lemnu (lém-nu) sn leamni/leamne (leám-ni) – luguria vãrtoasã di cari easti faptu arburli sum coaji, ufilisit tu ardeari (cãldurã, cutseari), tu fãtseari scãnduri (momilã, casi), tu fãtseari cãrtsã (acoali, fimiridz), etc.; (fig:
1: lemnu = (i) hazo, tivichel, etc.; (ii) shcop, puljan, ciumagã; expr:
2: shadi ca un lemnu = shadi sh-nu greashti un zbor, ca un glar, tivichel, etc.;
3: aducheashti lemnul s-aducheascã sh-el? = mu pot s-lu fac s-aducheascã; u dutsi unã, pi-a lui; nu pot s-lji umplu caplu tra s-facã tsiva;
4: inimã di lemnu = nu-ari njilã; nu va s-facã tsi-lj si caftã; u tsãni pi-a lui;
5: di un lemnu him cruits = him unã soi, undzim multu un cu-alantu;
6: u pitricu mintea ntrã leamni = zbor tsi-aspuni cã cariva nu sh-easti tu tutã mintea, cã glãri;
7: nu calcã pri lemnu uscat = s-dzãtsi tr-atsel tsi nu fatsi alatusi, nu alãtuseashti)
{ro: lemn}
{fr: bois}
{en: wood}
ex: clocea i di leamni sh-cheatrã, puljlji-lj sunt di cheali sh-carni (angucitoari: casa shi oaminjlji); suflitlu nsus, suflitlu nghios, tu mesi lemnu uscãcios (angucitoari: cãlãretslu); nj-talji leamnili cu tsupata; cãndu tãljam io leamni, tini adunai surtseali; adunai leamni uscati (uscãturi) dit pãduri; adu-nj unã furtii di leamni; ts-yini cu un stog di leamni dinanumirea; di un lemnu fats sh-crutsi sh-lupatã; greclu-i lemnu putrid; cu un lemnu foc nu s-fatsi; priningã lemnul uscat, ardi sh-veardili; lji nhidzea scãrpi di lemnu tu unglji sh-lã dãdea foc; lemnul atsel strãmbul, tãporlu lu ndreadzi; lemnul atsel strãmbul, foclu mash lu ndreadzi; lemnu s-dusi, bucium s-turnã (fig: hazo s-dusi, hazo s-turnã); s-dusi lemnu (fig: hazo, tivichel) sh-vinji furtutiri (shcop); lemnu s-dusi, lemnu vinji; aflash hoarã fãrã cãnj, imnã fãrã lemnu (fig: ciumagã, shcop); nu-avea nitsiun lemnu (fig: shcop) ti vãtãmari shoaritslji; lj-fãtsea pãrintsãlj, fãrtatslji, semnu, aducheashti lemnul, s-aducheascã sh-nãs?
(expr: nu-aducheashti)
§ limnici (lim-nícĭŭ) sn limnici/limnice (lim-ní-ci) – lemnu ma njic, ma suptsãri; limnuci
{ro: lemn mărunt}
{fr: petit bois (menu, fin}
{en: small wood}
§ limnuci (lim-núcĭŭ) sn limnuci/limnuce (lim-nú-ci) – (unã cu limnici)
§ limnar (lim-nárŭ) sm, sf limnãroanji/limnãroanje (lim-nã-rŭá-nji), limnari (lim-nárĭ), limnãroanji/limnãroanje (lim-nã-rŭá-nji) – om (muljari) tsi talji arburi tu pãduri; om (muljari) tsi vindi leamni tãljati dit pãduri; om (muljari) tsi lucreadzã lemnul; cupãcear, dãrvar
{ro: lemnar, tăietor de lemne}
{fr: bûcheron, marchand de bois}
{en: woodcutter, wood merchant}
ex: aushlu-aestu eara limnar (dãrvar); gumarlu a limnarlui; limnãroanja, muljari tsi lj-acãtsa mãna di tuti, lu-adrã pescul; nã punti pri-iu va treacã limnarlu; di cu noapti tricu limnarlu (atsel tsi vindi leamni) sh-adusi leamnili
§ limnãrii/limnãrie (lim-nã-rí-i) sf limnãrii (lim-nã-ríĭ) – loclu (ducheanea) iu s-talji, si ndreg icã s-vindu scãnduri shi leamni
{ro: fierăstrău; lemnărie}
{fr: scierie; magasin de bois}
{en: sawmill; wood store}
ex: dishcljisi nã limnãrii (ducheani di leamni)
§ limniu (lim-níŭ) sm fãrã pl – leamni multi adunati tu idyiul loc; stog di leamni
{ro: cantitate mare de lemne}
{fr: quantité de bois}
{en: quantity of wood}
ex: easti multu limniu tu (multu lemnu ari) pãdurea-aestã
§ limnos (lim-nós) adg limnoasã (lim-nŭá-sã), limnosh (lim-nóshĭ), limnoasi/limnoase (lim-nŭá-si) – tsi easti adrat (ca) di lemnu; di lemnu
{ro: lemnos}
{fr: ligneux}
{en: wooden}
ex: casi limnoasi (di lemnu)
§ limnusescu (lim-nu-sés-cu) vb IV limnusii (lim-nu-síĭ), limnuseam (lim-nu-seámŭ), limnusitã (lim-nu-sí-tã), limnusiri/limnusire (lim-nu-sí-ri) – mi fac ca di lemnu (corcan sh-nu mi min dip); armãn ca lemnu (ca marmura); limnedz, nmãrmu-risescu, mãrmurisescu, mãrmurãsescu, mãrmãrisescu
{ro: înlemni, înmărmuri}
{fr: (se) raidir, être stupéfait, pétrifier, rester abasourdi}
{en: stupefy, dumbfound}
ex: cãndu-l vidzum, limnusim (armasim ca lemnul, nu nã minãm dip); limnusim di fricã; limnusirã (armasirã ca marmura) tuts nafoarã
§ limnusit (lim-nu-sítŭ) adg limnusitã (lim-nu-sí-tã), limnusits (lim-nu-sítsĭ), limnusiti/limnusite (lim-nu-sí-ti) – tsi ari armasã ca lemnul (mar-mura, cheatra, etc. fãrã si s-minã dip); limnat, nmãrmurisit, mãr-mãrisit, mãrmurisit, mãrmurãsit
{ro: înlemnit, înmărmurit}
{fr: stupéfait, raidit}
{en: stupefied, dumbfounded}
ex: armasi ca limnusit (ca lemnul, niminat); armasi limnusit mprostu; armasi limnusitã mproastã
§ limnusiri/limnusire (lim-nu-sí-ri) sf limnusiri (lim-nu-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva limnuseashti; limnari, nmãrmurisiri, mãrmurisiri, mãrmurãsiri, mãrmãrisiri
{ro: acţiunea de a înlemni, de a înmărmuri; înlemnire}
{fr: action de devenir stupéfait, de pétrifier, de raidir}
{en: action of becoming stupefied, dumfounded}
§ limnedz (lim-nédzŭ) vb I limnai (lim-náĭ), limnam (lim-námŭ), limnatã (lim-ná-tã), limna-ri/limnare (lim-ná-ri) – (unã cu limnusescu)
ex: stãtu pri loc, s-limnã (limnusi)
§ limnat (limnátŭ) adg limnatã (limná-tã), limnats (limnátsĭ), limnati/limnate (limná-ti) – (unã cu limnusit)
§ limnari/limnare (limná-ri) sf limnãri (limnắrĭ) – (unã cu limnusiri)
§ lemnu galbin (lém-nu gál-binŭ) sm – unã soi di arburi njic cu schini, lãludz galbini shi yimishi aroshi (cu simintsã nãuntru) cari agiutã la-arãspãndirea-a unei lãngoari (arudzinã) di planti
{ro: arbust (genul berberis) cu ciorchini de floricele galbene şi fructe mici portocalii sau roşii}
{fr: épine vinette}
{en: barberry}
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn