|
nathimat
nathimat (na-thi-mátŭ) adg nathimatã (na-thi-má-tã), nathimats (na-thi-mátsĭ), nathimati/nathimate (na-thi-má-ti) – unã cu natimat
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: natimatnãthimat
nãthimat (nã-thi-mátŭ) adg nãthimatã (nã-thi-má-tã), nãthimats (nã-thi-mátsĭ), nãthimati/nãthimate (nã-thi-má-ti) – unã cu nãtimat
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: nãtimatanathim2
anathim2 (a-ná-thimŭ) vb I anathimai (a-na-thi-máĭ), anathimam (a-na-thi-mámŭ), anathimatã (a-na-thi-má-tã), anathimari/ana-thimare (a-na-thi-má-ri) – unã cu anatim2
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: anatim2anathimat
anathimat (a-na-thi-mátŭ) adg anathimatã (a-na-thi-má-tã), anathimats (a-na-thi-mátsĭ), anathimati/anathimate (a-na-thi-má-ti) – unã cu anãtimat
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: anãtimatanãthimat
anãthimat (a-nã-thi-mátŭ) adg anãthimatã (a-nã-thi-má-tã), anãthimats (a-nã-thi-mátsĭ), anãthimati/anãthimate (a-nã-thi-má-ti) – unã cu anãtimat
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: anãtimatanãthimedz
anãthimedz (a-nã-thi-médzŭ) vb I anãthimai (a-nã-thi-máĭ), anãthimam (a-nã-thi-mámŭ), anãthimatã (a-nã-thi-má-tã), anãthi-mari/anãthimare (a-nã-thi-má-ri) – unã cu anãtimedz
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: anãtimedzanatimã
anatimã (a-ná-thi-mã) sf fãrã pl – darea nafoarã a unui crishtin dit bisearicã, di itia cã ari faptã lucri multu uruti trã pistea crishtinã; anatemã, afurisiri, blãstem, cãtarã, afurizmo
{ro: afurisenie, anatemă, blestem}
{fr: excommunication, anathème}
{en: excomunication, ban, curse}
§ anatemã (a-ná-the-mã) sf fãrã pl – (unã cu anatimã)
§ anatima (a-ná-thi-ma) adv, sf fãrã pl – blãstem, blãstimat, afurisit
{ro: blestem}
{fr: anathéme}
{en: curse}
ex: anatima (blãstem s-cadã pri-atsel) cari deadi xeana; anatima-lj oara (blãstimatã s-hibã oara), iu scoasish atsel zbor
§ anatema (a-ná-the-ma) adv, sf fãrã pl – (unã cu anatima)
§ natimã (ná-thi-mã) adv, sf fãrã pl – (unã cu anatimã)
§ natemã (ná-the-mã) adv, sf fãrã pl – (unã cu anatimã)
§ nahima (na-hi-má) adv – (unã cu anatima)
ex: nahima-lj mã-sa-ali Ceapi
§ natima (ná-thi-má) adv, sf – (unã cu anatima)
ex: natima (blãstimat s-hibã atsel) cari scoasi xeana; natima-ts mã-ta, moi featã
§ natema (ná-the-ma) adv, sf fãrã pl – (unã cu anatima)
§ anatim1 (a-ná-thimŭ) adg anatimã (a-ná-thi-mã), anatinj (a-ná-thinj), anati-mi/anatime (a-ná-thi-mi) – anãtimat, anatimat, natimat, nãtimat, anahimat, anãhimat, blãstimat, afurisit
{ro: afurisit, blestemat}
{fr: excommunié, anathématisé, maudit}
{en: excomunicated, cursed}
ex: cusurin-tu easti un ahtari anatim (blãstimat), cã di nãs, cama nclo, altu nu-ari; ficiorlu aestu easti anatim (afurisit)
§ anãtimedz (a-nã-thi-médzŭ) vb I anãtimai (a-nã-thi-máĭ), anãtimam (a-nã-thi-mámŭ), anãtimatã (a-nã-thi-má-tã), anãtima-ri/anãtimare (a-nã-thi-má-ri) – aruc anatima pri cariva; (trã lucrili uruti tsi ari faptã) lu scot cariva nafoarã dit bisearicã (bisearica nu-l mata ari ti crishtin); anatimusescu, anãhimedz, anathim, nãthi-medz, afurisescu, cãtãrãsescu, catãryisescu, blastim, blastin, cu-ledz, huledz, uryisescu
cãtarã
cãtarã (cã-tá-rã) sf cãtãri (cã-tắrĭ) – cãftarea tsi u fatsi cariva al Dumnidzã tra s-lj-aducã multi lãets a unui tsi lu-ari ti dushman; lãetsli tsi cad pri caplu-a unui om (di la Dumnidzã i di partea-a fisiljei); blãstem, anatimã, natimã, afurizmo, uryii
{ro: blestem}
{fr: imprécation, malédiction}
{en: curse}
ex: s-nj-ai cãtara (s-nj-ai blãstemlu, s-hii blãstimat)
§ cãtãrãsescu1 (cã-tã-rã-sés-cu) vb IV cãtãrãsii (cã-tã-rã-síĭ), cãtãrãseam (cã-tã-rã-seámŭ), cãtãrãsitã (cã-tã-rã-sí-tã), cãtãrãsiri/cãtãrãsire (cã-tã-rã-sí-ri) – lu scot nafoarã dit bisearica crishtinã trã lucrili pãngãni tsi ari faptã; aruc anatima pri cariva; cãtãrusescu, cãtãryisescu, afurisescu, anãthimedz, nãthimedz, blastim, culedz, huledz, uryisescu
{ro: afurisi, blestema}
{fr: excommunier, anathématiser}
{en: excomunicate, curse}
§ cãtãrãsit1 (cã-tã-rã-sítŭ) adg cãtãrãsitã (cã-tã-rã-sí-tã), cãtãrãsits (cã-tã-rã-sítsĭ), cãtãrãsiti/cãtãrãsite (cã-tã-rã-sí-ti) – tsi fu scos dit bisearicã trã lucrili uruti tsi ari faptã; cãtãrusit, anãthimat, nãthimat, cãtãryisit, blãstimat, culidzat, hulidzat, uryisit, nalet
{ro: afurisit, blestemat}
{fr: excommunié, anathématisé, abominable}
{en: excomunicated, abominable, cursed}
ex: armnj cãtãrãsits (afurisits, dats nafoarã dit bisearicã) di disputadz grets
§ cãtãrãsiri1/cãtãrãsire (cã-tã-rã-sí-ri) sf cãtãrãsiri (cã-tã-rã-sírĭ) – atsea tsi fatsi un cãndu afuriseashti; anãthimari, nãthimari, cãtãrusiri, cãtãryisiri, culidzari, hulidzari, uryisiri
{ro: acţiunea de a afurisi, de a blestema; afurisire, bleste-mare}
{fr: action d’excommunier, d’anathématiser}
{en: action of excomunicating, of cursing}
§ cãtãrusescu1 (cã-tã-ru-sés-cu) vb IV cãtãrusii (cã-tã-ru-síĭ), cãtãruseam (cã-tã-ru-seámŭ), cãtãrusitã (cã-tã-ru-sí-tã), cãtãrusiri/cãtãrusire (cã-tã-ru-sí-ri) – (unã cu cãtãrãsescu)
culedz
culedz (cu-lédzŭ) (mi) vb I culidzai (cu-li-dzáĭ), culidzam (cu-li-dzámŭ), culidzatã (cu-li-dzá-tã), culidzari/culidzare (cu-li-dzá-ri) – caftu-al Dumnidzã tra s-lj-aducã a unui, tuti soili di lãets; lj-aruc zboarã uruti shi arushnoasi; huledz, blastim, blastin, uryisescu, afurisescu, cãtãryisescu, cãtãrãsescu, anãthimedz, nãthimedz, anathim, anãhimedz, nãhimedz
{ro: blestema}
{fr: maudire, jeter l’opprobre}
{en: curse, shame, disgrace}
ex: unã mumã! tsi nu sh-fu! lu culeadzã di blãsteami; va s-ti blastim, va s-ti culedz
§ culidzat (cu-li-dzátŭ) adg culidzatã (cu-li-dzá-tã), culidzats (cu-li-dzátsĭ), culidzati/culidzate (cu-li-dzá-ti) – hulidzat, blãstimat, blãstinat, uryisit, afurisit, anathimat, nãthimat, cãtãryisit, cãtãrãsit, anãhimat, nãhimat, nalet
{ro: blestemat}
{fr: maudit, blasphémé}
{en: cursed}
§ culidzari/culidzare (cu-li-dzá-ri) sf culidzãri (cu-li-dzắrĭ) – hulidzari, blãstimari, blãstinari, uryisiri, afurisiri, anathimari, nãthimari, cãtãryisiri, cãtãrãsiri, anãhimari, nãhimari
{ro: acţiunea de a blestema; blestemare}
{fr: action de maudire}
{en: action of cursing}
§ huledz1 (hu-lédzŭ) vb I hulidzai (hu-li-dzáĭ), hulidzam (hu-li-dzámŭ), hulidzatã (hu-li-dzá-tã), hulidza-ri/hulidzare (hu-li-dzá-ri) – (unã cu culedz)
ex: nu mi huleadzã (blastimã), tsi tsã feci?
§ hulidzat1 (hu-li-dzátŭ) adg hulidzatã (hu-li-dzá-tã), hulidzats (hu-li-dzátsĭ), hulidzati/hulidzate (hu-li-dzá-ti) – (unã cu culidzat)
§ hulidzari1/hulidzare (hu-li-dzá-ri) sf hulidzãri (hu-li-dzắrĭ) – (unã cu culidzari)
nathimedz
nathimedz (na-thi-médzŭ) vb I nathimai (na-thi-máĭ), nathimam (na-thi-mámŭ), nathimatã (na-thi-má-tã), nathimari/nathimare (na-thi-má-ri) – unã cu natimedz
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: natimedznãthimedz
nãthimedz (nã-thi-médzŭ) vb I nãthimai (nã-thi-máĭ), nãthimam (nã-thi-mámŭ), nãthimatã (nã-thi-má-tã), nãthimari/nãthimare (nã-thi-má-ri) – unã cu nãtimedz
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: nãtimedzpushclji/pushclje
pushclji/pushclje (púsh-clji) sf pushclji (púsh-clji) – lãngoari multu greauã, cari s-acatsã lishor di la om la om (tsi-adutsi ma multili ori moartea), sh-cari da cufurealã sh-cãlduri multu mãri tsi-l fac omlu sã zburascã naljurea, fãrã sã shtibã tsi dzãtsi, etc.; pãnuclji
{ro: ciumă}
{fr: peste}
{en: plague}
ex: ascãpã di pushclji, lu-agudi hulera; pushclja sh-moartea si sh-u-adunã; canda tricu pushclja pri-aclo: ni cipit di om shi di pravdã nu s-avdza; s-lj-u da pushclja; pushclja di moashi, muma-a draclui, scoasi caplu prit poartã; pushclji eu va s-hiu trã voi; cum s-aplicã pushclja di lamnji la foc; murirã di pushclji multsã; easti urutã pushclja; pushclja s-lu curã; fudzi ca di pushclji; ca s-mor di tusi, anãthimatã s-hibã pushclja
§ pãnuclji/pãnuclje (pã-nú-clji) sf pãnuclji/pãnuclje (pã-nú-clji) – (unã cu pushclji)
§ pushcljos (push-cljĭósŭ) adg pushcljoasã (push-cljĭŭá-sã), pushcljosh (push-cljĭóshĭ), pushcljoasi/pushcljoase (push-cljĭŭá-si) – tsi easti lãndzit di pushclji; tsi lu-agudi pushclja;
(expr: easti pushcljos = easti-arãu sh-blãstimat ca pushclja, multu-arãu, blãstimat)
{ro: de/cu ciumă}
{fr: pestiféré}
{en: plague stricken}
ex: featã pushcljoasã
(expr: multu arauã, arauã ca pushclja)
§ mpush-cljedz (mpush-cljĭédzŭ) vb I mpushcljai (mpush-cljĭáĭ), mpushcljam (mpush-cljĭámŭ), mpushcljatã (mpush-cljĭá-tã), mpushcljari/mpushcljare (mpush-cljĭá-ri) – hiu lãndzit di pushclji; mi-agudeashti pushclja; dau pushclja la altu; pushcljedz;
(expr: easti mpushcljat = easti blãstimat; easti ca agudit di pushclji; fatsi znjii ca pushclja)
{ro: avea sau da ciuma la altul}
{fr: avoir ou donner la peste}
{en: have or give the plague}
§ mpushcljat (mpush-cljĭátŭ) adg mpushcljatã (mpush-cljĭá-tã), mpushcljats (mpush-cljĭátsĭ), mpushcljati/mpushcljate (mpush-cljĭá-ti) – cari ari pushclja; cari easti agudit di pushclji; pushcljat
{ro: care are ciuma; bolnav de ciumă}
{fr: qui a la peste}