cunoscu (cu-nós-cu) (mi) vb III shi II cunuscui (cu-nus-cúĭ), cunushteam (cu-nush-teámŭ), cunuscutã (cu-nus-cú-tã), cunoash-tiri/cunoashtire (cu-nŭásh-ti-ri) shi cunushteari/cunushteare (cu-nush-teá-ri) –
1: lu shtiu cari easti; hiu sigur cã atseali tsi am tu minti (tsi dzãc, tsi ved, tsi avdu, tsi nvets, tsi-nj s-ari spusã, etc.) suntu dealihea; pistipsescu multu (dip ca atumtsea cãndu hiu sigur) cã tsiva easti dealihea, ashi cum s-ari faptã; shtiu;
2: lj-aspun ihãristisirea tsi u am trã bunlu tsi nj-ari faptã; u spun dishcljis (cu ifhãristisiri, sh-ta s-u shtibã tuts) faptul cã cariva ari adratã un lucru tr-alãvdari; pricunoscu cã un lucru s-ari faptã dealihea; pricunoscu;
(expr: dintsãlj din gurã-ts cunoscu = ti cunoscu multu ghini)
{ro: cunoaşte; recunoaşte}
{fr: connaître; reconnaître}
{en: know; be grateful}
ex: cunoscu (shtiu, zburãscu) nturtseashti; cunuscui (lji shtiui, lj-adunai) multsã di-a noshtri tu Vlãhii; lipseashti s-nã videm tra s-nã cunushtem (s-nã shtim un cu-alantu, cari him); cunoscu (li shtiu) gramatili grãtseshti; di cãndu s-cunuscurã (s-adunarã shi shtiurã un di-alantu), albã dzuã nu vidzurã; nu-nj cunoscu (nu-nj shtiu tsiva) di lucrul aestu; va ts-u cunoscu (va ts-u pricunoscu) buneatsa tsi nj-u featsish; adrat cu stranji mushati shi hrisusiti, di nu puteai s-lu cunoshti iuvashuva
§ cunuscut (cu-nus-cútŭ) adg cunuscutã (cu-nus-cú-tã), cunuscuts (cu-nus-cútsĭ), cunuscuti/cunuscute (cu-nus-cú-ti) – tsi easti shtiut cã-i dealihea; tsi easti pricunuscut; om tsi-l cunoscu ghini sh-nj-easti oaspi; shtiut, pricunuscut, cunushmai
{ro: cunoscut, ştiut; recunoscut}
{fr: connu; reconnu}
{en: known; grateful}
ex: nj-easti multu cunuscutã (u shtiu ghini) boatsea aestã
§ cunoashtiri/cunoashtire (cu-nŭásh-ti-ri) sf cunoashtiri (cu-nŭásh-tirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva cunoashti; cunushteari, shtiri, shteari, pricunoashtiri, pricu-nushteari
{ro: acţiunea de a cunoaşte; de a recunoaşte}
{fr: action de connaître; de reconnaître}
{en: action of knowing; of being grateful}
ex: greauã easti cunoashtirea-a omlui
§ cunushtea-ri/cunushteare (cu-nush-teá-ri) sf cunushteri (cu-nush-térĭ) – (unã cu cunoashtiri)
ex: bunlu-aestu va-lj lu aibã trã cunushteari (pricunushteari, ifhãrãstisiri) pãnã s-bãneadzã
§ nicunuscut (ni-cu-nus-cútŭ) adg nicunuscutã (ni-cu-nus-cú-tã), nicunuscuts (ni-cu-nus-cútsĭ), nicunuscuti/nicunuscute (ni-cu-nus-cú-ti) – (om i lucru) tsi nu easti cunuscut
{ro: necunoscut}
{fr: inconnu}
{en: unknown}
ex: cuscrimi nicunuscutã (tsi nu u cunushtem, tsi nu easti cunuscutã); s-u da feata vrutã njadzãnoptsã, la nividzut, nicunuscut di vãrnoarã
§ nicunoashtiri/nicunoashtire (ni-cu-nŭásh-ti-ri) sf nicunoashtiri (ni-cu-nŭásh-tirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu cunoshti pri cariva
{ro: acţiunea de a nu cunoaşte; necunoaştere}
{fr: action de ne pas connaître}
{en: action of not knowning}
§ nicunushteari/nicunushteare (nicu-nush-teá-ri) sf nicunushteri (nicu-nush-térĭ) – (unã cu nicunoashtiri)
§ cunuscutor (cu-nus-cu-tórŭ) adg cunuscutoari/cunuscutoare (cu-nus-cu-tŭá-ri), cunuscutori (cu-nus-cu-tórĭ), cunuscutoari/cu-nuscutoare (cu-nus-cu-tŭá-ri) – (atsel) tsi cunoashti ghini un lucru; (atsel) tsi ari unã cunushteari ma bunã di multsã altsã; cunãscãtor, shtiutor, pricunuscutor
{ro: cunoscător}
{fr: connaisseur}
{en: knowledgeable}
ex: va s-hibã atsel, vãrtos cunuscutor, la atsel tsi-aveaglji poarta
§ cunuscãtor (cu-nus-cã-tórŭ) adg cunuscãtoari/cunuscãtoare (cu-nus-cã-tŭá-ri), cunus-cãtori (cu-nus-cã-tórĭ), cunuscãtoari/cunuscãtoare (cu-nus-cã-tŭá-ri) – (unã cu cunuscutor)
§ cunãscãtor (cu-nãs-cã-tórŭ) adg cunãscãtoari/cunãscãtoare (cu-nãs-cã-tŭá-ri), cunãscãtori (cu-nãs-cã-tórĭ), cunãscãtoari/cunãscãtoare (cu-nãs-cã-tŭá-ri) – (unã cu cunuscutor)
§ cunushmai/cunushmae (cu-nush-má-i) sf cunushmãi (cu-nush-mắĭ) – un tsi easti cunuscut cu cariva (cã s-ari adunatã i astãljatã cu el); cunushtearea bunã tsi u ari cariva trã un lucru; cunuscut
{ro: cunoştinţă}
{fr: connaissance}
{en: knowledge, acquaintance}
ex: feci cunushmai (mi cunuscui) cu nãs nicã di-antsãrtsu; avem bunã cunushmai (bunã cunoashtiri; him ghini cunuscuts un cu-alantu); mini-lj ded cunushmai (lj-dzãsh cã-l cunoscu), el nu mi cunuscu; feci cunushmai (mi cunuscui) cu multsã misirladz
§ paracunoscu (paracu-nós-cu) (mi) vb III shi II paracunuscui (pá-ra-cu-nus-cúĭ), paracunush-team (pá-ra-cu-nush-teámŭ), paracunuscutã (pá-ra-cu-nus-cú-tã), paracunoashtiri/paracunoashtire (pá-ra-cu-nŭásh-ti-ri) shi para-cunushteari/paracunushteare (pá-ra-cu-nush-teá-ri) – cunoscu ma multu dicãt lipseashti; l-cunoscu un lucru farsi (safi, ghini)
{ro: cunoaşte prea mult (bine); cunoaşte perfect}
{fr: connaître trop, connaître parfaitement}
{en: know too much; know perfectly}
ex: nu mi paracunuscu (nu mi cunuscu ghini)
§ paracunuscut (pá-ra-cu-nus-cútŭ) adg paracunuscutã (pá-ra-cu-nus-cú-tã), para-cunuscuts (pá-ra-cu-nus-cútsĭ), paracunuscuti/paracunuscute (pá-ra-cu-nus-cú-ti) – tsi easti cunuscut ma multu dicãt lipseashti; tsi easti cunuscut multu ghini (farsi, safi)
{ro: cunoscut prea mult (bine); cunoscut perfect}
{fr: connu trop, connu parfaitement}
{en: known too much; known perfectly}
§ paracunoashtiri/para-cunoashtire (pá-ra-cu-nŭásh-ti-ri) sf paracunoashtiri (pá-ra-cu-nŭásh-tirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva (tsiva) easti paracu-nuscut
{ro: acţiunea de a cunoaşte prea mult (bine); de a cunoaşte perfect}
{fr: action de connaître trop, de connaître parfaitement}
{en: action of knowing too much; of knowing perfectly}
§ paracunushteari/paracunushteare (pá-ra-cu-nush-teá-ri) sf paracunushteri (pá-ra-cu-nush-térĭ) – (unã cu paracunoashtiri)
§ pricunoscu (pri-cu-nós-cu) (mi) vb III shi II pricunuscui (pri-cu-nus-cúĭ), pricunushteam (pri-cu-nush-teámŭ), pricunuscutã (pri-cu-nus-cú-tã), pricunoashtiri/pri-cunoashtire (pri-cu-nŭásh-ti-ri) shi pricunushteari/pricunushteare (pri-cu-nush-teá-ri) –
1: lj-aspun ihãristisirea tsi u am trã bunlu tsi nj-ari faptã; u spun dishcljis (cu ifhãristisiri, sh-ta s-u shtibã tuts) faptul cã cariva ari adratã un lucru tr-alãvdari; u cunoscu cã s-ari faptã dealihea; cunoscu
2: u spun (u pistipsescu) cã un lucru easti dealihea; nj-aduc aminti cã un lucru s-ari faptã ma ninti, cã un om lu-am adunatã ma ninti, etc.; l-cunoscu di nãinti (un lucru i pri cariva)
{ro: recunoaşte, cunoaşte dinainte}
{fr: reconnaître; connaître d’avant}
{en: show gratitude; be grateful; know from before}
ex: pricunuscurã (u cunoscu, u pistipsescu cã easti dealihea) putearea dumnidzãeascã; atumtsea s-pricunushtea (s-cunushtea, si shtia) cã unã muljari bãna ghini cu sotslu-a ljei; cumu-l vidzui, l-pricunuscui (aduchii cã lu-aveam cunuscutã ma ninti)
§ pricunuscut (pri-cu-nus-cútŭ) adg pricunuscutã (pri-cu-nus-cú-tã), pricunuscuts (pri-cu-nus-cútsĭ), pricunuscuti/pri-cunuscute (pri-cu-nus-cú-ti) –
1: (ifhãrãstisirea, cunushtearea) tsi easti spusã trã buneatsa tsi s-ari faptã;
2: tsi easti shtiut (cunuscut) di nãinti
{ro: recunoscut, cunoscut dinainte}
{fr: reconnu; connu d’avant}
{en: shown gratitude; been grateful; known from before}
§ pricunoashtiri/pricunoashtire (pri-cu-nŭásh-ti-ri) sf pricunoashtiri (pri-cu-nŭásh-tirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-pricu-noashti un lucru; pricunushteari, cunoashtiri, cunushteari
{ro: acţiunea de a recunoaşte}
{fr: action de reconnaître; de connaître d’avant}
{en: action of showing gratitude; of being grateful; of knowing from before}
§ pricunushteari/pricunushteare (pri-cu-nush-teá-ri) sf pricunushteri (pri-cu-nush-térĭ) – (unã cu pri-cunoashtiri)
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn