprima; (se) întipări}
{fr: (s’)imprimer}
{en: print; imprint, stamp}
ex: lã si stãmbusi (fig: lj-armasi, lj-si curdusi) ghini tu miduã
§ stãmbusit (stãm-bu-sítŭ) adg stãmbusitã (stãm-bu-sí-tã), stãmbusits (stãm-bu-sítsĭ), stãmbusiti/stãmbusite (stãm-bu-sí-ti) – (acoalã, carti, fimiridã, etc.) tsi ari seamni (gramati, caduri, etc.) adrati cu milanea di-unã hãlati faptã maxus trã aestu lucru; stãmbãsit, tipusit, ntipusit
{ro: tipărit; imprimat, întipărit}
{fr: imprimé}
{en: printed; imprinted, stamped}
§ stãmbusiri/stãmbusire (stãm-bu-sí-ri) sf stãmbusiri (stãm-bu-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu si stãmbuseashti tsiva (unã carti, fimiridã, etc.); stãmbãsiri, tipusiri, ntipusiri
{ro: acţiunea de a tipări; de a (se) imprima, de a (se) întipări; tipărire, imprimare, întipărire}
{fr: action d’imprimer}
{en: action of printing; of imprinting, of stamping}
tipusescu
tipusescu (ti-pu-sés-cu) (mi) vb IV tipusii (ti-pu-síĭ), tipuseam (ti-pu-seámŭ), tipusitã (ti-pu-sí-tã), tipusiri/tipusire (ti-pu-sí-ri) – cu-unã hãlati faptã maxus trã aestu lucru, dau di-unã acoalã (carti, fimiridã, etc.) sh-alas pri ea seamni cu milanea (gramati, caduri, etc.); ntipusescu, stãmbusescu, stãmbãsescu; (fig: tipusescu = bag ghini tu minti unã entipusi (faptã, adutseari aminti, etc.) tra s-nu s-agãrshascã lishor; fac unã entipusi si s-curduseascã ghini tu suflitlu-a unui om)
{ro: tipări, (se) imprima; (se) întipări}
{fr: (s’)imprimer}
{en: print; imprint, stamp}
ex: tipusii nã carti bunã; nu shtiu ma si s-tipuseascã cartea tsi u ngrãpsii; nj-tipusii
(expr: nj-li bãgai) ghini tu minti zboarãli-a tali
§ tipusit (ti-pu-sítŭ) adg tipusitã (ti-pu-sí-tã), tipusits (ti-pu-sítsĭ), tipusiti/tipusite (ti-pu-sí-ti) – (acoalã, carti, fimiridã, etc.) tsi ari pri ea seamni (gramati, caduri, etc.) adrati cu milanea di-unã hãlati faptã maxus trã aestu lucru; ntipusit, stãmbusit, stãmbãsit
{ro: tipărit; imprimat, întipărit}
{fr: imprimé}
{en: printed; imprinted, stamped}
§ tipusi-ri/tipusire (ti-pu-sí-ri) sf tipusiri (ti-pu-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-tipuseashti tsiva; ntipusiri, stãmbusiri, stãmbãsiri
{ro: acţiunea de a tipări; de a (se) imprima, de a (se) întipări; tipărire, imprimare, întipărire}
{fr: action d’imprimer}
{en: action of printing; of imprinting, of stamping}
§ tip (típŭ) sn tipuri (tí-purĭ) – tuti lucrili tsi vor fãtseari cãndu s-tipuseashti unã carti (fimiridã, rivistã, etc.); mãsturilja cu cari s-tipuseashti unã carti (fimiridã, rivistã, etc.); hãrli (buni i arali) ligati di tipusirea-a unui lucru; stampã, tipusiri
{ro: tipar; arta de a tipări}
{fr: impression; art d’imprimer}
{en: printing; art of printing}
ex: ded cartea la tip (u ded tra si s-tipuseascã); nu ishi tiplu bun (tipusirea bunã); tora ishi cartea di la tip
tom
tom (tómŭ) sn tomuri (tó-murĭ) – ma multi acoali ligati la un loc, tu cari suntu tipusiti multi zboarã (puizii, isturii, etc.); parti dit unã vivlii multu mari tipusitã di-aradã ca unã carti ahoryea; vivlii, carti, chitapi, parti
{ro: tom, volum}
{fr: tome, volume}
{en: tome, volume}